Ngày 12-5 (giờ địa phương), lãnh đạo các nước thuộc nhóm Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã cùng dự bữa tối do Tổng thống Mỹ Joe Biden chiêu đãi tại Nhà Trắng nhằm khởi động cho Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 45 năm quan hệ ASEAN - Mỹ kéo dài hai ngày.
 |
Tổng thống Mỹ Joe Biden và lãnh đạo các nước thành viên ASEAN. Ảnh: TTXVN |
Mỹ thêm cam kết hỗ trợ cho ASEAN
Tại sự kiện nói trên, ông Biden đã công bố các khoản đầu tư mới với tổng giá trị khoảng 150 triệu USD cho khu vực Đông Nam Á như một phần của một loạt thỏa thuận giữa Mỹ và ASEAN, theo tờ The New York Times.
Các khoản đầu tư của Mỹ gồm 40 triệu USD cho các dự án năng lượng sạch ở Đông Nam Á. Một quan chức cấp cao của Nhà Trắng chia sẻ rằng số tiền này sẽ được sử dụng để giúp tổ chức các hoạt động huy động vốn khác với giá trị ước tính lên tới 2 tỉ USD cho việc xây dựng các dự án như vậy.
Ông Biden đã công bố các khoản đầu tư mới với tổng giá trị khoảng 150 triệu USD cho khu vực Đông Nam Á như một phần của một loạt thỏa thuận giữa Mỹ và ASEAN.
Mỹ cũng cam kết đầu tư 60 triệu USD để triển khai các khí tài quân sự hàng hải tới khu vực, đồng thời thực hiện các hoạt động đào tạo và phối hợp với ASEAN trong nỗ lực tăng cường năng lực quốc phòng của nhóm để giữ vững trật tự khu vực dựa trên luật pháp.
Cuối cùng, ông Biden cho biết sẽ chi 15 triệu USD để mở rộng các chương trình giám sát sức khỏe ở Đông Nam Á, nâng cao năng lực nghiên cứu và phát hiện các dịch bệnh nguy hiểm tương tự COVID-19 cùng các bệnh lây nhiễm qua đường không khí khác trong khu vực.
Ông Biden ngày 12-5 cũng thông báo rằng Trường nghiên cứu quốc tế cao cấp của ĐH Johns Hopkins (Mỹ) đang có kế hoạch thành lập một viện giáo dục giúp đào tạo kỹ năng lãnh đạo cho các quan chức chính quyền từ các quốc gia ASEAN trong thời gian tới.
Lịch trình dày đặc của các lãnh đạo
Sau khi dùng bữa tối, các lãnh đạo cũng đã gặp gỡ và hội đàm với Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi cùng một số nghị sĩ khác trước khi tập trung tại một khách sạn ở thủ đô Washington D.C. để tiếp tục thảo luận các vấn đề về thúc đẩy thương mại Mỹ - Đông Nam Á với Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo và lãnh đạo các tập đoàn lớn ở Mỹ.
Dự kiến các lãnh đạo ASEAN vào ngày 13-5 (giờ địa phương) sẽ tiếp tục gặp Phó Tổng thống Kamala Harris và Ngoại trưởng Antony Blinken, trước khi tiếp tục hội đàm với ông Biden tại Nhà Trắng vào cuối ngày. Theo một quan chức Nhà Trắng, cả nhóm sẽ thảo luận với các lãnh đạo Mỹ về cơ hội đầu tư và các vấn đề tranh chấp chủ quyền, chủ yếu là Biển Đông; và các chủ đề khác.
Một quan chức Nhà Trắng khác cho biết bà Harris có kế hoạch sử dụng cuộc họp ngày 13-5 với các nhà lãnh đạo châu Á để tập trung vào vấn đề khí hậu, năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng bền vững. Ngoài ra, tại một hội nghị trực tuyến với các nhà lãnh đạo ASEAN vào năm ngoái, Mỹ từng bắt đầu đàm phán về việc phát triển một khuôn khổ kinh tế khu vực mang tên khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Nhiều khả năng khái niệm này sẽ được thảo luận trong phiên hội đàm ngày 13-5, dù vẫn chưa rõ kết quả cụ thể ra sao.
Về phía Tổng thống Joe Biden, đây là dịp để ông làm nổi bật một trong những mục tiêu chính trong nhiệm kỳ này: Củng cố và xây dựng các liên kết mới trước sự trỗi dậy đáng lo ngại của Trung Quốc (TQ) về mặt kinh tế và quân sự. Khi còn là ứng viên, ông Biden từng hứa sẽ đưa vấn đề TQ thành trọng tâm trong chính sách đối ngoại của mình. Tuy nhiên, hiện tình hình chiến sự Nga - Ukraine căng thẳng làm tiêu tốn nhiều nguồn lực của ông thời gian qua, khiến nhà lãnh đạo này khó tập trung vào TQ như mục tiêu ban đầu.
Tương tự, bà Harris cũng sẽ có cơ hội thể hiện sự tập trung của mình vào khu vực. Năm ngoái, nữ phó tổng thống Mỹ từng đến thăm Singapore và có bài phát biểu cứng rắn phê phán “yêu sách chủ quyền trái pháp luật” của TQ đối với Biển Đông, cảnh báo Bắc Kinh “phá hoại trật tự dựa trên luật pháp và đe dọa chủ quyền của các quốc gia xung quanh”.•
Ông Biden sẽ thăm Đông Á sau Hội nghị ASEAN - Mỹ
The New York Times cho biết Tổng thống Joe Biden sẽ công du Nhật và Hàn Quốc từ ngày 20 đến 24-5, một chuyến đi nhiều khả năng cũng sẽ tập trung phần lớn vào TQ. Các quan chức Nhà Trắng chưa cung cấp thông tin chi tiết về chuyến đi nhưng Tổng thống Mỹ dự kiến cũng sẽ gặp gỡ các nhà lãnh đạo khác thuộc nhóm “Bộ tứ kim cương” (QUAD - gồm Mỹ, Nhật, Úc và Ấn Độ) trong khuôn khổ chuyến công du này.
Hãng tin AP dẫn lời ông Kurt Campbell, điều phối viên phụ trách các vấn đề Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ, đánh giá ông Biden dường như đã nhận ra nỗ lực “xoay trục sang châu Á” của mình dần trở nên phức tạp trong bối cảnh châu Âu đang đối mặt với cuộc xung đột nghiêm trọng nhất kể từ Thế chiến thứ hai.
“Dưới thời các chính quyền trước đây, Mỹ đã bắt đầu với sự quyết tâm cao độ trong việc tập trung vào khu vực Đông Á hoặc Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và sau đó thấy rằng những thách thức cấp bách khác đã kéo Washington đi lệch hướng ban đầu. Tôi nghĩ rằng điều đó không thể xảy ra nữa (dưới thời chính quyền ông Biden - NV)” - ông Campbell cho biết.