Theo số liệu của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số bán hàng toàn thị trường của các đơn vị thành viên trong tháng 4/2022 tăng 14% so với trước và tăng 40% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong số này có 33.588 xe du lịch, tăng 18%; xe thương mại đạt 7.795 chiếc, tăng nhẹ 2,6% so với tháng Ba; xe chuyên dụng đạt 776 chiếc, tăng 15% so với tháng Ba.
Xét về nguồn gốc, sản lượng lắp ráp trong nước là 25.269 xe, nhập khẩu đạt 17.090 xe, tăng lần lượt là 16% và 13% so với tháng liền trước.
Con số trên chưa phản ánh hết toàn cảnh thị trường ôtô Việt Nam bởi còn có sự tham gia của các thương hiệu Audi, Jaguar Land Rover, Mercedes-Benz, Subaru, Volkswagen, Volvo… không tiết lộ thông tin.
Không còn tồn đọng như năm ngoái, thị trường ô tô Việt Nam trải qua quý I/2022 với tình trạng cung không đủ cầu đối với cả dòng xe lắp ráp trong nước và ô tô nhập khẩu nguyên chiếc.
Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương) nhận định, triển vọng năm 2022 sẽ tươi sáng hơn với khả năng phục hồi chắc chắn của thị trường ô tô. Tác động từ việc giãn cách xã hội như năm 2021 không còn, ước tính nhu cầu ô tô sẽ tăng 16%, cùng với tỉ lệ sở hữu ô tô còn rất thấp tại Việt Nam và việc Chính phủ giảm 50% phí trước bạ đến hết tháng 5/2022 sẽ là nền tảng vững chắc cho mức tăng trưởng cao.
Bên cạnh đó, tình trạng thiếu cung chíp tiếp tục làm giảm nguồn cung ô tô, nhiều mẫu xe đã tăng giá bán và ước tính việc này sẽ có tác động rõ ràng tới thị trường ô tô trong 2022. Cả nhà sản xuất ô tô và đại lý phân phối sẽ hưởng lợi từ chênh lệch cung cầu trong ngắn hạn này.
Nhìn vào bức tranh tài chính của các doanh nghiệp quý đầu năm, có thể thấy nhiều doanh nghiệp có dấu hiệu khởi sắc nhưng đồng thời cũng có công ty lại chật vật vì thiếu hụt nguồn cung xe.
Lợi nhuận tăng trưởng bằng lần
Một trong những doanh nghiệp kinh doanh ô tô ghi nhận lợi nhuận vượt trội phải kể đến Tổng Công ty máy động lực và máy nông nghiệp Việt Nam - VEAM (MCK: VEA) với doanh thu thuần quý I/2022 đạt 1.139 tỷ đồng, tăng 17% và lợi nhuận sau thuế 1.479 tỷ đồng, tăng nhẹ 2,3% so với cùng kỳ năm trước.
Trong đó, hoạt động kinh doanh chính của VEAM (bán xe tải, máy nông nghiệp) tiếp tục ghi nhận lợi nhuận. Trong quý I/2022, hoạt động lõi của VEAM mang về gần 144 tỷ đồng lãi gộp, tăng 8% so với cùng kỳ năm trước.
Đáng chú ý, lợi nhuận chủ đạo của VEAM chủ yếu đến từ các công ty liên doanh, liên kết bán xe khi đem về tới 1.322 tỷ đồng cho doanh nghiệp, tăng hơn 3% so với cùng kỳ năm trước. VEAM hiện nắm giữ 30% cổ phần Honda Việt Nam, 20% cổ phần Toyota Việt Nam và 25% cổ phần Ford Việt Nam, đây chính là những con gà đẻ trứng vàng mang lại nguồn thu dồi dào cho VEAM.
Hai công ty tiếp theo báo lãi trong Quý I là CTCP Dịch vụ Tổng hợp Sài Gòn (Savico, MCK: SVC) và Ô tô TMT (MCK: TMT). Cả hai doanh nghiệp đều ghi nhận doanh thu và lợi nhuận tăng đồng đều nhờ doanh số bán xe tăng trưởng ổn định.
Trong kỳ, Savico ghi nhận số lượng xe bán ra là 8.200 chiếc đem lại cho công ty tới 95,2 tỷ đồng LNST. Còn TMT Motors lại ghi nhận khoản lãi sau thuế đạt 25,1 tỷ đồng, tăng trưởng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm trước nhờ doanh số bán xe tăng gấp đôi.
Savico cho biết dù kinh doanh ghi nhận khả quan nhưng hiện nay trên thị trường lượng cung xe vẫn chưa đủ đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng, hy vọng nửa cuối năm 2022, lượng cung xe sẽ phục hồi trở lại.
Ngoài ra, công ty như TC Motor trong báo cáo kết quả kinh doanh cũng thông báo lũy kế quý I/2022 đã bán được 18.670 xe Hyundai tại thị trường Việt Nam, tăng 17,5% so với cùng thời điểm năm ngoái.
Đây là con số đáng ghi nhận cho 3 tháng đầu năm 2022, khi thị trường vẫn phải đối mặt với diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, cuộc khủng hoảng chất bán dẫn, thiếu chip cũng như nguồn cung linh kiện thiếu hụt khiến nhiều hãng xe bị ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động sản xuất, trong đó có thương hiệu Hyundai tại Việt Nam.
Doanh số sụt giảm vì nguồn cung khan hiếm
Trái ngược với bức tranh sáng màu của các doanh nghiệp cùng ngành, City Auto (MCK: CTF) - đơn vị ủy quyền chính thức của Ford Việt Nam, ghi nhận giảm cả về doanh thu lẫn lợi nhuận, tỉ lệ giảm tương ứng là 15% và 9% do thiếu hụt lượng xe Ford từ nhà máy.
Về doanh thu thuần, City Auto đạt 973 tỷ đồng giảm 14,8%, giá vốn hàng bán theo đó giảm 16% còn 890 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2021. Trong cơ cấu doanh thu, doanh thu từ bán xe vẫn chiếm chủ đạo với 890 tỷ đồng, doanh thu cung cấp dịch vụ 72 tỷ đồng, doanh thu bán phụ tùng là 8 tỷ đồng và doanh thu khác gần 4 tỷ đồng.
Doanh thu tài chính, chi phí tài chính cũng như chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp gần như đi ngang so với quý I/2021.
Kết quả, City Auto lãi sau thuế gần 15 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước lãi gần 16 tỷ đồng, tương đương năm nay giảm 8%. Lợi nhuận sau thuế của Công ty mẹ cũng sụt giảm 13% xuống còn gần 14 tỷ đồng.
Năm 2022 của City Auto mục tiêu đạt 7.884 tỷ đồng doanh thu và 104 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế. Như vậy, kết thúc quý I, doanh nghiệp chỉ mới đạt 12,5% kế hoạch doanh thu và 14,5% kế hoạch lợi nhuận cả năm.
Không khởi sắc hơn là mấy, CTCP Dịch vụ Ô tô Hàng Xanh (MCK: HAX) ghi nhận doanh thu hợp nhất 1.661 tỷ đồng, tăng 15,7% so với cùng kỳ nhưng lãi sau thuế chỉ đạt 54,2 tỷ đồng, giảm 2,4%. Phần lợi nhuận thuộc về cổ đông công ty mẹ là 54,3 tỷ đồng, giảm 2%.
Xét về hoạt động kinh doanh cốt lõi doanh nghiệp ghi nhận trong quý I/2022, lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh giảm 9,9% so với cùng kỳ về còn 58,57 tỷ đồng.
Mặc dù doanh thu từ kinh doanh xe vẫn ghi nhận tăng trưởng nhưng doanh thu từ hoạt động khác lại ghi nhận sụt giảm khiến cho doanh thu thuần của doanh nghiệp bị kéo lùi.
Cùng hoàn cảnh với các doanh nghiệp trên, dẫn báo cáo doanh số bán xe quý đầu năm cho thấy VinFast cũng giảm nhẹ 1,8% số lượng xe bán được so với cùng kỳ năm ngoái vì chỉ bán được tổng cộng 6.728 chiếc xe trong quý I/2022. Trong đó ghi nhận bao gồm 4.665 xe Fadil, 678 xe Lux A2.0, 880 xe Lux SA2.0 và 505 xe VF e34.
Vinfast gần đây đã công bố sẽ dừng dần hoạt động sản xuất xe xăng đến cuối năm nay để tập trung vào xe điện. Hiện tại, xe xăng của Vinfast chiếm gần 11% thị phần ô tô trong nước, do đó tạo nhiều cơ hội cho các hãng xe khác phát triển và giành vị thế dẫn đầu.
Ngoài ra, do Vinfast là một trong những công ty có khả năng cạnh tranh cao về giá, việc thương hiệu này rời thị trường có thể giúp giảm bớt đáng kể áp lực cạnh tranh giảm giá đối với các hãng xe khác.