Thời gian gần đây xuất hiện nhiều vụ án xâm phạm tính mạng, sức khỏe của con người mà nạn nhân và hung thủ có quan hệ hôn nhân hoặc chung sống như vợ chồng. Các vụ án này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự bất ổn trong quan hệ hôn nhân vốn được xây dựng trên nền tảng của tình yêu thương và trách nhiệm của vợ chồng.
Khi xem xét nguyên nhân của các vụ án, có vụ án xuất phát từ nguyên nhân chồng hoặc vợ ngoại tình, người còn lại vì ghen tuông lên đã gây ra hậu quả thiệt hại về tính mạng, sức khỏe cho vợ (hoặc chồng); cũng có vụ án xuất phát từ nguyên nhân người vợ (hoặc chồng) thường xuyên bị bạo hành về thể xác hoặc tinh thần trong một thời gian dài dẫn đến sự thiếu kiềm chế, thực hiện hành vi phạm tội dẫn đến thiệt hại về tính mạng, sức khỏe cho người chồng hoặc người vợ. Đặc điểm chung của các vụ án này đều xuất phát từ sự vi phạm nghĩa vụ của vợ hoặc chồng trong quan hệ hôn nhân, đó có thể là nghĩa vụ chăm sóc, yêu thương, nghĩa vụ cùng nuôi dạy con cái, nghĩa vụ chung thủy….
Bị cáo Sơn Thị Hồng.
Mới đây, ngày 16/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Cà Mau đã khởi tố để điều tra đối với bị can Sơn Thị Hồng (46 tuổi, ngụ ấp 1, xã Khánh Bình Tây Bắc, huyện Trần Văn Thời) về hành vi giết người mà nạn nhân chính là ông L.V.T (42 tuổi) - chồng của Sơn Thị Hồng.
Theo đó, bà Hồng chung sống như vợ chồng với ông L.V.T (42 tuổi) được 4 năm. Cả 2 có 1 đứa con chung 3 tuổi. Thời gian không đi làm ngư phủ thì L.V.T tụ tập bạn bè nhậu nhẹt, say xỉn rồi về nhà đánh đập Hồng.
Vụ việc đau lòng xảy ra vào đợt Tết Nhâm Dần vừa qua. Sau khi đi nhậu về, L.V.T gây sự với Hồng. Thấy Hồng cầm dao hù dọa thì L.V.T liên tục hăm dọa và thách thức. Không kiềm được tức giận, Hồng đã chém vào người L.V.T, dẫn đến nạn nhân tử vong.
Bà Hồng đã tạo hiện trường giả để thoát tội. Bà buộc cục sắt và nhiều vật có trọng lượng nặng vào người nạn nhân rồi kéo xác xuống ao phía sau nhà giấu. Nạn nhân là ngư phủ, thường xuyên vắng nhà nên bà nói với mọi người là chồng đi ghe biển.
Sáng 13/5, khi gia đình nhà chồng nói sẽ tát ao nơi bà Hồng giấu xác để bắt cá thì bà đã thừa nhận với gia đình chồng việc mình chém nạn nhân và giấu xác xuống ao. Ngay sau đó, người thân của nạn nhân đến Công an xã Khánh Bình Tây Bắc báo án. Bà Hồng cũng ra đầu thú.
Dưới góc độ pháp lý, luật sư Đỗ Minh Hiển, Văn phòng luật sư JVN (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) cho biết: Trong vụ án này, Cơ quan Điều tra sẽ tiến hành các hoạt động điều tra theo quy định của Bộ Luật Tố tụng hình sự nhằm làm sáng tỏ sự thật khách quan của vụ án. Trong trường hợp lời khai của bị can phù hợp với các chứng cứ khác trong vụ án thì có thể xác định hành vi của bị can Sơn Thị Hồng đã cấu thành tội Giết người theo quy định tại Điều 123 - Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2017.
“Theo quy định tại Điều 123 Bộ Luật Hình sự thì người thực hiện hành vi giết người phải đối diện với khung hình phạt từ 7 năm tù đến 15 năm tù (khoản 2) hoặc 12 đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình (khoản 1). Ngoài hình phạt chính, người phạm tôi có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung ...”- luật sư Hiển phân tích.
Về trách nhiệm dân sự, luật sư Hiển cho rằng, người phạm tội phải bồi thường thiệt hại do xâm phạm tính mạng con người theo quy định tại Điều 584 – Bộ Luật Dân sự năm 2015. Về các khoản bồi thường thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm được quy định tại Điều 591 Bộ Luật Dân sự năm 2015
Về việc bị can Hồng khai thường xuyên bị ông L.V.T đánh đập dẫn đến hành vi giết người, luật sư Hiển thông tin, Cơ quan Điều tra sẽ tiến hành điều tra làm rõ sự thật khách quan của lời khai này, làm rõ hành vi bạo hành của nạn nhân với bị can diễn ra như thế nào, làm rõ việc bị can có hay không bị kích động và mức độ kích động của bị can Hồng trước và trong khi thực hiện hành vi phạm tội.
Trong trường hợp kết quả điều tra cho thấy, nạn nhân L.V.T thường xuyên đánh đập bị can Hồng là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc bị can vì bị uất ức, kích động mà thực hiện hành vi giết người thì bị can Hồng có thể được xem xét áp dụng tình tiết giảm nhẹ theo quy định tại điểm e, khoản 1, Điều 51 Bộ Luật hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2017 với tình tiết “Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra” khi Tòa án xét xử vụ án.
Về hành vi của bị can Hồng buộc xác nạn nhân vào các vật nặng để giấu dưới ao sẽ được cơ quan điều tra làm rõ động cơ, mục đích phạm tội của bị can. Trong trường hợp động cơ, mục đích của bị can Hồng là để che giấu hành vi phạm tội mà không có mục đích xâm phạm thi thể của nạn nhân thì hành vi này sẽ không cấu thành tội xâm phạm thi thể theo quy định tại Điều 319 – Bộ Luật hình sự.
Cũng theo luật sư Hiển, thời gian gần đây có sự gia tăng các vụ án hình sự xâm phạm sức khỏe, tính mạng của vợ (chồng) có nguyên nhân từ các vụ bạo hành trong gia đình.
Để hạn chế các vụ án có nguyên nhân từ nạn bạo hành, những người trong cuộc cần trang bị kiến thức pháp luật, đặc biệt là các quyền và nghĩa vụ theo Luật Hôn nhân và gia đình. Đối với phụ nữ là nạn nhân của bạo hành gia đình cần từ bỏ tâm lý xấu hổ hoặc cam chịu khi không lên tiếng yêu cầu sự hỗ trợ từ các cơ quan bảo vệ pháp luật tại địa phương.
Đối với chính quyền địa phương, nhất là Hội Phụ nữ cần mở rộng tuyên truyền sâu rộng về Luật Hôn nhân và Gia đình, về vấn nạn bạo hành trong gia đình (cách nhận biết, phương pháp, cách thức xử lý tình huống bị bạo hành..) đối với các hội viên là phụ nữ trên địa bàn./.