Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân - Ảnh: GIA HÂN
HĐND TP Hà Nội vừa đưa ra dự thảo nghị quyết quy định mức thu học phí đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn từ năm học 2022 - 2023 đến năm học 2025 - 2026.
Cụ thể, học phí đối với cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập chưa tự bảo đảm chi năm học 2022 - 2023 ở vùng 1 và vùng 2 là 300.000 đồng, với vùng 3 là 100.000 - 200.000 đồng, vùng 4 là 50.000 - 100.000 đồng/tháng.
Nếu so sánh theo từng cấp và khu vực - trừ bậc THPT - vùng 1 và 2 có mức học phí tăng từ 217.000 đồng (năm 2021) lên 300.000 đồng, học phí các bậc còn lại đều tăng khoảng gấp đôi so với năm ngoái. Mức học phí dự kiến trong 5 năm tới có thể tăng gấp 4 lần.
Trước đó, tại TP.HCM, dự kiến ở nhóm 1, học phí tăng mạnh nhất ở bậc THCS, tăng gấp 5 lần. Ở nhóm 2, học sinh bậc THCS, GDTX THCS tăng hơn 2 lần.
Trao đổi bên hành lang Quốc hội chiều 23-5, ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - ngân sách của Quốc hội Lê Thanh Vân cho rằng việc tăng các loại phí, thuế, trong đó có cả học phí, là áp lực khách quan.
Phân tích cụ thể, ông Vân nói chỉ số giá tiêu dùng tăng hơn trước rất nhiều và đây là tình hình chung khi các nước cũng chịu áp lực lạm phát, vấn đề khủng hoảng Nga - Ukraine làm đứt gãy chuỗi cung ứng.
Mặc dù nguồn cung không khan hiếm nhưng đứt gãy chuỗi cung ứng, dịch vụ cung cấp ngừng trệ dẫn đến chi phí cho giá thành và hàng hóa tăng lên, chỉ số giá tiêu cùng cũng tăng lên.
"Khi chi phí cho tất cả các hoạt động quản lý, sinh hoạt tăng, phải có nguồn bù đắp nên phải tăng thuế, tăng phí", ông chỉ rõ và cho rằng phân tích này là xét trên góc độ của người sử dụng quản lý và dịch vụ.
Còn người bị tác động là người phải đóng thuế, phí sẽ lấy nguồn đâu ra? Do đó phải có sự công bằng trong ứng xử, phải có sự chia sẻ rủi ro như nhau.
Cụ thể, một bên muốn tăng phí vì những tác động khách quan, nhưng bên nộp phí cũng cần được chia sẻ, người đóng phí cũng chịu tác động bởi khách quan. Về chủ trương tăng học phí của Hà Nội và một số địa phương, việc tăng như thế nào phải tương ứng với tăng chỉ số giá tiêu dùng.
"Người đóng phí cũng chịu các tác động ngoại cảnh, là rủi ro chung nên phải có sự chia sẻ. Mức tăng học phí phải thể hiện được tính nhân văn, chia sẻ cả hai chiều. Tôi cho rằng hiện các dấu hiệu phục hồi kinh tế đã xuất hiện, khi có cơ sở bền vững thì tăng và tăng có lộ trình", ông Vân nói thêm.
Nhiều phụ huynh bất ngờ trước đề xuất tăng học phí
TS Nguyễn Viết Khuyến, nguyên phó vụ trưởng Vụ giáo dục đại học, Bộ GD-ĐT, cho hay học phí dự kiến tăng cao đến gấp đôi, đến gấp 4, 5 lần là không ổn.
Ông nói học phí thấp hay cao phải so với mức thu nhập bình quân của người dân và muốn tăng phải dần dần, nếu không học sinh "không chịu được" sẽ bỏ học, khi đó, rất nguy hại, phi nhân văn.
Cũng trao đổi với Tuổi Trẻ Online, chị Trần Thị Phương (Văn Quán, Hà Đông, có hai con đang theo học bậc THCS và THPT) bày tỏ dù có công việc ổn định nhưng hai vợ chồng cũng khá bất ngờ trước đề xuất tăng học phí trong năm học tới.
Theo chị Phương, ngoài học phí, các chi phí khác như ăn uống, sách vở, học thêm mỗi tháng của con cái đã tiêu tốn gần một nửa thu nhập của vợ chồng. Nếu theo dự kiến, hai con của chị sẽ phải nộp học phí có mức đóng cao nhất trong năm học tới, áp dụng cho vùng 1, tức 300.000 đồng/tháng.
"Như lớp con tôi, ngoài học phí, chúng tôi đóng thêm các phần chi phí phụ khác. Vậy nên việc tăng học phí này, theo tôi ít nhiều cũng sẽ ảnh hưởng đến các chi phí khác", chị Phương nói.
Anh Lê Xuân Phương (phường Xuân Phương, quận Nam Từ Liêm) cho biết vợ chồng anh làm lao động tự do, hai năm qua, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 phải tạm ngừng công việc, thu nhập giảm sút. Đến nay, khi cuộc sống bình thường trở lại, anh chị vẫn chưa thể ổn định kinh tế. Nghe tin Hà Nội có dự thảo tăng học phí năm học mới, anh cảm thấy hoang mang.
"Tất nhiên, dù học phí tăng chúng tôi vẫn cố gắng cho con đi học nhưng chắc chắn sẽ phải chi tiêu tiết kiệm hơn rất nhiều", anh Phương chia sẻ.
Chia sẻ với Tuổi Trẻ Online, lãnh đạo một trường THPT công lập ở quận Bắc Từ Liêm bày tỏ chia sẻ với khó khăn và áp lực mà những gia đình thu nhập thấp đối mặt khi học phí tăng, tuy nhiên các gia đình này sẽ được Nhà nước hỗ trợ miễn, giảm học phí, nên gánh nặng đã nhẹ phần nào.
Học phí tại Hà Nội năm học 2022-2023 có thể sẽ tăng gấp đôi TTO - HĐND TP Hà Nội vừa chuẩn bị dự thảo nghị quyết về việc quy định mức thu học phí với các trường mầm non, phổ thông công lập tại Hà Nội từ năm học 2022 - 2023 đến năm học 2025 - 2026 để xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 5, HĐND TP Hà Nội.