Năm 2021, tổng thu ngân sách đạt trên 1,56 triệu tỷ đồng, vượt 16,8% so với dự toán. Trong lúc doanh nghiệp chịu nhiều tác động từ dịch bệnh, việc ngân sách tăng thu được cho là bất thường.

Giải thích điều này tại toạ đàm "Bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế và phát triển bền vững" ngày 27/5, Thứ trưởng Tài chính Võ Thành Hưng khẳng định, ngân sách bội thu chứ không lạm thu.

Theo ông, các khoản thu phát sinh về ngân sách nhà nước được thu đúng, đủ. Số tăng thu ngân sách năm 2021 vượt 16,8% so với dự toán, chứ không phải so với số thực hiện năm 2020. Trung ương và hầu hết địa phương đều đạt, vượt dự toán thu.

Nếu so với thực hiện năm 2020, tổng thu ngân sách chỉ tăng khoảng 3,8%. Như vậy, theo ông, hoàn toàn phù hợp với tăng trưởng kinh tế 2,8%, lạm phát trên 1,8% năm ngoái.

Ông nhắc lại bối cảnh năm 2021, dự toán được xây dựng đúng vào thời điểm bùng phát dịch lần thứ ba ở Việt Nam nên kế hoạch đưa ra "có phần thận trọng". Số thu ngân sách 9 tháng năm 2021 đạt khoảng 64%, thấp hơn bình quân các năm 9-10%. Ở thời điểm đó tăng trưởng là 2,1%.

Nhờ việc mở cửa, thích ứng an toàn với dịch bệnh trong 3 tháng cuối năm, sản xuất phục hồi nên số thu quý cuối năm tăng. Thứ trưởng Hưng cho hay, Bộ Tài chính dự báo cả năm thu ngân sách sẽ vượt khoảng hơn 20.000 tỷ, nhưng thực tế vượt trên 22.000 tỷ.

Ông cũng nói rằng, cơ cấu thu ngân sách đang "dần bền vững hơn". Thu nội địa, tức là thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh trong nước ngày càng chiếm vị trí chủ đạo.

"Kết quả thu cũng phản ánh xu thế chung, là trong điều kiện kinh tế khó khăn nhưng niềm tin nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư nước ngoài, vào nền kinh tế Việt Nam vẫn rất tốt. Thu hút FDI trong năm 2021 vẫn tăng tới 9% so với 2020 trong bối cảnh chúng ta khó khăn về dịch bệnh", Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết.

Về điều này, TS Nguyễn Sỹ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, bình luận, chuyện lạm thu ngân sách rất khó xảy ra, bởi phải có căn cứ pháp luật để thu, "không phải muốn thu thế nào thì thu".

Ông nói thêm, hiện Bộ Tài chính đã áp dụng hoá đơn điện tử, số hoá nhiều hoạt động, nên "nếu thu đúng, thu đủ thì số thu sẽ tăng".

Trước đó, tại thảo luận ở tổ về kinh tế xã hội chiều 25/5, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cũng giải thích về "bất thường" khi ngân sách thu cao, doanh nghiệp vẫn khó khăn. Theo ông, xét về tỷ trọng, tiền thu từ sử dụng đất theo dự toán là 8,3% trong tổng thu, nhưng thực hiện là 11,8%. Còn dầu thô theo dự toán chỉ chiếm 1,7%, đến khi thực hiện chiếm 2,9% tổng thu.

"Như vậy, sức sống của nền kinh tế vẫn phát triển được, ngoài đất và dầu thô", ông Phớc giải thích.

Ngoài ra, thu ngân sách năm ngoái còn tăng thu từ những lĩnh vực tiềm năng lâu nay chưa thu được, như nền tảng số, bất động sản. Quý I/2021, thu từ chuyển nhượng bất động sản tăng 3.200 tỷ đồng so với số kê khai lần đầu.

Anh Minh