Đại biểu Quốc hội cho rằng không nên luyến tiếc với điện hạt nhân Ninh Thuận - Ảnh: Quochoi.vn
Tại phiên thảo luận hội trường ngày 30-5 về việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật quy hoạch có hiệu lực thi hành, nhiều đại biểu nêu quan điểm liên quan đến triển khai dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.
Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương, phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận, nhắc lại năm 2016, Quốc hội khóa XIV đã có chủ trương dừng đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Bà Hương cho biết việc kéo dài dự án đã gây nên những bất cập ảnh hưởng tới đời sống, kinh tế, gây bức xúc cho người dân, ảnh hưởng tới thu hút đầu tư và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Người dân trong khu quy hoạch đang gặp khó
Thực tế, việc triển khai nghị quyết 31 của Quốc hội về dừng thực hiện dự án chỉ còn hơn một năm nữa là hết thời gian, vẫn còn nhiều việc chưa được thực hiện. Trong đó, đề án ổn định lại đời sống người dân vẫn chưa được Chính phủ phê duyệt do vấn đề quy hoạch.
"Người dân bị hạn chế quyền sử dụng đất, không được mua bán, không được chuyển nhượng hay thế chấp đất để vay vốn sản xuất; không được xây dựng, cải tạo nhà ở, cơ sở hạ tầng… Người dân trải qua thời gian dài chờ đợi, không ổn định được sản xuất, đời sống gặp nhiều khó khăn, bức xúc", bà Hương nêu ra những khó khăn thực tế của người dân.
Nêu lại kiến nghị của Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ xem xét tạm giữ quy hoạch cho tới khi cấp có thẩm quyền có ý kiến chính thức, đại biểu Hương cho rằng thực tế này khiến người dân ở vùng dự án lo lắng về việc kéo dài quy hoạch, nhà đầu tư lo ngại và ảnh hưởng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận kiến nghị trung ương sớm xem xét, cho ý kiến chính thức về chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Đánh giá việc thực hiện nghị quyết, nêu ra vướng mắc để tháo gỡ, giúp tỉnh tiếp tục thu hút vốn đầu tư, phát triển bền vững.
Cùng băn khoăn lo ngại tình trạng "quy hoạch treo" ảnh hưởng tới đời sống người dân, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) cho rằng Quốc hội cần giải quyết dứt điểm việc này, xóa bỏ quy hoạch dự án phát triển nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận.
Theo ông, Quốc hội nhiệm kỳ trước, Đảng, Nhà nước đã cân nhắc rất kỹ việc dừng dự án này. Vì vậy, bước tiếp theo phải tập trung giải quyết quyền lợi của người dân, cán bộ, kỹ sư đã được đào tạo, tạo quy hoạch mới cho Ninh Thuận, giúp chuyển động kinh tế địa phương.
"Không nên luyến tiếc dự án nữa"
"Tôi thấy Ủy ban Kinh tế có sự luyến tiếc về quy hoạch này khi đưa ra đề nghị tạm giữ quy hoạch vị trí làm nhà máy điện hạt nhân. Cá nhân tôi đề nghị xóa quy hoạch này. Còn trong 10-20 năm tới chúng ta có làm điện hạt nhân thì làm quy hoạch mới", ông Nghĩa đề nghị việc rốt ráo nhất là giải quyết quyền lợi bà con, "không nên luyến tiếc".
Giải trình những vấn đề đại biểu nêu, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định đây là dự án tạm dừng chứ không phải là hủy bỏ, nên sẽ không có cơ sở bỏ địa điểm xây dựng điện hạt nhân.
Với vai trò là bộ trưởng quản lý ngành, ông Diên nêu thực tế trên thế giới một số nước, như Mỹ và Đức, đã phải quay lại phát triển điện hạt nhân, đặc biệt khi các nước cam kết tại COP26 về ưu tiên thúc đẩy năng lượng sạch, năng lượng tái tạo.
"Để khai thác được nguồn năng lượng này thì nhất thiết phải có điện nền ổn định, mà điện nền chỉ có thể là nhiệt điện than hay thủy điện. Điện than đã không còn điều kiện phát triển, thủy điện cũng đã hết dư địa, nên trong tương lai nếu buộc phải thực hiện cam kết ở COP26 thì phải phát triển rất mạnh năng lượng tái tạo, cần có điện nền. Xu hướng tất yếu là đến lúc nào đó phải tính đến điện hạt nhân", ông Diên nói.
Bộ trưởng Bộ Công thương khẳng định sẽ báo cáo Chính phủ, Quốc hội về địa điểm quy hoạch dự án: "Giờ chưa nên xem xét thêm, chờ đến khi nào cấp có thẩm quyền quyết định chúng ta tiếp tục hay không tiếp tục thì hãy tính vì địa điểm được các đối tác nghiên cứu kỹ và khẳng định không nơi nào phù hợp hơn Ninh Thuận".
Ủy ban Kinh tế đề nghị xem xét phát triển lại dự án điện hạt nhân TTO - Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận mới được dừng thực hiện, nếu hủy bỏ sẽ ảnh hưởng đến khả năng phát triển điện hạt nhân trong tương lai.