Ngày 3/5, ông Huỳnh Chiếm Hoạnh (58 tuổi, ở tỉnh Đắk Lắk), cho biết đã nhận được quyết định của Cục Thi hành án tỉnh Khánh Hòa về việc buộc Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh Khánh Hòa bồi thường cho người bị oan là cụ Huỳnh Chiếm Phái (SN 1931, đã chết), cha của ông, theo phán quyết của bản án phúc thẩm.
Ông Huỳnh Chiếm Hoạnh là người đại diện cho cha mình đi đòi lại công lý (Ảnh: Phú Khánh).
Theo Quyết định thi hành án trên, Cục thi hành án buộc VKSND tỉnh Khánh Hòa phải bồi thường cho 9 người là con, cháu của cụ Phái số tiền hơn 1,6 tỷ đồng.
Quyết định này nêu, trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được hoặc được thông báo hợp lệ quyết định thi hành án, VKSND tỉnh Khánh Hòa phải tự nguyện thi hành án.
Nhiều lần kêu oan bất thành
Theo hồ sơ vụ án, vào ngày 18/12/1981, ông Huỳnh Chiếm Phái bị khởi tố, bắt tạm giam vì được xác định là nghi can trong vụ án giết Chủ tịch UBND xã Ninh Giang. Quá trình giam giữ, ông Phái bị bệnh nặng nên đến tháng 2/1983 được tạm tha.
Đến ngày 25/9/1984, VKSND tỉnh Phú Khánh (nay đã tách thành tỉnh Phú Yên và Khánh Hòa) quyết định đình chỉ điều tra về tội Giết người đối với ông Phái vì không đủ căn cứ buộc tội.
Trong thời gian còn sống ông Phái nhiều lần kêu oan, đến năm 2009 thì có văn bản khiếu nại.
Ngày 24/12/2009, VKSND tỉnh Khánh Hòa mới lập biên bản giải quyết, chỉ giao cho gia đình ông Phái bản photo quyết định đình chỉ điều tra của VKSND tỉnh Phú Khánh.
Để đòi lại công bằng, ông Hoạnh đại diện cho cha mình khởi kiện ra TAND thị xã Ninh Hòa, yêu cầu VKSND tỉnh bồi thường nhưng tòa phản hồi "để VKSND tỉnh giải quyết hành chính".
Trong hai năm 2011-2012, VKSND tối cao đã có 3 văn bản yêu cầu VKSND tỉnh tiến hành các thủ tục để bồi thường cho ông Phái theo quy định nhưng VKSND tỉnh không thực hiện. TAND thị xã Ninh Hòa thụ lý vụ kiện đòi bồi thường oan sai của ông Phái nhưng rồi đình chỉ.
Trong khi đó, VKSND tỉnh Khánh Hòa luôn cho rằng đã hết thời hiệu giải quyết nên không xin lỗi, bồi thường. Cục Bồi thường nhà nước - Bộ Tư pháp và một số cơ quan Trung ương có nhiều công văn đề nghị VKSND tối cao chỉ đạo VKSND tỉnh giải quyết đơn khiếu nại của gia đình ông Phái.
Đến tháng 8/2019, VKSND tỉnh Khánh Hòa mới cải chính, xin lỗi công khai ông Phái khi ông này đã chết gần 4 năm.
Sau đó, ông Hoạnh có đơn yêu cầu VKSND tỉnh bồi thường theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.
Trong các lần thương lượng trước đây, ông Hoạnh yêu cầu VKSND tỉnh Khánh Hòa phải bồi thường cho cha ông hơn 4,4 tỷ đồng.
Tuy nhiên quá trình thương lượng không thành, ông Huỳnh Chiếm Hoạnh đã khởi kiện VKSND tỉnh Khánh Hòa ra tòa, yêu cầu giải quyết bồi thường theo thủ tục tố tụng dân sự.
Tại phiên tòa vào hồi tháng 3/2022, bị đơn là VKSND tỉnh chỉ chấp nhận bồi thường cho các đồng thừa kế thứ nhất của ông Phái 474 triệu đồng.
Tuy nhiên, HĐXX Tòa án nhân dân tỉnh Khánh Hòa tuyên xử chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, buộc VKSND tỉnh Khánh Hòa phải bồi thường cho những người đồng thừa kế của ông Phái hơn 1,6 tỷ đồng, gồm thiệt hại tinh thần mà nguyên đơn yêu cầu và các chi phí khác mà các bên liên quan đã thỏa thuận trước đó.
VKSND tỉnh Khánh Hòa kháng cáo
Sau khi bị TAND tỉnh Khánh Hòa tuyên buộc bồi thường hơn 1,6 tỷ đồng, VKSND tỉnh Khánh Hòa có đơn kháng cáo.
Nội dung kháng cáo là không đồng ý bồi thường hơn 1,6 tỷ đồng cho những người đồng thừa kế thứ nhất của ông Huỳnh Chiếm Phái mà bản án sơ thẩm TAND tỉnh đã tuyên.
VKSND tỉnh vẫn chỉ đưa ra mức bồi thường 474 triệu đồng cho anh chị em của ông Hoạnh như trong các lần thương lượng trước đây.
Cùng thời điểm ông Hoạnh cũng có đơn kháng cáo, đề nghị TAND cấp cao xét xử phúc thẩm buộc VKSND tỉnh Khánh Hòa phải bồi thường hơn 4,4 tỷ đồng.
Tại phiên xét xử của TAND cấp cao tại Đà Nẵng không chấp nhận kháng cáo của VKSND tỉnh Khánh Hòa và kháng cáo của ông Huỳnh Chiếm Hoạnh, tuyên xử giữ nguyên Bản án dân sự sơ thẩm của TAND tỉnh Khánh Hòa.
Một người trong cùng vụ án đã được bồi thường
Trong vụ án này còn có một người bị khởi tố, bắt giam cùng thời điểm với cụ Phái là ông Trần Bê (66 tuổi, trú thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa).
Ông Trần Bê (trái).
Đến tháng 9/1984, ông Bê được công bố quyết định đình chỉ điều tra vì chưa có đủ cơ sở, bằng chứng để kết luận ông phạm tội giết người.
Tháng 9/2019, VKSND tỉnh Khánh Hòa tổ chức xin lỗi công khai ông Bê. Sau đó, VKSND tỉnh đã thỏa thuận bồi thường thiệt hại cho ông hơn 500 triệu đồng.