Quá khứ kể lại, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) thực hiện đợt tăng lãi suất cuối cùng trong chiến dịch, các nhà đầu tư kiếm được rất nhiều tiền từ việc mua vào cổ phiếu. Nhưng không phải đỉnh lãi suất nào cũng như nhau và chứng khoán đặc biệt bấp bênh với việc “tạm dừng mang tính diều hâu”.
Đầu tiên, vấn đề nằm trong cách diễn đạt của FED để thông báo về việc thay đổi quan điểm của mình. Khi thông báo mức tăng 25 điểm cơ bản, đưa lãi suất lên khoảng 5% - 5,25%, ngân hàng trung ương Mỹ đã loại bỏ từ khoá này khỏi tuyên bố sau cuộc họp: ủy ban “sẽ bổ sung một số chính sách phù hợp”. Thay vào đó, ủy ban sẽ tính đến các yếu tố khác nhau “trong việc xác định mức độ phù hợp của việc củng cố chính sách bổ sung" để đưa lạm phát trở lại mức 2%.
Điều đó đồng nghĩa với việc FED thừa nhận nửa vời rằng thời điểm “dừng” cuối cùng có thể đã đến. Nhưng FED vẫn giữ quan điểm diều hâu của mình và điều này sẽ khiến những người theo chủ nghĩa “bồ câu” thất vọng. Họ là những người cho rằng FED nên cân nhắc cắt giảm lãi suất trong nửa cuối năm nay.
Ngân hàng trung ương đã có thể chọn từ trung gian là “điều chỉnh” chính sách lãi suất trong tương lai. Nhưng thay vào đó, họ chọn cụm từ “củng cố chính sách bổ sung”. Nói cách khác, FED rất có thể sẽ giữ nguyên kế hoạch, bất cứ thay đổi nào gần như sẽ chỉ dẫn đến việc thắt chặt hơn chứ không phải nới lỏng.
Lạm phát là ưu tiên hàng đầu của các nhà hoạch định chính sách trong hơn một năm nay và điều đó vẫn chưa thay đổi. Chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) lõi cho thấy lạm phát về cơ bản đi ngang.
Với lãi suất quỹ của FED hiện cao hơn tỷ lệ lạm phát cơ bản, các nhà lãnh đạo của FED có thể an tâm khi tin rằng chính sách hiện đủ để giảm lạm phát trong năm tới. Nhưng họ sẽ không có minh chứng thành công chắc chắn cho đến khi đường màu xanh lam trong biểu đồ dưới đây di chuyển gần mục tiêu 2% của FED.
Tất nhiên là rất khó để đi ngược lại với lịch sử. Các nhà đầu tư chứng khoán nói riêng sẽ luôn nhớ đến việc cổ phiếu hầu như tăng trong vòng 3 tháng, 6 tháng và 12 tháng sau khi FED tạm dừng tăng lãi suất.
Trong 4 thập kỷ qua, ngoại lệ duy nhất xảy ra vào tháng 5/2000. Khi đó, việc FED tạm dừng tăng lãi suất không thúc đẩy được thị trường chứng khoán và giá cổ phiếu bắt đầu lao dốc khoảng 4 tháng sau đó. Giả sử thời điểm tạm dừng tăng lãi suất hiện tại đã đến, một vài nhà đầu tư sẽ lại không thể cầm lòng mà rót tiền vào cổ phiếu.
Các đợt phục hồi sau khi tạm dừng tăng lãi suất có xu hướng dựa vào hai động lực cơ bản: đợt phục hồi của trái phiếu kho bạc và giả định lợi nhuận vẫn đang tăng. Xét về cả hai khía cạnh trên, năm 2023 không giống như những đợt tạm dừng khác của FED gần đây.
Trước hết, lợi suất trái phiếu kho bạc 10 năm giao dịch thấp hơn 186 điểm cơ bản so với lãi suất quỹ liên bang. Thị trường đã đi trước ngân hàng trung ương trong khoảng thời gian này và để lại rất ít cơ hội phục hồi trong ngắn hạn.
Thứ hai, Mỹ đang trong tình trạng suy thoái nguồn lợi. FED có xu hướng tạm dừng khi lợi nhuận của các công ty vẫn còn khả quan, nhưng không phải trong lúc này.
Tóm lại, có nhiều lý do để các nhà đầu tư không nên quá trông đợi vào việc tạm dừng tăng lãi suất. Khác những lần trước, rủi ro trong năm tới là rất lớn. Với tuyên bố của mình, FED đang cho thị trường thấy rất ít cơ hội đáng để mạo hiểm.
Tham khảo Bloomberg