Ngày 11-5, Thủ tướng Phạm Minh Chính có cuộc họp với lãnh đạo các nước ASEAN. Đây là hoạt động chính thức cuối cùng của Hội nghị cấp cao ASEAN thứ 42 tại Indonesia. Các nhà lãnh đạo đã tập trung trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực.
Thế giới đặt ra nhiều thách thức cho ASEAN
Tại phiên họp, lãnh đạo các nước đánh giá tình hình quốc tế và khu vực ngày càng phức tạp.
Hơn bao giờ hết, đoàn kết, tự cường và tự chủ chiến lược của ASEAN cần được giữ vững và phát huy trong bối cảnh hiện nay. Đây là điều kiện tiên quyết bảo đảm thành công, vai trò, uy tín và vị thế của ASEAN.
Các lãnh đạo nhất trí triển khai hiệu quả và thực chất các hợp tác trong và ngoài khối. Trong đó bao gồm chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ nâng cao năng lực cho ASEAN trước các thách thức đòi hỏi nhiều nước vào cuộc. Đó là biến đổi khí hậu, dịch bệnh, tội phạm mạng, mua bán người, tội phạm xuyên quốc gia...
Về quan hệ đối ngoại của ASEAN, các nước nhất trí tổ chức hoạt động cấp cao giữa ASEAN với một số đối tác.
Các lãnh đạo cũng nhất trí củng cố đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN thông qua thúc đẩy hợp tác và đối thoại, nâng cao hiệu quả các cơ chế do ASEAN dẫn dắt.
Lãnh đạo các nước tái khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN, nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình, an ninh, ổn định ở Biển Đông. Nhất trí thúc đẩy thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và phấn đấu đạt được COC thực chất, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.
ASEAN phải cân bằng chiến lược và đoàn kết
Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ chưa bao giờ ASEAN ở vị thế tốt như hiện nay. Song cũng chưa bao giờ khối phải đối mặt với nhiều thách thức như hiện tại. ASEAN vừa là tâm điểm của nhiều sáng kiến, vừa là trọng điểm trong cạnh tranh chiến lược gay gắt giữa các nước lớn.
Trong bối cảnh đó, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu đặt ra cho ASEAN là thích ứng năng động và tự cường để khẳng định giá trị chiến lược.
ASEAN cần củng cố đoàn kết và thống nhất, nêu cao tinh thần độc lập, tự lực, tự cường, phát huy mạnh mẽ vai trò trung tâm. Đồng thời, các nước phải vì mục tiêu chung, hài hòa giữa lợi ích quốc gia và ASEAN. Theo Thủ tướng, đó là điều quan trọng nhất hiện nay.
Khối cũng phải giữ vững cân bằng chiến lược trong quan hệ với các đối tác. ASEAN phải tạo dựng và thúc đẩy văn hóa đối thoại, hợp tác tham vấn và xây dựng lòng tin. Khối cũng cần giương cao ngọn cờ thượng tôn luật pháp quốc tế.
Thủ tướng nhấn mạnh bảo vệ hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông vừa là lợi ích, vừa là trách nhiệm của tất cả các nước.
Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam cũng đề nghị ASEAN cần duy trì cách tiếp cận khách quan, cân bằng, trách nhiệm trong vấn đề Nga - Ukraine.
Khối cũng cần phối hợp với các đối tác, giảm thiểu tác động của xung đột với khu vực, cùng đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển.
Sau phiên họp hẹp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã gặp Thủ tướng Timor Leste Taur Matan Ruak. Việt Nam sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ Timor-Leste sớm trở thành thành viên thứ 11.
Thủ tướng cũng đề nghị Timor Leste tạo thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam, giải quyết dứt điểm các vấn đề pháp lý. Timor Leste cũng cần sớm phê chuẩn Hiệp định Thương mại song phương ký năm 2013 và triển khai bản ghi nhớ về thương mại gạo ký năm 2015.
Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã mời Thủ tướng Timor Leste sang thăm Việt Nam vào thời điểm thuận tiện.
Chiều 11-5, Thủ tướng và đoàn đại biểu lên chuyên cơ về nước, kết thúc thành công chuyến công tác Indonesia.
Sáng 10-5, Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42 tại Labuan Bajo, địa danh giàu tiềm năng du lịch của Indonesia.