Mọi con mắt đổ dồn về Nhật Bản
Tuần qua, chứng khoán Nhật Bản đã chạm mốc cao nhất kể từ năm 1990, khi bong bóng tài sản nổi tiếng của nước này vỡ tung. Tổng cộng chỉ số Topix đã tăng 12% kể từ đầu năm đến nay, giúp Nhật Bản trở thành một trong những thị trường có diễn biến tốt nhất thế giới năm 2023.
Kể cả nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett cũng chú ý đến Nhật Bản: tập đoàn Berkshire Hathaway của ông hiện sở hữu lượng cổ phiếu tại Nhật Bản nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác ngoại trừ quê nhà Mỹ. Tháng trước, đích thân ông đã tới thủ đô Tokyo lần thứ 2 trong đời với 1 thông điệp rõ ràng: ở Nhật Bản có nhiều món hời.
Không chỉ riêng Buffett, Citadel, quỹ đầu cơ Mỹ của tỷ phú Ken Griffin đã quyết định mở cửa trở lại văn phòng ở Tokyo. Quỹ này đã rút khỏi thị trường Nhật Bản từ sau khủng hoảng tài chính toàn cầu. Một tỷ phú khác là Steve Cohen cũng cho biết quỹ đầu cơ Point72 của ông sẽ mở rộng đáng kể tại thị trường Nhật trong năm nay.
Trong khi đó, CEO của quỹ đầu tư vốn cổ phần tư nhân (PE) lớn nhất thế giới Blackstone – Stephen Schwarzman – vừa tới thăm Nhật Bản hôm 30/3. Cùng ngày, đối thủ lâu năm của Blackstone là KKR cũng tới Nhật Bản.
Nguyên nhân do đâu?
Lần gần đây nhất Nhật Bản thu hút được nhiều sự chú ý đến vậy là sau khi cố Thủ tướng Shinzo Abe lên nắm quyền và tuyên bố một loạt biện pháp cải cách kinh tế. Abenomics giúp chỉ số Nikkei tăng gấp đôi từ 10.000 lên 20.000 điểm từ năm 2013 đến 2015.
Tuy nhiên sau đó các nhà đầu tư nước ngoài đã rời đi khi cải cách chậm lại.
Đến năm 2020, Buffett bắt đầu quan tâm đến Nhật Bản khi đầu tư vào 5 tập đoàn lớn – Itouchu, Mitsubishi, Mitsui, Sumitomo và Marubei. Berkshire hiện sở hữu 7,4% cổ phần của mỗi công ty.
Mới đây ông chia sẻ với CNBC rằng 5 tập đoàn kể trên “bán những thứ mà ông nghĩ là ở mức giá rẻ đến nực cười nếu so với lãi suất ở thời điểm đó”. Berkshire vay yên Nhật ở mức lãi suất 0,17% đến 1,1% ở thời điểm năm 2019, sau đó đầu tư vào những công ty có chỉ số lợi suất thu nhập (tính bằng cách lấy chỉ số EPS chia cho giá cổ phiếu) vào khoảng 14%. Như vậy chênh lệch lên đến hơn 10%, trong khi đối với 1 công ty thông thường ở Mỹ mức chênh lệch chỉ vào khoảng 1 đến 1,5%.
Những cải cách của ông Abe giờ đang mang lại quả ngọt. Chủ nghĩa cổ đông chủ động đang dâng cao và mang đến kết quả rõ ràng nhất là các cổ đông được chia tiền mặt nhiều hơn. Năm ngoái, lượng mua lại cổ phiếu quỹ và cổ tức tăng lên mức cao kỷ lục. Năm nay kỷ lục này được dự báo sẽ tiếp tục bị phá vỡ. Ví dụ, Mitsubishi vừa thông báo chi 2,2 tỷ USD mua cổ phiếu quỹ vào tuần trước.
Mặc dù mua lại cổ phiếu là điều bình thường ở Mỹ, đối với các công ty Nhật Bản điều này có ý nghĩa rất lớn vì họ đang ngồi trên núi tiền mặt khổng lồ. Theo thống kê của Jefferies, gần một nửa các công ty Nhật Bản có thặng dư tiền mặt trên bảng cân đối kế toán, trong khi tỷ lệ ở Mỹ chỉ là 22%. Lần đầu tiên kể từ 2011, tổng lượng tiền mặt mà các công ty phi tài chính trong chỉ số Topix nắm giữ đã sụt giảm dù họ vẫn có khoảng 1.000 tỷ USD tiền mặt.
Các công ty cũng đang giảm bớt những cấu trúc sở hữu chéo – thứ ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ lệ ROE cũng như giá trị vốn hóa. Hơn nữa khoảng 54% các công ty trong chỉ số Topix đang giao dịch ở dưới giá trị sổ sách, so với con số chỉ 7% của chỉ số S&P 500.
Về kinh tế vĩ mô, Nhật Bản đang trở thành 1 điểm sáng trong lúc nước Mỹ đứng trước nguy cơ suy thoái và Trung Quốc không hồi phục mạnh sau đại dịch như kỳ vọng. Những cải cách của Trung Quốc về mở cửa thị trường trở nên ngắt quãng, khiến các nhà đầu tư toàn cầu bối rối. Nhật Bản cũng có lãi suất rất thấp so với tiêu chuẩn toàn cầu.
Tham khảo Nikkei, WSJ