Hôm qua 22-5, kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV đã khai mạc trong bối cảnh kinh tế khó khăn bủa vây. Vì vậy, các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp ở nhiều lĩnh vực đều kỳ vọng kỳ họp sẽ có những quyết sách mạnh mẽ, thực chất hỗ trợ doanh nghiệp.

Doanh nghiệp đã "thấm đòn"

Trong phần phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã nêu thực trạng một số điểm nghẽn của các thị trường chưa được tháo gỡ hiệu quả, nhiều doanh nghiệp còn khó khăn, một số doanh nghiệp phải cắt giảm quy mô hoặc dừng hoạt động.

Ông đề nghị các vị đại biểu phân tích, đánh giá làm rõ trách nhiệm, nguyên nhân khách quan, chủ quan cả trong việc thực hiện và những vấn đề liên quan đến chính sách, thể chế, pháp luật. Từ đó đề xuất giải pháp thiết thực, kịp thời, nhất là có giải pháp hữu hiệu để chấn chỉnh, khắc phục ngay tình trạng kỷ luật, kỷ cương chưa nghiêm, né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức trong thực thi công vụ.

Báo cáo trước Quốc hội, Chính phủ đã nêu rõ tất cả những biến động, khó khăn mà cộng đồng doanh nghiệp đang oằn mình gánh chịu. Nếu như ở kỳ họp thứ 4 (tháng 10-2022), những biến động kinh tế, chính trị, xã hội, dịch bệnh mới chỉ được nhìn nhận ở nguy cơ, thách thức thì đến kỳ họp này doanh nghiệp đã "thấm đòn", thể hiện qua các nội dung như hầu hết doanh nghiệp khó vay vốn, đơn hàng mới không có, sản phẩm bán khó, chi phí đầu vào tăng.

Vướng mắc pháp lý, điểm nghẽn thủ tục hành chính được doanh nghiệp đánh giá chiếm 70% vướng mắc hiện nay của doanh nghiệp và là rào cản lớn làm doanh nghiệp khó chồng chất khó. Báo cáo trước Quốc hội, Phó thủ tướng Lê Minh Khái đánh giá là "có nhiều cố gắng nhưng chưa đáp ứng yêu cầu". 

Theo ông Khái, do tích tụ bất cập nhiều năm, các thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản tiếp tục gặp khó khăn về thanh khoản, dòng tiền. Một số chính sách của ba chương trình mục tiêu quốc gia và chính sách hỗ trợ lãi suất 2% thuộc chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội triển khai còn chậm.

Tuyệt đối không phát sinh thủ tục tốn chi phí

Từ những khó khăn thuộc dạng "tích tụ" mà Chính phủ báo cáo, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đánh giá kỹ hơn một số vấn đề, trong đó có rất nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn, dừng hoạt động, đóng cửa sau khi các quy định mới về tiêu chuẩn, tiêu chí phòng cháy chữa cháy được ban hành và có hiệu lực. 

Do đó đề nghị Chính phủ có báo cáo đánh giá thêm về vấn đề này, qua đó để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện cho hoạt động sản xuất, kinh doanh được thuận lợi, thông suốt và vẫn bảo đảm tốt việc phòng cháy chữa cháy trong thời gian tới.

Mặt khác, tình trạng ùn tắc đăng kiểm xe thời gian qua cũng gây ra rất nhiều khó khăn cho người dân và doanh nghiệp do thiếu hụt trung tâm đăng kiểm, đăng kiểm viên sau hàng loạt vi phạm của các trung tâm này. Trong khi đó, thông tư số 02 năm 2023 với những điểm mới như miễn kiểm định lần đầu cho xe mới và giãn chu kỳ kiểm định cho một số loại phương tiện... vẫn chưa giải quyết được tình trạng ùn tắc quá tải.

Từ hạn chế đó, Chính phủ đề ra phải khẩn trương hoàn thiện cơ chế về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung và xử lý nghiêm cán bộ sợ sai, sợ trách nhiệm, đùn đẩy, né tránh khi thực thi công vụ. 

Cùng với đó, tăng cường cải cách thủ tục hành chính gắn với chuyển đổi số, nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến. Tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, tiết giảm chi phí cho người dân, doanh nghiệp.

Trong đó, tuyệt đối không ban hành chính sách, quy định mới làm phát sinh chi phí, thủ tục, thời gian không cần thiết cho doanh nghiệp, người dân. Thành lập, tổ chức hoạt động hiệu quả tổ công tác đặc biệt do các bộ trưởng, trưởng ngành, chủ tịch UBND cấp tỉnh làm tổ trưởng để tháo gỡ ngay khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ hiệu quả cho doanh nghiệp, sản xuất kinh doanh.

Mặt khác đẩy nhanh tiến độ, kết thúc điều tra, truy tố để đưa ra xét xử các vụ án tham nhũng, tiêu cực. Sớm giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố.

Phấn đấu tiếp tục giảm lãi suất

Trao đổi với Tuổi Trẻ, doanh nghiệp ở các lĩnh vực, nhất là bất động sản đều đánh giá cao những động thái mạnh mẽ, quyết liệt "tiền hô hậu ủng" của Chính phủ và các bộ, ngành để tiếp sức cho doanh nghiệp. Báo cáo của Chính phủ cho thấy 4 tháng đầu năm 2023, Thủ tướng và các phó thủ tướng đã chủ trì 398 cuộc họp, 110 hội nghị (buổi lễ) và 78 cuộc tiếp khách quốc tế, đi công tác nước ngoài.

Qua những cuộc làm việc, mục tiêu chính của Chính phủ, Thủ tướng là để chỉ đạo rà soát, hoàn thiện các quy định pháp luật và đưa ra các cơ chế, chính sách, giải pháp tháo gỡ khó khăn, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.

Năm tổ công tác đặc biệt được Thủ tướng thành lập nhằm quyết liệt thúc đẩy đầu tư công, vướng mắc dự án cũng như tháo gỡ khó khăn cho các thị trường trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán, bất động sản. 

Dù vậy, doanh nghiệp mong muốn có thêm những động thái gỡ vướng, hỗ trợ khó khăn quyết liệt, mạnh mẽ hơn từ Chính phủ, Thủ tướng và các bộ ngành.

Trong hàng loạt giải pháp đưa ra cho thời gian tới, Chính phủ đặt trọng tâm vào thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp đồng bộ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm. Điều hành tỉ giá, lãi suất linh hoạt, phù hợp và phấn đấu tiếp tục giảm lãi suất cho vay, cũng như bảo đảm thanh khoản của các ngân hàng.

Cùng với đó kiểm soát chặt chẽ chất lượng tín dụng, hạn chế nợ xấu phát sinh và triển khai hiệu quả gói tín dụng nhà ở xã hội 120.000 tỉ. Nghiên cứu, đề xuất Quốc hội về phương án đối với thuế tối thiểu toàn cầu và việc miễn, giảm, gia hạn các loại thuế, phí, lệ phí một cách phù hợp, hiệu quả.

Giải pháp về tiêu dùng, Chính phủ đặt mục tiêu có các giải pháp kích cầu tiêu dùng nội địa, phát triển mạnh và phát huy vai trò của thị trường trong nước. Cùng với tăng cường xúc tiến thương mại, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng xuất khẩu, Chính phủ đẩy nhanh hoàn thuế giá trị gia tăng nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu.