Dự kiến, theo chương trình kỳ họp thứ 5, tại phiên họp chiều 24/5, Quốc hội sẽ xem xét Tờ trình về tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022.
Trao đổi bên hành lang Quốc hội, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang Trần Văn Lâm cho biết, giảm thuế là để kích cầu, kích thích tiêu dùng, nhưng trong các mặt hàng mà nền kinh tế đang sản xuất, tiêu dùng thì phải lựa chọn, không phải mặt hàng nào cũng cần khuyến khích tiêu dùng
Những mặt hàng nào hạn chế tiêu dùng vẫn cần để ở một mức thuế để hạn chế. Với mặt hàng khuyến khích tăng tiêu dùng thì cần giảm thuế.
"Do vậy, không nên giảm thuế ở mức đồng đều với tất cả các mặt hàng mà cần có sự cân nhắc để định hướng tiêu dùng, để nền kinh tế lành mạnh, xã hội lành mạnh", ông Lâm nói.
Đại biểu phân tích, Chính phủ đề xuất giảm thuế 2% với tất cả các mặt hàng chịu thuế 10%. Tuy nhiên, trong các mặt hàng chịu thuế 10% theo Nghị quyết 43 đã cân nhắc một số lĩnh vực dù trong điều kiện kinh tế khó khăn nhưng vẫn tăng trưởng mạnh mẽ và thu được lợi nhuận lớn hơn trước như: Các dịch vụ kinh doanh về y tế như vật tư y tế, thuốc men hay buôn bán hàng hoá online, các dịch vụ công nghệ... Vì thế, phải cân nhắc các lĩnh vực, họ không bị ảnh hưởng lớn thì không cần giảm thuế.
ĐBQH Trần Văn Lâm trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội (Ảnh: Hoàng Bích).
Trong giai đoạn trước đây theo Nghị quyết 43 ngân hàng, chứng khoán, bất động sản làm ăn được nên không giảm thuế. Còn ở giai đoạn hiện nay cũng có những băn khoăn nhưng chưa đánh giá được hết tác động nên chưa thuyết phục được để hỗ trợ khác với Nghị quyết 43.
“Vừa qua một số ngân hàng báo cáo lãi suất lớn nên nếu tiếp tục giảm thuế thì không hợp lý. Trong khi đó, bất động sản, chứng khoán gặp khó khăn. Nhưng, Chính phủ đang gộp chung vào mà không đánh giá tác động riêng. Vì vậy, theo tôi trước mắt nên áp dụng theo phạm vi Nghị quyết 43”, ông Lâm nêu quan điểm.
Trả lời câu hỏi “giảm thuế 2% cho tất cả các lĩnh vực có hợp lý không?”, ông Lâm cho rằng, mức này cũng cần cân nhắc vì thực tế Chính phủ đề xuất giảm trong vòng 6 tháng. Việc điều chỉnh "giật cục" lên, xuống nên các cơ quan, doanh nghiệp điều chỉnh hệ thống hạch toán cũng khó khăn; cơ quan quản lý theo biến động đó để tổ chức quản lý cũng phức tạp.
Tuy nhiên, việc kéo dài hay không phải đánh giá tác động trên cơ sở đảm bảo ổn định vĩ mô (có nhiều yếu tố trong đó đảm bảo cân đối thu chi ngân sách là nhiệm vụ quan trọng). Chi phải có tiền để chi, không có tiền thì vỡ nhiệm vụ chi, gây nên bất ổn. Muốn có chi phải đảm bảo thu, trong khi thu cứ đòi giảm thì không có tiền để thực hiện nhiệm vụ chi nên phải cân đối hài hoà.
Ông Lâm cho rằng: "Mức giảm thuế 2% tạm thời chấp nhận được. Sau 6 tháng có thể tính toán tiếp, nếu cần thiết thì tiếp tục còn trước mắt để đảm bảo hệ số an toàn thì xác định ở mức đó để khả thi".
Đề xuất giảm thuế VAT xuống 3 - 5%
Trong khi đó, đại biểu Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau) cho hay, hiện nay, nền kinh tế đã tiệm cận suy thoái, nếu tiếp tục gia tăng hoặc đơn giản chỉ giữ nguyên việc thu thuế VAT sẽ tỉ lệ nghịch với những khó khăn mà doanh nghiệp và người dân đang gặp phải.
Ông Vân lấy ví dụ sức vác của một người chỉ được 20kg là kiệt sức, nếu bớt đi 2kg, gánh nặng trên vai họ sẽ giảm và có thể đi thêm được 10 bước nữa. Nếu tiếp tục giảm xuống 15kg, họ có thể tiến xa hơn được 20 bước, gấp đôi giá trị tạo ra so với 10 bước.
"Tôi cho rằng, thay vì chỉ dừng lại ở mức giảm 2% thuế VAT, việc giảm thuế xuống tiếp 3 - 5% sẽ hỗ trợ rất lớn cho người dân và doanh nghiệp bởi sẽ giúp chi phí giá thành hàng hoá thấp, góp phần thúc đẩy mua bán, tăng doanh số", ông Vân đề xuất.
Theo ông Vân, hiện thị trường rất cần những chính sách kích cầu để doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Nếu doanh số bán hàng của doanh nghiệp tăng lên thì thuế thu nhập doanh nghiệp cũng tăng, thu nhập cá nhân cũng tăng lên, từ đó cũng thu được thêm thuế cho ngân sách Nhà nước.