* TS Trần Khắc Tâm (chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Sóc Trăng): Phải sửa những quy định chưa hợp lý

Có thể nói, lực lượng bán vé số dạo là những người đang nuôi các công ty xổ số. Thế nhưng, trong khi các công ty thu lợi nhuận khủng và các đại lý cũng ăn nên làm ra, còn những người bán vé số dạo vẫn nghèo, chỉ đủ sống qua ngày.

Bởi trong thực tế, với mỗi tờ vé số bán được, người bán chỉ kiếm được số tiền cao nhất là... 1.000 đồng. Nếu bán từ sáng đến chiều được 100 tờ chỉ kiếm được 100.000 đồng, chưa trừ tiền ăn uống.

Và trong thời gian gần đây, khi các đại lý vé số không cho trả lại vé số bán dư, áp lực càng đè nặng trên vai của những người đang mưu sinh hằng ngày từ những tờ vé số. Một cụ ông ở Sóc Trăng cho biết ngày nào bán dư bốn tờ thì ngày đó coi như không còn đồng lời.

Các công ty xổ số kiến thiết cho rằng việc chi hoa hồng cho chuỗi trực tiếp phát hành vé số, bao gồm cả nộp thuế 15% trên doanh thu, là căn cứ theo quy định. Nhưng quy định không hẳn lúc nào cũng hợp lý. Nếu chưa hợp lý, tại sao không sửa đổi để thu nhập, cuộc sống những người bán vé số dạo đỡ khổ hơn?

Khắc Tâm

* Ông Lê Đình Quảng (phó trưởng ban chính sách pháp luật Tổng LĐLĐ Việt Nam): Cần có cơ chế hỗ trợ tốt hơn cho người bán vé số

Về góc độ kinh tế, các bên cần có nghiên cứu, đánh giá, tính toán, chia sẻ quyền lợi cho người bán vé số. Đối tượng này cũng cần phải có lưới an sinh, đơn cử như bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội tự nguyện theo đối tượng lao động tự do.

Nếu người lao động làm việc, chịu sự quản lý và giám sát của người sử dụng lao động thì có cơ chế ký hợp đồng lao động.

Song đại lý chỉ hưởng hoa hồng, không phải quản lý nên không thể ký hợp đồng cho bán vé số. Việc người bán vé số lấy vé đi bán, đại lý không thể quản lý thời gian làm việc, số lượng vé bán... nên không thể ký hợp đồng lao động.

Tuy vậy, cơ quan tài chính cần có nghiên cứu phân chia tỉ lệ hoa hồng hoặc sửa thông tư về mặt tài chính, hướng dẫn đại lý có cơ chế hỗ trợ tốt hơn cho người bán vé số.

Hà Quân

Công ty xổ số chi tiêu thế nào?

Là một trong 14 công ty xổ số kiến thiết khu vực miền Nam có sản lượng tiêu thụ 100% vé phát hành trong 3 tháng đầu năm, ông Lê Văn Khanh - chủ tịch Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết Sóc Trăng - cho biết các khoản chi từ doanh thu xổ số như chi trả thưởng, nộp ngân sách, hoa hồng cho đại lý cấp 1, lương... đều theo quy định của Bộ Tài chính.

"Mọi khoản chi đều chi tiết, tuân thủ theo quy định, chúng tôi luôn chấp hành, chứ làm gì dám chi sai" - ông Khanh khẳng định và cho biết hoa hồng cho đại lý cấp 1 được "ấn" là 15% trên doanh số tiêu thụ, đại lý có trách nhiệm nộp thuế 0,75%.

"Phần còn lại 14,25%, đại lý cấp 1 phân chia cho đại lý cấp 2, cấp 3 và người bán lẻ. Để bảo vệ quyền lợi người bán vé số lẻ, các công ty xổ số đề nghị hoa hồng tối thiểu của người trực tiếp bán lẻ là 10%", ông Khanh cho biết.

Nguyên kế toán trưởng của một công ty xổ số kiến thiết cho biết một tờ vé số mệnh giá 10.000 đồng, tương đương 100%, trong đó 15% chi hoa hồng đại lý cấp 1; 32% nộp ngân sách nhà nước gồm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng; 50% chi cho trả thưởng nếu bán hết vé; 3% chi cho in ấn và phát hành vé số.

Ví dụ vé số 10.000 đồng, đại lý cấp 1 chỉ trả công ty 8.500 đồng/tờ (tương đương 15%) và phải chịu thuế, sau đó họ giao cho đại lý cấp 2 giá khoảng 8.700 - 8.750 đồng/tờ, đại lý cấp 2 giao người bán dạo 8.900 - 9.000 đồng/tờ. "Chi phí lễ tân khánh tiết, quà tặng, hiếu hỉ... thì các công ty xổ số chi nhưng không quá 10% tổng chi phí trừ chi phí trả thưởng", vị này nói.

Trong khi đó, một lãnh đạo của Công ty Xổ số kiến thiết Hậu Giang cho biết hoa hồng chi cho đại lý do doanh nghiệp quyết định, đảm bảo nguyên tắc tối đa không được vượt quá 15% doanh thu từ hoạt động kinh doanh các loại hình xổ số được phép, bao gồm cả thuế giá trị gia tăng và thuế tiêu thụ đặc biệt. Cũng theo vị này, người bán lẻ lời 10-11% doanh thu là ổn rồi.

"Hằng năm các công ty xổ số có đóng góp vào quỹ an sinh xã hội của địa phương để chăm lo cho hộ nghèo, cận nghèo mà người bán vé số dạo cũng thuộc đối tượng này nên đã được chăm lo", vị này nói và cho biết không có chính sách riêng cho người bán vé số dạo.

KHẮC TÂM - SƠN LÂM - LÊ DÂN

Bạn đọc Tuổi Trẻ: Đừng để người bán vé số đã khổ lại còn bị o ép

Phản hồi về bài viết "Người bán vé số khổ với luật ngầm", nhiều bạn đọc Tuổi Trẻ Online bức xúc cho rằng không thể để người bán vé số dạo đã khổ lại bị o ép đủ đường trong khi các công ty xổ số lãi khủng.

Bạn đọc Hoàng Trường Sa cho rằng những người bán vé số dạo là một bộ phận cực kỳ quan trọng của hoạt động kinh doanh này. "Các công ty xổ số nên tri ân họ thiết thực bằng cách trích phần trăm hoa hồng cao lên, tương xứng với công lao của họ, và có thêm tiền thưởng khuyến khích sự cống hiến của họ!...", bạn đọc này đề xuất.

Theo bạn đọc Vinh, với "luật ngầm" như Tuổi Trẻ nêu, "xổ số kiến thiết" chỉ mang lại nguồn lợi cho các công ty, đại lý... "Nếu vậy, ý nghĩa của hai từ "kiến thiết" liệu có còn đúng không khi vấn đề an sinh xã hội cho người dân nghèo đi bán vé số vẫn chưa được đảm bảo! Có thể nào tăng hoa hồng mà người bán cuối cùng được hưởng hay không, bởi vì điều đó xứng đáng với công sức của họ?", bạn đọc Vinh đặt vấn đề.

Theo bạn đọc Tuấn, "những người bán vé số dạo là người lao động cho công ty xổ số, cần phải được trả lương, hưởng chế độ bảo hiểm... như những người lao động khác". Bạn đọc Doanh Nghiệp Nhỏ có ý kiến: "Vì sao các doanh nghiệp thuê nhân viên bán hàng, thuê cộng tác viên đều phải ký hợp đồng kèm chế độ lương thưởng, còn công ty xổ số kiến thiết chưa làm chuyện này với người bán vé số dạo?...".

CÔNG DŨNG tổng hợp