Sáng 25-5, Quốc hội thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. 

Đề cập đến vấn đề lãng phí điện mặt trời, điện gió trong thời gian qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết ông đã trao đổi với bộ trưởng Bộ Công Thương về vướng mắc trong huy động nguồn điện này. 

Hai bộ trưởng tranh luận vì sao không huy động điện tái tạo mà nhập khẩu điện

Nếu vướng về vấn đề giá điện thì Bộ Tài chính sẽ phối hợp với Bộ Công Thương để cùng xây dựng giá, đảm bảo giải tỏa vốn ứ đọng mà các doanh nghiệp đã vay ngân hàng, vốn bỏ ra đầu tư.

Tuy nhiên, theo ông Phớc, bộ trưởng Bộ Công Thương thì cho rằng không phải vướng về giá, mà vướng về công suất, tức hiện nay chúng ta đủ tải rồi.

"Tôi có hỏi lại nếu chúng ta đủ tải rồi thì tại sao cho làm? Còn nếu đã làm rồi thì tại sao không giảm bớt điện đã mua của nước ngoài?", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói.

Ông nói bộ trưởng Bộ Công Thương có trả lời là đã ký hiệp định với nước ngoài nên không thể đàm phán cắt được. "Đấy là nguyên nhân và chúng ta phải đi tận gốc rễ của vấn đề để thấy được nguyên nhân từ đâu và giải quyết thế nào", ông Phớc cho hay.

Theo bộ trưởng Bộ Tài chính, cần phải sửa một số quy định, đặc biệt ách tắc nhất là Luật Quy hoạch và Luật Đầu tư công. "Ngay cả mấy năm nay chúng ta ban hành Luật Quy hoạch nhưng vẫn loay hoay không triển khai được, rồi cả vấn đề điện cũng thế", bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay.

Cũng nêu vấn đề này, đại biểu Đinh Ngọc Minh (đoàn Cà Mau) - ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế của Quốc hội - nói xã hội, người dân rất bức xúc việc tại sao phải nhập khẩu điện, trong khi nguồn điện mặt trời, điện gió lên tới 4.600 MW đến nay vẫn chưa được hòa lưới?

"Vì sao thế, cũng là tài sản quốc gia, sao lại lãng phí như thế? Thủ tục là do ta đặt ra, tại sao không cải tiến thủ tục này để hòa lưới 4.600 MW mà lại phải đi mua điện của Trung Quốc, Lào. Trách nhiệm ở đây là cơ quan nào? Ngành điện phải đổi mới nhiều" - đại biểu Minh nói.

Đại biểu sốt ruột về lãng phí các nguồn điện tái tạo

Trong khi đó, đề cập chuyện tăng giá điện, đại biểu Tạ Thị Yên (đoàn Điện Biên) cho biết cử tri rất băn khoăn từ năm 2010 đến nay, giá điện tăng 8 lần và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vẫn báo lỗ. Đặc biệt, cùng trong EVN nhưng công ty mẹ lỗ, còn công ty con báo lãi.

“Vậy nguyên nhân chính của khoản lỗ này do đâu? Nếu nói rằng do giá đầu vào tăng cao, gồm nhiên liệu, lãi vay hay bị lỗ tỉ giá thì các công ty con cũng đối diện với khó khăn này. Tại sao ra kết quả khác nhau, đây có phải là vấn đề về năng lực quản lý không?”, bà Yên nêu.

“Tôi cho là rất lãng phí khi hàng trăm dự án năng lượng tái tạo đã được Nhà nước thỏa thuận quy hoạch, cấp phép xây dựng, thế nhưng khi xây dựng xong lại không thể đấu nối, phát điện, trong khi nền kinh tế thiếu điện, phải tăng cường mua điện của Lào, Trung Quốc?”, đại biểu Tạ Thị Yên nói.

Nhóm nhà đầu tư điện gió, mặt trời lại kêu bộ trưởng vì thiếu hướng dẫn

Dù đã có chỉ đạo của Phó thủ tướng Trần Hồng Hà về tháo gỡ cho các dự án điện gió, mặt trời chuyển tiếp nhưng đến nay vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể.