Nằm trong chuỗi các hoạt động chào mừng Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập ngành Ngân hàng Việt Nam (6.5.1951-6.5.2021), Ngân hàng Nhà nước vừa công bố hai công trình nghiên cứu quan trọng là hai cuốn sách “Lịch sử đồng tiền Việt Nam” và “Lịch sử Ngân hàng Việt Nam 1951-2021”.

Trao đổi với phóng viên, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú - Chủ nhiệm Dự án nghiên cứu khoa học cấp ngành về “Lịch sử đồng tiền Việt Nam - Quá trình hình thành và phát triển” - cho biết: “Đây là một sản phẩm Ngân hàng Nhà nước ấp ủ rất lâu - với tư cách cơ quan quản lý tiền tệ. Chúng tôi đã rất quyết tâm cùng các nhà nghiên cứu trong và ngoài ngành nghiên cứu và xuất bản cuốn sách. Cuốn sách được dựa trên kết quả của đề tài nghiên cứu cấp ngành có quy mô lớn nhất từ trước đến nay cả về thời gian nghiên cứu, số lượng người tham gia nghiên cứu. Cuốn sách thể hiện kết quả của lịch sử ra đời, phát triển, niềm tự hào của người dân Việt Nam chúng ta với lịch sử về đồng tiền mà thế hệ cha ông chúng ta đã phát hành ra và sử dụng, là nền tảng cho sự phát triển kinh tế xã hội qua các thời kỳ”.

Cuốn sách Lịch sử đồng tiền Việt Nam là công trình khoa học đồ sộ, toàn diện đầu tiên về các mốc ra đời, đặc điểm, chất liệu và ý nghĩa kinh tế-xã hội của mỗi đồng tiền Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử hơn 1.000 năm qua do NHNN với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về tiền tệ, ngân hàng và cơ quan phát hành tiền của Chính phủ Việt Nam xuất bản.

Cuốn sách cho thấy, đồng tiền Việt Nam, ngoài giá trị tự thân còn là một vật chứng tin cậy, phản ánh trung thực, sinh động tình hình chính trị, quân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước qua các thời kỳ lịch sử. Đặc biệt từ năm 1945 đến nay, đồng tiền Việt Nam có thể được xem như là một nguồn tin/sử liệu quan trọng phản ánh sự nghiệp đấu tranh, giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước và xây dựng xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam.

Về quá trình biên soạn, xuất bản cuốn sách Lịch sử đồng tiền Việt Nam, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho hay, trong những năm qua, tiền Việt Nam luôn là một chủ đề thu hút sự quan tâm không chỉ của các nhà nghiên cứu, nhà sưu tầm, của nhiều tầng lớp nhân dân mong muốn tìm hiểu lịch sử phát triển, giá trị văn hóa và bản sắc của đồng tiền Việt Nam. Từng có nhiều công trình nghiên cứu trong và ngoài nước được công bố với những thành tựu nhất định song cho đến nay, vẫn chưa có một công trình nào mang tính hệ thống, bao quát toàn bộ tiền tệ Việt Nam trong lịch sử.

Vì vậy, để có cái nhìn toàn cảnh về đồng tiền Việt Nam, NHNN - với vai trò là cơ quan của Chính phủ có chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về tiền tệ - đã chủ trì dự án nghiên cứu khoa học cấp ngành về “Lịch sử đồng tiền Việt Nam - Quá trình hình thành và phát triển”. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu từ dự án này, NHNN thực hiện biên soạn cuốn sách “Lịch sử đồng tiền Việt Nam”.

Đánh giá về cuốn sách này, PGS.TS Nhà giáo nhân dân Hoàng Văn Khoán - nguyên Phó Chủ nhiệm khoa Lịch sử - Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - nói rằng: “Tôi thấy nội dung của kết quả dự án vượt qua tầm của Ngân hàng Nhà nước, mà nó là một dự án mang tầm quốc gia. Chiếm một phần rất lớn trong tác phẩm của dự án là tiền kim loại Việt Nam từ thời Đinh Tiên Hoàng năm 968 đến đồng tiền cuối cùng của thời vua Bảo Đại. Không có cuốn sách nào có thể vượt được tầm cỡ tác phẩm của dự án nghiên cứu về đồng tiền mà NHNN thực hiện. Đây là một tác phẩm khoa học, hoàn chỉnh, rõ ràng và minh bạch, góp vào kho tàng quý báu của lịch sử”.

PGS.TS Nguyễn Đức Nhuệ - Phó Viện trưởng phụ trách Viện Sử học, Viện Hàn lâm Khoa học và Xã hội Việt Nam - nhận định: “Cho đến bây giờ, đây là công trình duy nhất đạt tầm cỡ công trình nghiên cứu về lịch sử đồng tiền Việt Nam”.

“Với hơn 1.000 mẫu tiền trong cuốn sách, mỗi đồng tiền có một phiếu lý lịch riêng (tên tiền, niên đại, hình ảnh, đặc điểm hiện trạng, và lai lịch xuất xứ…). Trong cuốn sách này, mỗi một đồng tiền được in hình ảnh theo tỉ lệ 1:1 giúp độc giả có sự hình dung rất sát với sản phẩm của dự án này” - ông Nguyễn Văn Mai, nhà nghiên cứu, sưu tầm tiền, nhận định.

“Cuốn sách có ý nghĩa khoa học và thực tiễn lớn không chỉ đối với ngành Ngân hàng mà còn là nguồn tài liệu có tính giáo khoa, góp phần giáo dục, quảng bá các giá trị lịch sử, văn hóa, kinh tế của tiền tệ Việt Nam; đồng thời cũng là nguồn tham khảo quý đối với cộng đồng, các nhà nghiên cứu, các nhà sưu tầm cũng như mọi người dân quan tâm đến tiền Việt Nam ở trong và ngoài nước. Đây còn là cơ sở khoa học đặc biệt quan trọng và cần thiết cho việc xây dựng Bảo tàng tiền Việt Nam trong tương lai" - Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết.

Cuốn sách thứ 2 ra mắt là Lịch sử Ngân hàng Việt Nam 1951-2021 do NHNN biên soạn và xuất bản là cuốn sách ghi lại đầy đủ những dấu mốc quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển ngành Ngân hàng 70 năm qua.

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho hay, Ban Biên soạn hy vọng cuốn sách sẽ góp phần giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về lịch sử hình thành và phát triển của Ngân hàng Việt Nam, về những hy sinh thầm lặng và những đóng góp quan trọng của cán bộ ngành Ngân hàng trong suốt thời kỳ đấu tranh giành độc lập, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước; cũng như quá trình xây dựng, đổi mới, phát triển và hội nhập của nền kinh tế suốt thời gian qua.