Lãi suất ngân hàng xuống thấp, nhiều công ty chứng khoán huy động nguồn từ nhà đầu tư (Ảnh minh họa).
Thời gian gần đây xuất hiện tình trạng các công ty chứng khoán "biến tướng" huy động vốn, vi phạm nghiêm trọng các quy định của nhà nước, dưới các hình thức hợp tác đầu tư, tiết kiệm tiền gửi,…
Thông thường, để bổ sung nguồn cho vay, công ty chứng khoán sẽ thực hiện vay tiền từ các tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, hoạt động này sẽ mất thời gian và không phải lúc nào cũng có thể thực hiện được.
Để huy động vốn nhanh chóng, công ty chứng khoán sẽ "tranh thủ" lấy tiền từ chính các khách hàng đang mở tài khoản tại công ty đó.
Bản chất của hình thức hợp tác này là công ty chứng khoán trả lãi cho khách hàng (cao hơn gửi tiết kiệm tại ngân hàng) khi họ để tiền trong một thời hạn nhất định. Điều này giúp doanh nghiệp chứng khoán có thể huy động được vốn rẻ hơn so với mức vay ngân hàng.
Về mặt pháp lý, công ty chứng khoán là tổ chức không được phép huy động tiền gửi của khách hàng nên các hình thức này có dấu hiệu vi phạm quy định.
VnDirect đang giới thiệu khoản cho vay được quản lý và giám sát độc lập để đảm bảo xử lý tài khoản và thu hồi nợ trong mọi điều kiện thị trường. Lợi suất đầu tư, theo họ quảng cáo, "không bị ảnh hưởng bởi biến động giá cổ phiếu".
VNDirect từng bị UBCKNN xử phạt 125 triệu vì cho khách "mua chịu" chứng khoán.
Còn tại công ty chứng khoán MB (MBS), lợi suất mà họ cam kết trả cho khoản tiền hợp tác kỳ hạn từ 1 tuần xoay quanh mức 5% một năm, các kỳ hạn dài hơn từ 3 tuần đến hơn 2 tháng thường trên 10%. Trong khi đó, các ngân hàng thường chỉ áp dụng mức lãi suất dưới 0,3%/năm cho kỳ hạn ngắn ngày này.
Trước tình trạng này, bộ Tài chính đã yêu cầu công ty chứng khoán MB (MBS) dừng thực hiện dịch vụ "hợp tác kinh doanh" trên.
Bộ Tài chính cho biết đã có văn bản yêu cầu công ty cổ phần Chứng khoán MB - MBS giải trình về việc huy động tiền gửi từ khách hàng.
Tương tự với VNDirect, bộ Tài chính sẽ xử lý tương tự sau khi nhận được ý kiến giải trình của công ty và tổ chức kiểm tra hoạt động một số công ty chứng khoán.
Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, tính tới thời điểm cuối tháng 12/2020, vốn chủ sở hữu của các công ty chứng khoán là 87.000 tỷ đồng.
Tính đến ngày 31/12, tổng dư nợ cho vay ký quỹ (margin) của các công ty chứng khoán là gần 81.000 tỷ đồng. Trong khi đó, theo quy định, công ty chứng khoán không được cho vay quá 2 lần vốn chủ.
Nhu cầu tín dụng cho thị trường chứng khoán cũng tăng cao và việc sử dụng đòn bẩy tài chính được khuyến khích.
Tuy nhiên, các công ty chứng khoán không có khả năng trả nợ, các nhà đầu tư cho công ty chứng khoán vay sẽ mất tiền. Điều này khác với việc nhà đầu tư gửi tiền ở ngân hàng được bảo hiểm tiền gửi 100%.
Thanh Minh (Theo Café F/TTXVN)