Giấc mộng giàu nhanh

Một nhà đầu tư cá nhân Hàn Quốc mua 20 cổ phiếu SK IE Techonology trong buổi IPO hồi cuối tháng 4 với giá 105.000 won/cp (92,4 USD). Ngay ngày giao dịch đầu tiên, anh bán ra 10 cổ phiếu và kiếm lời 85,7%.

Nhưng thế vẫn chưa đủ.

"Tôi biết 85,7% là lãi lớn, nhưng vẫn thấp hơn những gì tôi kỳ vọng", nhà đầu tư này than phiền trên blog cá nhân với bút danh Sesame Noodle. "Bán ra cổ phiếu với giá cao hơn lúc mua vào là cảm giác tuyệt vời, nhưng tôi vẫn thấy chưa mãn nguyện".

Niềm hy vọng rằng các cuộc IPO là canh bạc thắng chắc đang thúc đẩy nhà đầu tư nhỏ lẻ đổ dồn vào những cổ phiếu trên, ngay cả khi cơ quan quản lý và giới phân tích bày tỏ lo ngại về khả năng xảy ra bong bóng.

Vai trò của nhà đầu tư nhỏ lẻ trong các cuộc IPO của Hàn Quốc đang lớn dần lên. Sự tranh giành cổ phiếu ngày càng khốc liệt khi các cá nhân coi chứng khoán là cơ hội tốt để kiếm tiền nhanh.

Dịch vụ Giám sát Tài chính Hàn Quốc (FSS) cho biết năm ngoái tỷ số giữa nhu cầu của các nhà đầu tư nhỏ lẻ dành cho cổ phiếu IPO so với cổ phiếu sẵn có là 951, gấp đôi so với mức 509 hồi năm 2019.

Theo FSS, tổng cộng 70 công ty đã huy động được 4.500 tỷ won (4 tỷ USD) vào năm ngoái, tăng 40,6% so với năm 2019. Nhà đầu tư nhỏ lẻ ưa thích những công ty tên tuổi lớn như Big Hit Entertainment - công ty chủ quản của nhóm nhạc thần tượng BTS – và SK Biopharmaceuticals. Mỗi công ty này huy động được 900 tỷ won (790 triệu USD) trong cuộc IPO.

Theo Nikkei Asia, có hai yếu tố đang thúc đẩy cơn sốt IPO tại Hàn Quốc.

"Thứ nhất, lợi nhuận nhà đầu tư thu được từ ngày giao dịch đầu tiên của các cuộc IPO đang rất cao. Nhà đầu tư nhỏ lẻ ít kinh nghiệm có kỳ vọng lớn vào hiện tượng này", ông Lee Seok-hoon, nhà nghiên cứu cấp cao tại Korea Capital Market Institue cho biết.

Thứ hai là sự gia tăng của số lượng nhà đầu tư cá nhân. "Kể từ đại dịch COVID-19, rất nhiều người mới nhảy vào thị trường chứng khoán và khối lượng giao dịch của họ tăng chóng mặt", ông Lee nói. 

Trong năm 2020, số lượng nhà đầu tư nhỏ lẻ bật tăng 48,8% lên tới 9,14 triệu người, theo Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Hàn Quốc. Tổng giá trị số chứng khoán họ sở hữu tăng đột biến 58,1% lên 662.000 tỷ won trong khoảng thời gian đó.

Các nhà kinh tế cho rằng lãi suất thấp lịch sử đang góp phần kéo nhà đầu tư nhỏ vào chứng khoán. Ngân hàng trung ương Hàn Quốc vẫn giữ nguyên lãi suất thấp kỷ lục 0,5% từ năm ngoái nhằm hỗ trợ nền kinh tế trong đại dịch.

Các gói kích thích hàng chục tỷ USD cũng bơm thanh khoản dồi dào vào nền kinh tế. Chính phủ Hàn Quốc đã chi trả 4 đợt "trợ cấp thảm họa" cho những người làm nghề tự do, gia đình có con và những đối tượng khác.

Nhỏ lẻ cần thận trọng với IPO

Các cơ quan quản lý đang khuyến cáo người chơi cổ phiếu hành động thận trọng, cảnh báo rằng giá IPO cao không đảm bảo mức tăng trong dài hạn.

SK IET, công ty sản xuất vật liệu pin mà nhà đầu tư cá nhân Sesame Noodle bán đi, lên sàn tại Seoul vào ngày 11/5. Giá cổ phiếu đã tăng gấp đôi so với giá IPO lên 222.500 won, nhưng sau đó mất 26,4% so với giá khởi điểm 210.000 won. SK IET liên tục rớt giá và xuống còn 141.000 won cuối phiên 14/5. SK IET là cuộc IPO lớn nhất của Seoul trong 4 năm trở lại đây, huy động được 2.200 tỷ won.

Từ đầu năm đến nay, chỉ số Kospi đã tăng 9%, đạt đỉnh lịch sử 3.249,3 điểm vào ngày 10/5. Các nhà phân tích cảnh báo rằng sự hứng thú quá mức dành cho IPO là dấu hiệu bong bóng đang được hình thành. Trong năm 2020, Kospi tăng tới 63,8%, hệ số P/E nhảy vọt từ 18,6 lên 26,1 lần.

Ông Park Seung-young, nhà phân tích tại Hanwha Investment & Securities, cho biết sự gia tăng các đợt IPO là điềm xấu cho thị trường, vì nó phần lớn phản ánh sự lạc quan quá khứ chứ không phải thực tế. Ông chỉ ra xu hướng tương tự vào năm 1988 và 2000. Năm 1988 người Hàn Quốc cực kỳ phấn khích do Thế vận hội Olympics được tổ chức ở nước này. Còn năm 2000 diễn ra sự bùng nổ của cổ phiếu công nghệ.

Ông Park nói: "Các đợt IPO tạo gánh nặng cho thị trường với quá nhiều nguồn cung cổ phiếu. Xu hướng chứng khoán lên cao được dẫn dắt bởi thanh khoản dồi dào sẽ chấm dứt khi cầu của thị trường không còn theo nổi cung".

Nhưng nhà đầu tư nhỏ dường như không quan tâm tới tín hiệu xấu.

Sắp tới thị trường Hàn Quốc sẽ đón nhận thêm nhiều cuộc IPO. Hai công ty tài chính của gã khổng lồ công nghệ Kakao là Kakao Pay và Kakao Bank, cũng như nhà phát triển game Krafton - nổi tiếng với PUBG - đã nộp đơn xin niêm yết trên sàn Kospi.

Giới phân tích nói rằng nhà đầu tư cần có suy nghĩ thực tế.

"Nếu bị chi phối bởi sự hưng phấn, bạn có thể nhầm tưởng rằng bạn sẽ trúng số độc đắc với tất cả các công ty IPO. Đã đến lúc xem xét giá trị chính xác của các công ty sẽ được niêm yết, ông Na Seung-doo, nhà phân tích tại SK Securities khuyên.