Các nhà hoạch định kế hoạch quân sự ở Mỹ đã từng thúc giục Nhà Trắng chuẩn bị cho kế hoạch sử dụng vũ khí hạt nhân đánh Trung Quốc đại lục trong cuộc khủng hoảng eo biển Đài Loan năm 1958, theo một số tài liệu rò rỉ và được báo New York Times đưa lại ngày 22-5.
Các thông tin này được một người tên Daniel Ellsberg cung cấp cho New York Times. Đây là nhân vật đã tiết lộ thông tin mật của Bộ Quốc phòng Mỹ liên quan cuộc chiến tranh tại Việt Nam, vào năm 1971.
Liên quan khủng hoảng eo biển Đài Loan
Sau khi đảng Cộng sản nắm quyền ở Trung Quốc đại lục vào năm 1949, chính quyền Quốc dân đảng sang Đài Loan. Bắc Kinh coi hòn đảo này là một phần lãnh thổ của Trung Quốc, hai bên xung đột liên tục trong nhiều thập niên sau đó.
Lần xung đột vũ trang gần nhất giữa Mỹ và Trung Quốc là trong cuộc khủng hoảng eo biển Đài Loan năm 1958, khi Trung Quốc nã pháo sang các đảo xa của Đài Loan. Mỹ lo ngại các vụ pháo kích này sẽ mở đường cho Trung Quốc tiến sang Đài Loan.
Lính Đài Loan tại đảo Quemoy của Đài Loan, nơi hứng đạn pháo nhiều nhất từ đại lục Trung Quốc năm 1958. Ảnh: CNN
Các cuộc pháo kích này tập trung vào các nhóm đảo Quemoy và Matsu, nằm giữa Đài Loan và Trung Quốc đại lục, và được Rand Corporation mô tả là "tuyến phòng thủ đầu tiên" của Đài Loan.
Mỹ từng bàn bạc nghiêm túc chuyện tấn công hạt nhân TQ
Trước đây đã từng có thông tin công khai rằng chính quyền Tổng thống Mỹ Dwight David Eisenhower từng tranh luận liệu có nên dùng vũ khí hạt nhân ngăn Trung Quốc tấn công Đài Loan hay không. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên, các thông tin ông Ellsberg cung cấp cho New York Times đã cho thấy quy mô lên kế hoạch cho việc này.
Các tài liệu mới rò rỉ này cho thấy quy mô của các cuộc bàn bạc về khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân ngăn Trung Quốc tiến vào Đài Loan.
Theo các tài liệu bị rò rỉ, một số quan chức Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Mỹ lo ngại việc mất các hòn đảo xa vào năm 1958 có thể dẫn đến việc Đài Loan bị Trung Quốc đại lục kiểm soát toàn bộ.
Theo tài liệu, Tướng Không quân Mỹ Nathan Twining nói trong trường hợp xảy ra tấn công trên không và trên biển nhắm vào các hòn đảo của Đài Loan, Mỹ sẽ phải sử dụng vũ khí hạt nhân đánh các căn cứ không quân của Trung Quốc "để ngăn chặn một chiến dịch tiêu diệt thành công", bắt đầu bằng “vũ khí hạt nhân cường độ thấp từ 10-15 kiloton”.
Nếu bước đi này không phá được đà tấn công từ Trung Quốc đại lục, “Mỹ không có lựa chọn thay thế nào mà phải thực hiện tấn công hạt nhân sâu vào Trrung Quốc, như xa về phía bắc đến Thượng Hải”.
Tài liệu cho biết các Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ và đặc biệt là Tướng Twining coi việc sử dụng vũ khí hạt nhân là "không thể tránh được". Tài liệu cũng cho biết Tướng Laurence S. Kuter, Tư lệnh Không quân ở Thái Bình Dương, tuyên bố "thẳng thừng" rằng nếu không sử dụng vũ khí hạt nhân ngay từ đầu thì bất kỳ hành động trên không nào của Mỹ chống lại việc Trung Quốc tấn công các đảo xa của Đài Loan "không có cơ hội thành công”.
Lính Đài Loan chất đạn pháo tại cảng biển trên đảo Quemoy vào năm 1958, trong khoảng thời gian xảy ra cuộc khủng hoảng eo biển Đài Loan. Ảnh: CNN
Theo các tài liệu, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân thừa nhận điều này "gần như chắc chắn" sẽ dẫn đến việc trả đũa hạt nhân đối với Đài Loan và căn cứ quân sự của Mỹ tại Okinawa ở Nhật. Tuy nhiên cũng theo tài liệu, "ông ấy nhấn mạnh rằng nếu chính sách quốc gia là bảo vệ các hòn đảo ngoài khơi thì hậu quả phải được chấp nhận".
Do Trung Quốc vẫn chưa phát triển năng lực hạt nhân của riêng mình, bất kỳ đòn trả đũa hạt nhân nào sẽ đến từ Liên Xô, theo tài liệu. Diễn biến này có thể châm ngòi cho một cuộc xung đột toàn cầu thậm chí còn tàn khốc hơn.
Cuối cùng, Tổng thống Eisenhower đã do dự sử dụng vũ khí hạt nhân và thiên về sử dụng vũ khí thông thường.
Thỏa thuận ngừng bắn ở eo biển Đài Loan đạt được vào ngày 6-10-1958.
| Tại sao thông tin được rò rỉ lúc này? Trên Twitter ngày 23-5, biên tập viên Joshua Pollack của Tạp chí Không phổ biến vũ khí hạt nhân cho rằng ý tưởng mạo hiểm phát động cuộc chiến bằng vũ khí hạt nhân với Liên Xô liên quan các hòn đảo ở Đài Loan "không có giá trị quân sự" là "chói tai". "Không ngạc nhiên khi Nhà Trắng nói không" - theo ông Pollack. Trao đổi với New York Times, ông Ellsberg nói ông đã cung cấp các tài liệu này do lo ngại căng thẳng quân sự gia tăng trở lại giữa Mỹ và Trung Quốc gần đây có khả năng xảy ra một cuộc chiến mới liên quan Đài Loan. “Việc Mỹ tấn công phủ đầu bằng vũ khí hạt nhân không nên được dự tính, hay chuẩn bị, hay đe dọa bất cứ nơi nào, dưới bất kỳ hoàn cảnh nào, kể cả việc bảo vệ Đài Loan” – ông Ellsberg viết trên Twitter ngày 23-5. Ông Ellsberg kêu gọi cả Mỹ và Trung Quốc kiềm chế. Ông cũng nhắn đến đương kim Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng “hãy học từ bí mật lịch sử này, và đừng lặp lại sự điên rồ này”. |
