Địa phương công bố chỉ số giá chậm, nhà thầu lãnh đủ

L. Nhi

(KTSG Online) - Nỗi lo của các nhà thầu thi công các dự án hạ tầng giao thông lớn hiện nay không chỉ là giá vật liệu xây dựng (VLXD) tăng mà còn là việc chậm công bố chỉ số giá VLXD của các Sở Xây dựng địa phương để chủ đầu tư và nhà thầu có căn cứ điều chỉnh hợp đồng khiến nhiều dự án mắc kẹt.

Dự án cao tốc Phan Thiết- Dầu Giây đang bị "tắc" vì chậm điều chỉnh được dự toán các gói thầu bị ảnh hưởng bởi giá VLXD tăng - Ảnh: Bộ GTVT

Hầu hết các dự án hạ tầng giao thông hiện nay rất khó kiếm được nhà thầu phụ để thi công các hạng mục đơn giản với lý do tác động tiêu cực của dịch Covid-19 và giá thép tăng đột biến.

Dự án cải tạo, nâng cấp đường cất hạ cánh, đường lăn Cảng hàng không Tân Sơn Nhất (TSN) là một ví dụ điển hình. Trong đó, dự toán gói thầu xây lắp được lập theo biện pháp thi công thực tế và tại thời điểm thi công. Hiện nay, dự án đã hoàn thành thi công bước 1 và bắt đầu triển khai thi công bước 2 từ quí 1 năm nay. Dự toán bước 2 được lập trên cở công bố giá VLXD trên địa bàn TPHCM quí 1-2021 với giá gói thầu xây lắp thì dự toán được duyệt cho giá thép là 14.360 đồng/kg, nhưng thực tế giá thép mua vào tại thời điểm cuối tháng 4, đầu tháng 5 là 18.400 đồng/kg. Như vậy, mức chênh lệch là 4.040 đồng/kg thép, đưa tổng chênh lệch lên thêm 11,13 tỉ đồng (riêng phần giá thép) so với công bố quí 1 của địa phương. Chưa kể các loại vật liệu khác cũng tăng khoảng 20-30% khiến cho các nhà thầu không có kinh phí để triển khai nếu không bù lỗ và cũng không đi thuê được thầu phụ vì việc tính toán chênh lệch nhiều rủi ro.

Rủi ro ở chỗ, cho dù là các hợp đồng được áp dụng theo hình thức đơn giá điều chỉnh nhưng việc các địa phương chậm công bố chỉ số giá khiến các nhà thầu “tiến thoái lưỡng nan”. Thông thường khi các địa phương công bố giá thì chủ đầu tư, nhà thầu sẽ lấy giá trị thanh toán nhân với mức giá điều chỉnh. Song nhiều địa phương như Vĩnh Long, Tiền Giang... đến nay mới công bố giá VLXD của tháng 3, chậm 2 tháng so với hiện tại. Nếu đợi các địa phương công bố giá VLXD điều chỉnh chậm như trên thì kéo theo quá trình lập thanh toán, quyết toán rất khó khăn, trong khi tại nhiều dự án, mức chênh lệch giữa giá công bố và giá thực tế đến vài chục tỉ đồng và chiếm chừng 41% kinh phí dự phòng còn lại. Tiếp tục thi công thì kẹt vốn, kẹt thầu phụ, mà bỏ dở không được.