Trong 7 ngày liên tục, Viettel đã hoàn thành lắp đặt và kết nối tích hợp 3.000 camera giám sát các khu vực cách ly thuộc các tỉnh phía Bắc - Ảnh: D.LINH

Đây là nét chấm phá rất ngắn gọn về kết quả chuyển đổi số ngành y tế Việt Nam trong bối cảnh đang gồng mình chống chọi với COVID-19. 

Và Viettel, với hàng loạt các giải pháp CNTT được triển khai thần tốc, đã góp phần ngăn chặn hiệu quả dịch bệnh, đồng thời giúp ngành y "cách tân" mạnh mẽ. Hành trình của Viettel với công cuộc hiện đại hóa ngành y tế Việt Nam đã được khởi đầu từ khoảng 10 năm trước.

Tầm nhìn người tiên phong

Những năm qua, mặc dù không đưa ra tuyên bố chính thức song Viettel luôn xác định vai trò tiên phong, chủ lực của mình trong lĩnh vực y tế. Từng bước tham gia giải quyết những bài toán lớn của ngành y với Hệ thống giám sát Bệnh truyền nhiễm toàn quốc (2016), Hệ thống tiêm chủng toàn quốc (2017), Hệ thống thông tin điều trị Methadone toàn quốc (2017), Hệ thống kết nối mạng cơ sở cung ứng thuốc toàn quốc (2018) và mới nhất là Nền tảng hỗ trợ tư vấn khám, chữa bệnh từ xa (4-2020)...

Chuyển đổi số phải dựa trên nền tảng hạ tầng viễn thông và đây chính là lý do Viettel kiên trì vai trò chủ lực của mình dựa trên một hạ tầng chất lượng, có độ phủ lớn nhất Việt Nam với năng lực nghiên cứu, sản xuất, tạo ra hệ sinh thái đầy đủ cho chuyển đổi số trong y tế.

Theo thống kê, Viettel đang hỗ trợ quản lý một lượng dữ liệu cực lớn như hồ sơ sức khỏe của 19 tỉnh với 3.900 cơ sở, trong đó có 4,2 triệu hồ sơ liên thông, 5 triệu hồ sơ tạo lập, 18 triệu nhân khẩu, 5,6 triệu hộ khẩu. Hệ thống Quản lý bệnh viện tại 40 tỉnh với 200 bệnh viện, 3.800 đơn vị y tế cơ sở tại 34 tỉnh. Với hệ thống tiêm chủng quốc gia trên 63 tỉnh, thành với 14.000 cơ sở, 22 triệu người...

Thần tốc cùng Bộ Y tế chống COVID-19

Sự tự tin về hạ tầng mạng lưới, nền tảng công nghệ, đội ngũ chuyên gia, Viettel đã dám nhận những dự án ở quy mô lớn với khoảng thời gian chỉ được tính bằng ngày, thậm chí bằng giờ.

Chiều mùng 4 Tết Canh Tý (28-1-2020), ông Nguyễn Mạnh Hổ, tổng giám đốc Tổng công ty Viettel Solutions (VTS), bất ngờ nhận được cuộc gọi từ chủ tịch Tập đoàn Viettel giao nhiệm vụ hỗ trợ Bộ Y tế triển khai ngay một hệ thống cầu truyền hình kết nối 23 bệnh viện để phục vụ công tác chống dịch. Bình thường thì việc như thế sẽ mất cả tháng để chuẩn bị nhưng Viettel chỉ có 1,5 ngày cho buổi họp mùng 6 tết.

"Chúng tôi phải dùng đến nhiều nguồn lực từ các công ty khác nhau trong tập đoàn và cách làm cũng phải khác để đáp ứng tình huống khẩn cấp này", ông Nguyễn Mạnh Hổ nhớ lại.

Khi dịch COVID-19 bắt đầu tấn công VN cũng là lúc hạ tầng CNTT của Bộ Y tế rơi vào tình trạng quá tải khi phải nhận một lượng cập nhật lớn chưa từng có. Ban chỉ đạo xác định truyền thông đóng vai trò hết sức quan trọng trong thời điểm này nên cần có ngay các kênh thông tin chính thức để người dân kịp thời cập nhật thông tin, đồng thời hỗ trợ đơn vị y tế các tỉnh, thành.

Chỉ sau 6 ngày VTS đã giúp Bộ Y tế đã khai trương app "Sức khỏe Việt Nam" (8-2-2020) trên thiết bị di động và sau đó là hệ thống web tại địa chỉ suckhoetoandan.vn đảm bảo giảm tải cho ngành y tế và tránh thông tin gây nhiễu sai sự thật.

Vừa hoàn thành nhiệm vụ khó thì VTS lại được tin tưởng giao thêm một nhiệm vụ "bất khả thi" là xây dựng hệ thống thông tin khai báo y tế điện tử trong vòng... 48 giờ. Nhận nhiệm vụ ngày 4-3-2020, và đến 0h sáng 7-3, hệ thống (bằng 12 ngôn ngữ khác nhau) đã được đưa vào vận hành tại sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM) để đón các đoàn khách đầu tiên.

"Nhờ vào hệ thống này thời gian trung bình để tìm được một hành khách bay trên một chuyến bay có bệnh nhân nhiễm COVID-19 chỉ mất khoảng nửa giờ. Trước đó thời gian để xác định trung bình mất 4 ngày và tốn nguồn nhân lực cực lớn từ các cơ quan chức năng", ông Khổng Văn Đông cho biết.

Đầu tháng 4-2021, chỉ sau 2 tuần được giao nhiệm vụ, Viettel Solutions đã sẵn sàng triển khai giải pháp "hộ chiếu vaccine". Thời gian triển khai gấp với nhiều yêu cầu kỹ thuật phức tạp, nhưng theo ông Lưu Thế Anh, phó giám đốc TT Giải pháp Y tế số thuộc Viettel Solutions thì đơn vị này không gặp quá nhiều áp lực bởi đã lường trước khả năng phải triển khai "hộ chiếu vaccine" và đã chuẩn bị giải pháp từ trước đó.

Những kết quả mà Viettel có được không phải ngẫu nhiên mà là sự chuẩn bị từ nhiều năm qua với tầm nhìn xa của các cấp lãnh đạo tập đoàn mà việc kịp thời đóng góp tích cực vào phòng chống dịch bệnh COVID-19 là minh chứng.

Cũng theo ông Đông, quãng thời gian để chuẩn bị cho việc khai trương Hệ thống khám chữa bệnh từ xa (Telehealth) do Viettel phối hợp Bệnh viện Đại học Y và các bệnh viện vệ tinh triển khai thí điểm chỉ có vỏn vẹn 1 tuần. Trong khi nếu thông thường để chuẩn bị cho việc này phải mất trung bình... 2 năm. Đây không chỉ đơn thuần là bài toán kết nối một nền tảng giúp truyền toàn bộ dữ liệu của bệnh nhân đến bác sĩ. Đơn giản nhất là ở đầu này đặt ống nghe vào ngực bệnh nhân thì ở đầu kia bác sĩ cũng nghe được như đang ở bên cạnh bệnh nhân.

Chủ lực dẫn dắt tạo cơ hội để cùng phát triển

Ngoài sự chuẩn bị về nền tảng công nghệ, tư duy... sự tin tưởng của ngành y tế với Viettel cũng có vai trò hết sức quan trọng. Trong nhiều trường hợp VTS còn tư vấn cho Bộ Y tế các giải pháp khi vấn đề chưa được tính đến.

"Khi lãnh đạo ngành y tế cần bất cứ giải pháp nào, họ sẽ nhớ đến chúng tôi đầu tiên. Năm qua, tôi thường xuyên được trao đổi trực tiếp với Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long về ý tưởng các giải pháp phục vụ việc chống dịch COVID-19. Đáp lại sự tin tưởng đó Viettel luôn đưa ra đúng công cụ mà các lãnh đạo ngành đang cần, đảm bảo đúng thời hạn được giao", ông Đông chia sẻ.

Trong thời gian ngắn sắp tới Viettel sẽ tập trung đưa trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) vào ngành y tế, cụ thể là các nền tảng như hồ sơ sức khỏe, mã số y tế, dịch vụ công, quản lý an toàn thực phẩm. Đặc biệt, liên quan đến "hộ chiếu vaccine" Viettel sẽ đưa vào áp dụng các công nghệ như blockchain, nhận diện sinh trắc học.

Với dịch vụ Telehealth, Viettel có tham vọng đưa công nghệ này đến từng hộ gia đình, kết nối trực tiếp từng khu công nghệ - nơi yếu thế về dịch vụ y tế. Một dự án lớn được cả Bộ Y tế và Viettel đều rất kỳ vọng là đến 1-7, hệ thống đặt lịch khám quốc gia sẽ được vận hành. Với hệ thống này người dân có thể đặt lịch khám qua điện thoại, tổng đài, ứng dụng, cổng thông tin.

Tuy vậy, xác định vai trò chủ lực trong hỗ trợ chuyển đổi số cho ngành y tế, nhưng điều đó không có nghĩa là Viettel sẽ "làm tất". Quan điểm của lãnh đạo Viettel là với mỗi dự án Viettel sẽ tập hợp được các nguồn lực từ xã hội từ các start-up, doanh nghiệp nhà nước, tư nhân khác để khai thác thế mạnh riêng. "Viettel muốn đóng vai trò dẫn dắt chủ trì tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp khác cùng phát triển theo và tạo ra những sản phẩm, dịch vụ tốt nhất cho xã hội", ông Đông nói.

Ông Khổng Văn Đông, giám đốc TT Giải pháp Y tế số thuộc Tổng công ty Giải pháp Viettel (Viettel Solutions):

Công nghệ số sẽ tạo ra những thay đổi toàn diện, căn bản ngành y tế

Theo tầm nhìn của lãnh đạo ngành y tế VN việc áp dụng công nghệ số để quản lý nhân lực ngành y và thông tin sức khỏe cá nhân, hai yếu tố được coi là cốt lõi, sẽ tạo ra những thay đổi đột phá đối với ngành.

Thông qua hệ thống quản lý mạng y tế VN, thông tin của hơn 500.000 cán bộ y tế "online" sẽ giúp việc điều phối, hỗ trợ nguồn lực được thuận lợi. Theo kỳ vọng, nhân lực của ngành sẽ được xây dựng thành đội hình 1-4-4-2: Một bác sĩ T.Ư sẽ hỗ trợ 4 bác sĩ tuyến tỉnh, 4 bác sĩ tuyến huyện và hai bác sĩ tuyến xã.

Thông qua hệ thống Hồ sơ sức khỏe cá nhân, thông tin của người dân sẽ được quản lý một cách khoa học. Các dữ liệu như chỉ số sức khỏe, môi trường sống, tiền sử bệnh tật, gia đình, dữ liệu khám bệnh tại các cơ sở y tế đều được cập nhật đầy đủ, liên tục và sẽ được AI phân tích, gợi ý tình trạng sức khỏe có thể gặp phải trong tương lai và hướng điều trị dự phòng.

Việc áp dụng công nghệ hiện đại sẽ giúp các "bệnh viện thông minh" ra đời, giúp cải thiện năng suất lao động, giảm thiểu các sai sót y khoa. AI còn có thể gợi ý cho kỹ thuật viên về dấu hiệu của bệnh. Khi đó, quá trình siêu âm sẽ không chỉ dựa vào kinh nghiệm, kiến thức của một bác sĩ mà là tri thức của rất nhiều người, mang tính hội chẩn, giảm sai sót.

Viettel hoàn thành lắp đặt và kết nối 3.000 camera giám sát tại khu vực cách ly

Thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống COVID-19, trong vòng 7 ngày, Viettel đã hoàn thành lắp đặt và kết nối tích hợp 3.000 camera giám sát tại các khu vực cách ly thuộc các tỉnh phía Bắc.