Đất đai là tư liệu đặc biệt là yếu tố không thể thiếu trong quá trình sản xuất kinh doanh. Để sử dụng hiệu quả nguồn lực này Nhà nước đã xây dựng và ban hành các quy hoạch sử dụng đất để phân bổ và khoanh vùng đất đai theo không gian sử dụng cho các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu.

Đây chính là căn cứ pháp lý Nhà nước thực hiện việc quản lý và quy hoạch, đồng thời đó cũng chính là cơ sở pháp lý đầu tiên để các Bộ, ngành địa phương tiến hành việc triển khai các dự án cũng như kêu gọi các thành phần kinh tế khác vào đầu tư để cùng thực hiện quy hoạch đã được phê duyệt.

Tuy nhiên, công tác quy hoạch và phát triển đất đai thời gian qua đã tồn tại không ít những hạn chế yếu kém, tạo "nguồn cơn" cho những bất ổn xã hội như giá đất tăng cao bất thường, khiếu kiện kéo dài, tham nhũng, lợi ích nhóm khiến thất thoát nguồn lực lớn của đất nước.

Gần đây nhất, những cơn sốt đất đầu năm được xem như những hệ quả tất yếu của việc thiếu minh bạch và lợi dụng thông tin quy hoạch để tạo ra những "cơn sóng" giá ảo.

Thời gian qua, giá đất tạo nhiều đia phương được đẩy lên cao bất thường. Ảnh minh họa - Dân trí.

Từ cơn sốt đất này và nhìn lại cả chục năm qua có thể thấy mối liên hệ giữa các đợt sốt đất với việc công bố thông tin quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Các "sóng đất" đều tạo đỉnh khi các thông tin quy hoạch được đưa ra như "sóng đất" năm 2016, "sóng đất" 2017 và đến cuối năm 2020, đầu năm 2021 thông tin quy hoạch được đưa ra liên tiếp với các quy hoạch lớn như: Hệ thống cao tốc, quy hoạch sân bay, thành phố vệ tinh, đường ven biển, thành phố cấp 1 lên thành phố trực thuộc Trung ương hay thành phố trực thuộc Trung ương lên đô thị đặc biệt…

Đi cùng những thông tin này là sự nóng sốt bất động sản ở nhiều địa phương khiến cho thị trường gần như tái hiện lại đỉnh sốt đất năm 2016 với rất nhiều hệ lụy xấu để lại sau này cho nền kinh tế.

Bản chất của quy hoạch là phải từ quy hoạch chung đến quy hoạch phân khu, sau đó đến quy hoạch chi tiết. Một quy hoạch từ khi xây dựng đến khi thực hiện đều phải tuân thủ đúng các quy trình. Việc công khai quy hoạch cũng đã được luật định. Vậy bằng cách nào những thông tin quy hoạch lại trở thành nguồn cơn của những cơn sốt đất?

Với góc nhìn và phân tích chuyên sâu của các phóng viên VTV, chương trình Tiêu điểm của Đài THVN đã phần nào giải đáp các vấn đề trên.

Lộ sự thật phía sau những cơn "sốt" đất ảo: Giao dịch chính thức rất ít VTV.vn - Hình thức giao dịch tại các khu vực sốt đất chủ yếu là đặt cọc sau đó chuyển nhượng ngay khi giá tăng và xuất hiện nhà đầu tư khác có nhu cầu mua.

Nắn dòng tiền để kiểm soát sốt đất VTV.vn - Hệ lụy của cơn sốt đất; nợ xấu của một số ngân hàng bắt đầu tăng mạnh là những thông tin đáng chú ý trên các báo.

Dự báo bất ngờ: Đất sẽ ngừng "sốt", có nơi giảm giá, bán cắt lỗ VTV.vn - Với sự vào cuộc của chính quyền địa phương, chuyên gia cho rằng, giá đất trong quý 2 sẽ được kiểm soát và không tăng so với quý 1. Một số khu vực sẽ xuất hiện cắt lỗ.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!