Cuộc điều tra mật của ông Trump và Pompeo

Đài CNN ngày 25/5 (giờ địa phương) dẫn ba nguồn tin thân cận với quyết định trên, cho biết cuộc điều tra mật được khởi động ở Bộ Ngoại giao Mỹ trong những tháng cuối của chính quyền Tổng thống Donald Trump, nhằm xác định giả thuyết virus corona mới (SARS-Cov-2) rò rỉ từ Viện Nghiên cứu virus Vũ Hán (WIV), đã bị ngừng lại do những lo ngại về độ tin cậy và hợp pháp của các bằng chứng.

Quyết định trên được đưa ra sau khi chính quyền Biden được báo cáo về những phát hiện ban đầu của đội ngũ điều tra vào tháng 2 và tháng 3 năm nay. Cuộc điều tra được mở ra theo yêu cầu của cựu Tổng thống Trump và cựu Bộ trưởng Ngoại giao Mike Pompeo.

CNN dẫn lời một cựu quan chức Bộ Ngoại giao, nói rằng cách thức cuộc điều tra được tiến hành là "hết sức đáng nghi ngờ".

"Cơ bản là họ làm việc bí mật, bỏ qua các chuyên gia công nghệ của Bộ Ngoại giao và cộng đồng tình báo, rồi tìm cách báo cáo cho một số quan chức cấp cao nhất định trong liên ngành về 'kết luận dự kiến' của họ, thậm chí trước cả khi họ báo cáo cho cấp trên trực tiếp về cuộc điều tra."

(Ảnh: AP)

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho rằng "không chính xác" khi nói chính quyền Biden đóng cuộc điều tra của Cục Kiểm soát và Xác minh Vũ khí (AVC) thuộc Bộ Ngoại giao. Ông nói rằng công việc của nhóm điều tra đã kết thúc sau khi nộp báo cáo vào tháng 2 và tháng 3.

"Tất cả các bộ phận liên quan của Bộ tiếp tục làm việc với liên ngành về vấn đề này," ông Price nói hôm 25. "Thế giới tiếp tục có những nghi vấn nghiêm trọng về những ngày đầu tiên của dịch Covid-19, bao gồm nguồn gốc của nó bên trong Trung Quốc."

Một ngày sau thông tin trên, Tổng thống Biden thông báo yêu cầu cộng đồng tình báo gia tăng nỗ lực điều tra triệt để nguồn gốc Covid-19, theo đó tình báo Mỹ đã khoanh vùng ở 2 kịch bản nhiều khả năng: SARS-Cov-2 có nguồn gốc từ tự nhiên hoặc là một sự cố từ phòng thí nghiệm.

Cựu Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về An ninh quốc tế và Không phổ biến vũ khí hạt nhân Chris Ford nói rằng "giả thuyết nguồn gốc virus từ phòng thí nghiệm là rất có khả năng và Trung Quốc cần chịu trách nhiệm".

Giả thuyết của ông Trump được ghi nhận

Một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ nói với Fox News rằng Ngoại trưởng Antony Blinken không giải tán bất kỳ bộ phận nào đang điều tra về nguồn gốc dịch Covid-19, và Bộ này chỉ thuê một nhà thầu duy nhất để nghiên cứu một số vấn đề - gồm virus corona. Nhà thầu này rời Bộ Ngoại giao trước khi ông Blinken nhậm chức, và cuộc điều tra bị đóng do những lo ngại về phương pháp tiến hành.

Nỗ lực điều tra mới về Covid-19 mà ông Biden tuyên bố hiện được dẫn dắt bởi Hội đồng An ninh Quốc gia của Nhà Trắng.

Nhà thầu thực hiện cuộc điều tra của Bộ Ngoại giao Mỹ dưới thời Trump là David Asher - theo tìm hiểu của Fox News. Trong thông cáo gửi hãng tin này, Asher nói nhóm điều tra "không biết rõ chuyện gì đã xảy ra ở Vũ Hán, song chúng tôi có mọi lý do để điều tra và đặt câu hỏi".

Asher có đóng góp trong bản ghi nhớ mà ông Mike Pompeo công bố trên website của Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 15/1, vài ngày trước khi chính quyền Trump mãn nhiệm.

Bản ghi nhớ nói WIV đã hợp tác trong "các dự án bí mật" với quân đội Trung Quốc và nhấn mạnh, "bất chấp WIV thể hiện họ là tổ chức dân sự, Mỹ xác định rằng WIV đã hợp tác trên các ấn phẩm và các dự án bí mật với quân đội Trung Quốc" ít nhất từ năm 2017.

Ông Trump trả lời phỏng vấn kênh NewsMax ngày 25/5/2021 (Ảnh: Newsmax)

Cựu Tổng thống Trump hôm 25/5 nói với Newsmax rằng ông vẫn tin vào giả thuyết virus corona có nguồn gốc từ cơ sở nghiên cứu tại Vũ Hán. Trump cho hay ông cảm thấy quan điểm của mình đã được ghi nhận khi các ý kiến khoa học và truyền thông chính thống cuối cùng cũng thể hiện điều này trong các tin tức Covid .

"Mọi người không muốn nói đến Trung Quốc, họ thường đổ lỗi cho Nga," Trump nói. "Tôi đã nói ngay từ đầu là [virus corona] đến từ Vũ Hán... Đối với tôi điều đó hết sức rõ ràng. Tôi đã nói rất mạnh mẽ và tôi bị chỉ trích, giờ thì mọi người đang đồng ý với tôi."

Bác sĩ Anthony Fauci, cố vấn y tế và là chuyên gia dịch tễ học hàng đầu của Mỹ, từng bày tỏ nghi ngờ về giả thuyết phòng thí nghiệm, hôm 11/5 cũng thừa nhận "chúng ta cần tiếp tục điều tra về chuyện xảy ra ở Trung Quốc".

Chính phủ Trung Quốc chỉ trích gay gắt quyết định thúc đẩy điều tra nguồn gốc Covid-19 của chính quyền Biden và tuyên bố sẽ "kiên quyết bảo vệ các lợi ích" của mình.

PV