San hô gãy đổ bị đánh bay lên bờ sau bão số 9 - Ảnh: TUẤN KHANH
Hoạt động của Ban quản lý vịnh Nha Trang còn nhiều hạn chế
Theo đó, sau khi nghe UBND tỉnh, UBND TP Nha Trang báo cáo, ý kiến của các thành viên dự họp và ý kiến thống nhất của chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, Thường trực Tỉnh ủy kết luận thời gian qua, các cơ quan báo chí phản ánh cơ bản đúng thực trạng suy giảm rạn san hô tại khu vực Hòn Mun, vịnh Nha Trang.
Qua ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, báo cáo của Ban quản lý vịnh Nha Trang, UBND TP Nha Trang, cho thấy việc suy giảm phần lớn rạn san hô tại khu bảo tồn biển Hòn Mun là một quá trình chịu tác động tích lũy từ nhiều năm, gồm cả nguyên nhân khách quan do tác động của biến đổi khí hậu, ảnh hưởng của cơn bão Damrey năm 2017 và cơn bão số 9 năm 2021 (không có hiện tượng axit hóa đại dương).
Và nguyên nhân chủ quan là do công tác quản lý nhà nước, sự phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương, hoạt động của Ban quản lý vịnh Nha Trang còn nhiều hạn chế, thiếu sót; nhiều hoạt động của con người tác động lên hệ sinh thái biển vịnh Nha Trang và rạn san hô tại khu bảo tồn biển Hòn Mun vẫn chưa được xử lý kịp thời như: khai thác thủy sản trái phép, nạo vét, xây dựng các công trình ven biển không đúng quy định, xả thải từ các hoạt động du lịch...
Ngoài tác động từ thiên nhiên thì con người cũng là tác nhân gây hại hệ sinh thái rạn san hô - Ảnh: ANH ĐỨC
Phương án bảo tồn san hô vịnh Nha Trang
Để bảo vệ rạn san hô vịnh Nha Trang, Tỉnh ủy Khánh Hòa đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo UBND TP Nha Trang tạm dừng hoạt động du lịch lặn biển tại các khu vực dễ làm tổn hại rạn san hô trong vịnh Nha Trang, đặc biệt là tại khu vực Hòn Mun. Đồng thời, khoanh vùng bảo vệ các khu vực nhạy cảm, đang có dấu hiệu phục hồi các hệ sinh thái (điển hình là rạn san hô và các bãi giống, bãi đẻ) của vịnh Nha Trang.
Chỉ đạo các sở, ngành liên quan phối hợp chặt chẽ với Ban quản lý vịnh Nha Trang trong hoạt động giám sát, quản lý vịnh Nha Trang; tăng cường hiệu quả hoạt động của đội kiểm tra liên ngành trong công tác tuần tra, bảo vệ nghiêm ngặt khu vực bảo tồn Hòn Mun, kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, hủy hoại môi trường tại khu vực này.
Phía UBND TP Nha Trang cũng khẩn trương rà soát, hỗ trợ về kinh phí, phương tiện hoạt động và đảm bảo các điều kiện cần thiết để Ban quản lý vịnh Nha Trang thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao.
Đồng thời, khẩn trương rà soát, hoàn thiện đề án "Khảo sát phân vùng chức năng khu bảo tồn biển" theo nghị quyết số 26-2014 của Chính phủ để làm cơ sở quản lý khoanh vùng chức năng theo quy định.
Tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường, cảnh quan vịnh Nha Trang cho người dân, du khách, các doanh nghiệp, tổ chức.
Phần đáy biển Hòn Mun xơ xác vì san hô bị gãy chết hàng loạt - Ảnh: MAI KHA
Về phương án lâu dài, Tỉnh ủy đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo rà soát lại toàn bộ cơ chế quản lý, bảo tồn vịnh Nha Trang. Phối hợp giữa UBND tỉnh Khánh Hòa với các bộ, ngành trung ương (Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và môi trường) để ban hành hoặc đề xuất cơ quan có thẩm quyền ban hành cơ chế quản lý, bảo tồn vịnh Nha Trang.
Đặc biệt, UBND tỉnh phải chỉ đạo nghiên cứu phương án quản lý, khai thác vùng mặt nước trong vịnh Nha Trang theo hướng xã hội hóa, xây dựng mô hình quản trị công tư, kết hợp hoạt động kinh doanh du lịch, dịch vụ gắn với nhiệm vụ bảo vệ các khu bảo tồn biển trên vịnh Nha Trang.
Tỉnh ủy Khánh Hòa đề nghị UBND tỉnh nghiên cứu, xem xét các đề xuất thiết lập "Khu dự trữ sinh quyển Hòn Bà - Sông Cái" và "Khu sinh thái biển quốc tế vịnh Nha Trang", kêu gọi các tổ chức phi chính phủ, tổ chức quốc tế, người dân, doanh nghiệp chung tay với chính quyền để bảo tồn giá trị đặc hữu, đa dạng của vịnh Nha Trang.
UBND tỉnh phải chỉ đạo xây dựng kế hoạch tổng thể phục hồi vịnh Nha Trang, báo cáo Thường trực Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy trong tháng 7-2022.
Sẽ tạm dừng hoạt động du lịch lặn biển để bảo vệ rạn san hô vịnh Nha Trang - Ảnh: MAI KHA
Sẽ phân vùng du lịch Hòn Mun và tạm ngừng một số loại hình du lịch
Sau khi có kết luận nêu trên, ông Huỳnh Bình Thái, trưởng Ban quản lý vịnh Nha Trang, cho biết đã tiếp nhận thông tin văn bản từ Tỉnh ủy. Hiện nay, vịnh Nha Trang có 7 điểm lặn, trong đó Hòn Mun có 6 điểm. Tuy nhiên, hiện nay có những khu vực san hô bị tổn thương nặng vì vậy ban quản lý sẽ đánh giá sơ bộ, phân vùng lại.
"Chúng tôi sẽ đánh giá, phân vùng lại, nhất là ở khu vực Hòn Mun dự kiến sẽ đóng một vài điểm lặn ngắm san hô để san hô tự phục hồi. Không chỉ hoạt động lặn biển, các hoạt động khác như chèo thuyền thúng, đi tàu đáy kính ngắm san hô cũng sẽ được tạm dừng để san hô nghỉ và phục hồi.
Chúng tôi cũng dự định sẽ đề xuất phương án khai thác du lịch theo hướng xen kẽ, ví dụ như 1 tháng tổ chức tour du lịch 1-2 lần, sau đó đóng khu vực đó để san hô hồi phục", ông Thái nói.
Ông Thái cho biết thêm, hiện dự án lắp camera ẩn quanh đảo Hòn Mun để theo dõi xử lý hoạt động du lịch, khai thác đang gặp khó do thiếu kinh phí. Nếu được triển khai, ban quản lý cũng sẽ trang bị thêm camera lặn dưới nước thay thế sức người để đánh giá sự phát triển của san hô, các loài địch hại hằng tuần, hằng tháng.
Có còn cứu được san hô hư hại ở Hòn Mun? TTO - Những ngày qua dư luận xã hội rất ngỡ ngàng, bức xúc trước hình ảnh, thông tin về tình trạng hư hại của san hô ở khu vực Hòn Mun - khu bảo tồn biển đầu tiên của Việt Nam, thuộc danh thắng quốc gia vịnh Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa).