Nhiều ý kiến cho rằng, nguyên nhân có thể do phụ thuộc vào giá xăng dầu thế giới và chịu tác động bởi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, căng thẳng địa chính trị ở một số quốc gia trên thế giới...

Bến xe khách Mỹ Đình. Ảnh tư liệu: Huy Hùng/TTXVN

Ông Khúc Hữu Thanh Hải, Giám đốc Công ty cổ phần Vận tải Thương mại và Dịch vụ Đất Cảng cho biết, doanh nghiệp vận tải giờ không chạy thì “chết” ngay lập tức, còn chạy thì “chết" từ từ. Doanh nghiệp đang sở hữu khoảng 200 đầu xe, nhưng hiện chỉ hoạt động ở mức độ chưa đến 50%. Giá nhiêu liệu tăng cao khiến doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn. Sau dịch bệnh COVID-19, doanh nghiệp vận tải chưa kịp hồi phục thì nay lại gánh thêm chi phí lớn do tăng giá nhiên liệu.

"Cả trăm con xe của chúng tôi đang nằm bãi vì không có khách hoặc không có hàng hóa vận chuyển, trong khi các chi phí ngân hàng, bến bãi, duy tu bảo dưỡng… hàng ngày vẫn phải gồng gánh", ông Hải than thở.

Hiện nay, giá nhiên liệu tăng cao kỷ lục và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt đang khiến việc kinh doanh của doanh nghiệp đã khó lại càng thêm khó. Thực tế chi phí nhiên liệu chiếm tỷ lệ khá lớn trong cơ cấu giá thành của vận tải đường bộ. Một chuyến xe tuyến cố định bình thường chi phí xăng dầu chiếm đến 40%, ngoài ra doanh nghiệp vận tải còn phải chịu những chi phí khác bao gồm: phí xuất bến, phí cao tốc, phí bảo trì đường bộ và tiền trả lãi ngân hàng.

Theo tính toán, một chuyến xe khách đi và về từ Hà Nội và Hải Phòng, tổng chi phí ít nhất cũng lên đến 4,5 triệu đồng; trong đó, chỉ tính riêng tiền nhiên liệu đã khoảng 3 triệu đồng, cộng với chi phí 2 đầu xuất bến, phí cao tốc, tiền công lái và phụ xe.

Cũng như hầu hết các doanh nghiệp vận tải khác đang vật lộn giữa "cơn bão" giá xăng dầu và các chi phí tăng cao, công ty của ông Hải và các doanh nghiệp vận tải đang như “cá bơi trên cạn” mà không tìm được giải pháp nào tối ưu.

"Bản thân doanh nghiệp cũng đã nỗ lực tái cấu trúc, xin tạm dừng hoạt động một số tuyến cố định và chuyển sang cho thuê xe du lịch nhằm cắt giảm chi phí, giảm bù lỗ và chờ giá nhiên liệu hạ nhiệt..., song cũng khó cứu vãn tình hình để có thể tiếp tục duy trì hoạt động", ông Hải cho hay.

Ông Hải đề xuất, trong những ngày tới, giá xăng dầu có thể còn tiếp tục tăng cao. Do đó, các bộ, ngành liên quan cần tính toán đến giải pháp căn cơ, lâu dài. Cụ thể như Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các ngân hàng thương mại có thể tiếp tục chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vận tải vay vốn theo hình thức tín chấp theo gói vay ngắn hạn với lãi suất ưu đãi để nhanh chóng có tiền trả lương cho người lao động và quay vòng sản xuất.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp vận tải cũng phải cơ cấu lại hoạt động; tăng cường liên kết chặt chẽ trong các hiệp hội vận tải để tạo lập mặt bằng giá cước phù hợp; tăng tỷ lệ hàng hóa vận tải hai chiều. Đồng thời, nhanh chóng ứng dụng chuyển đổi số giúp liên thông hệ thống điều phối logistics, hạn chế giao nhận hàng hóa rải rác làm tăng chi phí...

Không chỉ doanh nghiệp, anh Trần Ngọc Quang, cư trú tại quận Hoàn Hiếm, Hà Nội cũng phàn nàn về giá xăng dầu tăng cao kỷ lục khi phải di chuyển trong ngày từ 65 - 80 km từ nhà tới nơi làm việc. Nếu như trước đây, khoảng 5 ngày anh Quang mới phải đổ xăng thì nay chỉ 3 ngày xe đã báo hết xăng.

Trong bối cảnh lương không tăng, việc kinh doanh ngày càng khó khăn do tình hình thị trường chưa thực sự hồi phục sau dịch COVID-19, anh Quang cho rằng đời sống người dân đang bị ảnh hưởng rất lớn do xăng dầu tăng giá, từ việc đi lại, vận chuyển cho tới hàng hóa tiêu dùng, lương thực thực phẩm... cũng đều có xu hướng tăng giá, leo thang cùng giá xăng dầu.

Chia sẻ với các doanh nghiệp trong ngành, ông Nguyễn Công Hùng, Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội đề xuất Chính phủ sớm có quyết định cho doanh nghiệp tạm dừng đóng Quỹ bảo vệ môi trường đến hết ngày 31/12/2022. Các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp cần phải mạnh mẽ, sát sườn với hoạt động vận tải mới có thể giúp sức cho doanh nghiệp hồi phục.

"Đồng bộ hóa các chính sách hiện có nhằm mục tiêu hỗ trợ khôi phục sản xuất. Với diễn biến tăng giá xăng dầu như hiện nay, có thể tạo sự không đồng bộ, làm đứt gãy chuỗi khôi phục sản xuất", ông Hùng nhấn mạnh.

Được biết, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng đã văn bản đồng tình với đề xuất của Bộ Tài chính về việc giảm các nghĩa vụ thuế các mặt hàng xăng dầu nhằm đáp ứng mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ doanh nghiệp và phục hồi nền kinh tế trong giai đoạn hiện nay.

VCCI cũng đánh giá ưu điểm của việc cắt giảm thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng xăng dầu là có thể thực hiện ngay trong tháng 7 tới vì đây là vấn đề thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

“Mức giảm thuế như đề xuất của Bộ Tài chính là hợp lý vì đây là vấn đề thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Nếu lựa chọn cắt giảm các loại thuế khác như thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc thuế giá trị gia tăng thì phải đợi Kỳ họp Quốc hội gần nhất vào cuối năm 2022. Như vậy, ảnh hưởng đến mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô hiện nay”, VCCI nêu quan đểm.