Trao đổi với Tuổi trẻ Online bên hành lang Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đã nhấn mạnh như vậy khi cho biết đã đưa ra cảnh báo thiếu điện từ trước khi diễn ra dịch COVID-19. 

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nói khi Quốc hội tổng kết Nghị quyết 31 về dừng đầu tư hai nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận, Ủy ban Kinh tế cũng đã kiến nghị xem xét chủ trương đầu tư trong lĩnh vực này.

Điện gió, mặt trời phát triển ồ ạt nhưng không đồng bộ lưới điện

Dẫn ra thực tế về phát triển nguồn điện thời gian qua, ông cho rằng sự phát triển “ồ ạt” của nguồn điện gió, điện mặt trời đã tác động đến nguồn cung hệ thống. Theo ông, nguồn điện năng lượng tái tạo này cần phát triển “chỉ có mức độ, chiếm tỉ trọng nhất định trong tổng đầu tư, chứ không thể phát triển ồ ạt”.

“Vừa qua, Bộ trưởng Diên nói rằng có nắng, có gió mới ra điện mặt trời được. Trong khi vùng đó không có phụ tải, phải truyền tải đi, mà muốn làm vậy phải có quy hoạch, kế hoạch, có chiến lược đầu tư, chứ còn đầu tư ra, rồi lại không đầu tư hệ thống truyền tải thì không được” - ông Thanh nêu quan điểm.

Với thực tế như vậy, ông Thanh cho rằng nếu tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam phục hồi lại ở mức khoảng 6-7% như những năm trước, tình trạng thiếu điện sẽ còn diễn ra nhiều hơn chứ không phải chỉ như hiện nay.

Trả lời câu hỏi về việc “ông có sốt ruột khi những năm qua gần như không có dự án lớn được đầu tư, triển khai chậm là nguyên nhân khiến cho nguồn cung cho hệ thống bị thiếu hụt?” Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho hay “đã có báo cáo hết”.

Theo đó, ông cho biết Ủy ban Kinh tế đã chỉ ra rất rõ “địa chỉ” chậm ở các dự án nguồn điện do các tập đoàn năng lượng triển khai đầu tư, bao gồm Tập đoàn Điện lực, Dầu khí, Than và Khoáng sản.

Đặt trong bối cảnh thực hiện Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia giai đoạn 2021 - 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện 8), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nói sẽ có nhiều vấn đề cần giải quyết để đảm bảo cung ứng điện. 

Băn khoăn về phát triển các nguồn điện trong thời gian tới

Trong đó, về phát triển thủy điện, hiện nguồn này đã khai thác tới 80% công suất. Dẫn tới, dư địa phát triển thủy điện gần như không còn. “Trên thượng nguồn cũng làm thủy điện, ngăn làm thủy lợi rồi. Dưới hạ nguồn thủy điện không còn dư địa phát triển” - ông Thanh nói.

Trong khi đó, việc phát triển nguồn nhiệt điện than phải được đặt trong mối quan hệ với những cam kết của Việt Nam tại COP26. Vì vậy, ông Thanh cho rằng việc ứng xử với điện than cũng là câu chuyện phải tính. 

“Nghị quyết 55, cam kết COP 26 có cả rồi, giờ về tài chính thì phải thực hiện” - ông Thanh thông tin thêm là sắp tới sẽ có chuyên đề giám sát về năng lượng, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thực hiện việc này.

Quy hoạch điện 8: Ưu tiên phát triển mạnh năng lượng tái tạo

Nguồn năng lượng tái tạo được ưu tiên phát triển mạnh trong giai đoạn tới, có thể lên tới 70% vào năm 2050 nhằm đáp ứng yêu cầu về chuyển đổi năng lượng công bằng.