Tác phẩm mới của Lý Lan - truyện dài Tự truyện một con heo - là lời tự sự của một con heo rừng đi lạc vào một xóm ngoại ô, được con người cưu mang.
Heo con không biết mình đến từ đâu, ba mẹ mình là ai. Sách kể câu chuyện về cuộc phiêu lưu của nó, những con người nó gặp, những con vật đi qua đời nó.
Sách đi cùng heo con, từ lúc còn ngây thơ đến khi trưởng thành và muốn trải đời hơn.
Những vui buồn, nguy hiểm, kịch tính xảy ra trong suốt cuộc hành trình, chứng minh "đời heo" cũng đầy màu sắc và thăng trầm lắm chứ đâu phải như người ta nói, là chỉ ăn với ngủ.
Có thể nói nó là một con heo may mắn khi được bảo bọc và chăm sóc bởi vợ chồng bà "Trời đất ơi". Nó cảm nhận được tình yêu từ chị em Thúy Thanh với câu nói mà nó cho là ấm áp nhất cuộc đời heo: "Heo của em mà".
Những cuộc rượt đuổi và trốn chạy vô cùng nguy hiểm nó luôn được Nô Nô và Dê Già yểm trợ, cứu nguy khỏi những tình huống thót tim.
Nhưng dù được yêu thương, được cho ăn, có chỗ ngủ, có bạn nhưng heo con vẫn mơ ước cuộc đời tự do.
Có lẽ do bản năng heo rừng thôi thúc nó tìm về với tự nhiên, nó không muốn trở thành vật nuôi như Nô Nô, hay trở thành con heo quay vàng ruộm trong làng nướng.
Trong hành trình phiêu lưu, heo thể hiện rõ khát khao khám phá bản thân, khám phá thế giới và tìm kiếm con đường tự do.
Qua cuốn sách, không đơn thuần chỉ là một đời heo, đời dê hay đời chó mà ta có thể thấy cả một đời người. Con người cũng vậy, không ai được lựa chọn xuất thân, mỗi người một hoàn cảnh, một cuộc đời. Ai cũng phải sống, sống cuộc đời của riêng mình.
Vợ chồng ông bà "Trời đất ơi" tuổi già lủi thủi bên con chó già Nô Nô. Gia đình năm người của Cường chen chúc trong khu nhà trọ chật hẹp.
Rồi gia đình chị em Thúy, Thanh, Thắm, không ai biết được cuộc đời họ sẽ ra sao hay đi về đâu. Nhưng dù sao thì ai cũng phải sống: "Hãy sống. Bằng mọi cách hãy sống cái đã".
Bằng giọng văn tự nhiên, dí dỏm, đậm chất Nam Bộ của nhà văn Lý Lan, sách khiến người đọc bị cuốn vào câu chuyện. Nghệ thuật nhân cách hóa đưa người đọc tham gia cuộc phiêu lưu của chú heo.
Qua những cuộc trò chuyện của heo với Dê Già và Nô Nô, tác giả khéo léo lồng ghép những triết lý về cuộc sống, tình bạn, tình yêu, không hề khô cứng mà lúc nào cũng như có một nụ cười tủm tỉm, ý nhị.
TTO - Nhà văn Lý Lan xây dựng 'Bửu Sơn Kỳ Hương' trên nền của lịch sử vùng đất Nam Kỳ vắt từ thế kỷ 19 sang đầu thế kỷ 20, nhưng lịch sử trong từng trang viết chỉ còn là những cảm niệm, những sợi chỉ màu lấp lánh nối từ tác giả đến người đọc.