Theo tờ trình của Chính phủ, điểm mới tại dự thảo Luật (Nhà ở) là bỏ quy định chủ đầu tư làm nhà ở thương mại phải dành 20% diện tích đất để phát triển nhà ở xã hội.

Bộ Xây dựng - cơ quan chủ trì soạn thảo - giải trình quy định hiện nay là chủ đầu tư nhà ở thương mại, khu đô thị phải dành quỹ đất 20%, nhưng thực tế bộc lộ nhiều bất cập. Bởi, nhu cầu nhà ở xã hội tại địa phương khác nhau, có nơi cần phát triển các loại dự án thương mại cao cấp, nghỉ dưỡng nên quy định "cứng" như vậy có thể ảnh hưởng kiến trúc cảnh quan, lãng phí nguồn lực đất đai.

Mặt khác, phát triển nhà ở xã hội là trách nhiệm của Nhà nước. Chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, khu đô thị trong đầu tư kinh doanh đã thực hiện các nghĩa vụ tài chính với nhà nước như tiền sử dụng đất, thuế, phí. Do vậy, cơ quan này đánh giá việc không quy định thêm trách nhiệm của chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, khu đô thị đóng góp kinh phí để xây dựng nhà ở xã hội là phù hợp.

Bộ Xây dựng nói việc Tổng liên đoàn lao động Việt Nam được phát triển nhà ở xã hội cho công nhân là phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan này (nêu trong Hiến pháp 2013 và Luật Công đoàn 2012). Theo đó, Tổng liên đoàn là "đại diện cho người lao động, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động".

Theo Bộ Xây dựng, đến nay toàn quốc đã hoàn thành 307 dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị với 157.000 căn; đang triển khai 418 dự án quy mô 432.000 căn. Chính phủ đặt mục tiêu đến 2030 có ít nhất một triệu căn nhà ở xã hội, trong đó đến năm 2025 hoàn thành 428.000 căn; tổng vốn dự kiến là 849.000 tỷ đồng, chủ yếu bằng vốn xã hội hóa.

Về quản lý sử dụng nhà chung cư, có ý kiến đề nghị rà soát tính hợp lý quy định đóng 2% kinh phí bảo trì ngay sau bàn giao, vì nhà mới xây dựng chưa cần bảo trì, việc lưu giữ khoản tiền này dẫn đến tiêu cực.

Theo Bộ Xây dựng, quy định người mua phải đóng kinh phí bảo trì 2% khi nhận bàn giao căn hộ không phải là nội dung mới mà đã có từ năm 2005 đến nay. "Quy định này vẫn phù hợp với tình hình thực tế nhằm bảo đảm có sẵn kinh phí để thực hiện bảo trì khi có hư hỏng phần sở hữu chung", Bộ Xây dựng đánh giá.

Bởi, nếu để khi có phát sinh công việc cần bảo trì mới yêu cầu đóng kinh phí sẽ khó thực hiện được do người sử dụng không đóng, dẫn đến không có kinh phí để bảo trì nhà chung cư. Đây cũng là thực trạng đang xảy ra tại các nhà chung cư cũ.

Để quản lý chặt chẽ, khắc phục tình trạng chi tiêu quỹ bảo trì chung cư tùy tiện, dự thảo luật quy định cơ chế lập tài khoản, trách nhiệm của chủ đầu tư, Ban quản trị trong quản lý, sử dụng quỹ bảo trì này.

Theo chương trình làm việc, trong ngày 19/6, Quốc hội cũng biểu quyết thông qua Nghị quyết phê chuẩn quyết toán ngân sách năm 2021; thông qua Luật Giá (sửa đổi). Các đại biểu Quốc hội cũng sẽ thảo luận ở tổ về dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) sau khi nghe Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, thừa ủy quyền Thủ tướng đọc tờ trình.

Anh Minh