Vừa trở về cảng Hòn Rớ, TP.Nha Trang sau chuyến đánh bắt dài ngày, thuyền trưởng Cao Văn Thơ vẫn rất hoạt bát, dẻo dai dù ở tuổi gần 60.
Làm việc nghĩa sau lần gặp nạn
Dáng người nhỏ, gầy, khuôn mặt đen sạm vì nắng gió, mái tóc dài buộc theo kiểu "đuôi ngựa", nhìn bề ngoài trông ông có vẻ rất lãng tử, nghệ sĩ; nhưng ẩn chứa bên trong người đàn ông này là một tinh thần rắn rỏi, quyết đoán và mạnh mẽ.
Ông Thơ kể, sinh ra trong gia đình có 9 anh chị em, 16 tuổi ông nghỉ học, xin đi theo thuyền gỗ để học nghề dù cha mẹ đều không làm nghề biển. Ban đầu, ông chỉ làm công việc nấu cơm và quét dọn trên tàu, sau đó do ham học hỏi, thạo việc ông được cho "lên chức" làm bạn thuyền, thu nhập từ đó cũng khá hơn.
Năm 22 tuổi, chàng trai trẻ trở thành thuyền trưởng của tàu gỗ hành nghề lưới chuồn, hoạt động dọc ngang vùng biển nam Trung bộ và Trường Sa (Khánh Hòa). Đánh bắt trên biển, không ít lần tàu của ông phải đối mặt với hiểm nguy, sinh tử giữa trùng khơi như gặp thiên tai, chết máy, đâm phải đá ngầm... Những lần như thế, ông đều may mắn được các thuyền bạn cứu giúp, hỗ trợ.
Tôi nghĩ rằng mình giúp được ai thì giúp, giúp người cũng như giúp mình thôi, chẳng may mình gặp nạn trên biển thì họ lại giúp mình. Nghề biển mà, không ai nói trước được điều gì.
"Tôi còn nhớ rõ năm 2008, khi cách bờ biển Đà Nẵng chừng 300 hải lý, tàu của tôi bất ngờ bị phá nước, thả trôi tự do trên biển. Lúc này biển động dữ dội, sóng cao ngang thân tàu, anh em lúc đó chỉ cố gắng động viên nhau, phó mặc cho số phận. May mắn, vài ngày sau, một tàu bạn đi ngang tình cờ phát hiện và kịp thời ứng cứu, nhờ đó mới thoát nạn. Nếu không có sự giúp đỡ trong lúc sinh tử như thế thì chắc gì hôm nay tôi đã ngồi đây và có được cơ ngơi như bây giờ", ông Thơ nhớ lại.
Thấu hiểu sự nguy hiểm luôn rình rập đối với ngư dân khi đánh bắt hải sản xa khơi, ông Thơ nung nấu ý định giúp đỡ những tàu cá không may gặp nạn trên biển.
Nghĩ là làm, thời gian sau, với chí thú làm ăn cùng sự hỗ trợ của Nhà nước, ông Thơ đã sở hữu 4 con tàu lớn, trong đó có một con tàu composite dài 33 m, công suất 200 CV, lớn nhất khu vực nam Trung bộ chuyên câu cá ngừ đại dương. Ông Thơ cho biết, những con tàu này không chỉ giúp tăng sản lượng khai thác mà còn có thể hỗ trợ, cứu giúp những tàu bạn trong lúc hoạn nạn.
"Mình giúp ai được thì giúp"
Hơn 40 năm đi biển, nhiều lần ông Thơ đã tham gia công tác cứu nạn các tàu cá gặp nạn tại khu vực Trường Sa, vùng biển nam Trung bộ. Ông còn nhớ, cách đây 3 năm, qua bộ đàm ông nhận được lời cầu cứu của một tàu cá tỉnh Quảng Ngãi khi đó bị chết máy, thả trôi cách bờ khoảng 300 km, nơi cơn bão Molave sắp sửa quét qua.
Không do dự, ông Thơ đích thân lái tàu vượt sóng lớn lao về hướng tàu cá Quảng Ngãi gặp nạn. Lúc tiếp cận được hiện trường cũng là lúc trời tối đen, bốn bề sóng biển dữ dội, các thuyền viên trên tàu cá Quảng Ngãi trong tinh thần rất hoảng loạn. Ông Thơ lập tức chỉ huy các thuyền viên triển khai công tác cứu hộ, móc tời lai dắt tàu Quảng Ngãi ra khỏi khu vực nguy hiểm. Từ cõi chết trở về, những thuyền viên được cứu đã mang quà đến hậu tạ nhưng ông từ chối nhận.
Lần khác, cách đây hơn 2 năm, tàu ông Lê Minh Trí ở TP.Nha Trang bị chìm ở Hòn Rớ cũng được ông Thơ trục vớt lai dắt vào mà không mất một đồng nào. Hay như tàu của ông Võ Văn Kiện, TP.Nha Trang gặp nạn cách đây hơn 3 năm gần cảng Hòn Rớ đã được ông Thơ nhiệt tình cứu giúp, lai dắt vào bờ miễn phí.
"Tôi nghĩ rằng mình giúp được ai thì giúp, giúp người cũng như giúp mình thôi, chẳng may mình gặp nạn trên biển thì họ lại giúp mình. Nghề biển mà, không ai nói trước được điều gì", ông Thơ bày tỏ.
Nhiều năm qua, đội tàu cá của ông Thơ đã cứu khoảng chục tàu bạn gặp nạn, ông còn thành lập nhóm "Chung tay vì ngư dân" vào năm 2012. Đến nay, nhóm đã hỗ trợ được 10 trường hợp (trung bình 600 - 700 triệu đồng/trường hợp) đối với các tàu gặp nạn, bị chìm trên biển mất hết tài sản.
Với những cố gắng, nỗ lực của bản thân, năm 2013, ông Thơ được Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh tặng giấy khen vì có nhiều thành tích trong xây dựng và bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia. Năm 2014, ông được Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng tặng Kỷ niệm chương Vì chủ quyền an ninh biên giới, và được Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải quân trao tặng giấy khen vì đã có thành tích tốt trong tham gia bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc năm 2018.
Ông Mai Thành Phúc, Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá xã Phước Ðồng, TP.Nha Trang, cho biết ông Thơ là một tấm gương sáng ở địa phương, không chỉ đánh bắt hải sản xa bờ có hiệu quả, ông còn thực hiện tốt công tác hỗ trợ, cứu giúp ngư dân không may gặp nạn trên biển, tạo động lực cho ngư dân yên tâm hơn trong mỗi lần ra khơi.
Ông Nguyễn Trung Hiếu, Trưởng ban Quản lý cảng cá Hòn Rớ, đánh giá những năm qua đội tàu của ông Thơ luôn vươn khơi bám biển, qua đó đã bảo vệ và khẳng định chủ quyền biển đảo của Tổ quốc; ông còn rất tích cực, hăng hái tham gia công tác cứu nạn, cứu hộ trên biển. "Khi nào ngư dân cần sự giúp đỡ, ông Thơ luôn có mặt để hỗ trợ mà không đòi hỏi bất cứ điều gì. Đó là điểm tựa tinh thần cho ngư dân", ông Hiếu chia sẻ thêm.