Cùng với việc các ngân hàng (NH) đang chạy đua số hóa nhằm mở rộng phạm vi tiếp cận khách hàng, việc bảo mật thông tin khách hàng đang là thách thức với các NH. Việc thông tin tài khoản khách hàng bị rao bán, có trường hợp vừa liên hệ với NH lại bị bọn lừa đảo gọi đến chào mời vay vốn... cho thấy vấn đề bảo mật thông tin khách hàng cần được các NH đặt lên hàng đầu.

Thông tin lộ ra qua cửa nào?

Anh T., chủ một doanh nghiệp tại TP.HCM, cho biết vừa qua anh có liên hệ qua tổng đài của một NH cổ phần lớn để tìm hiểu thông tin vay vốn. Cùng ngày anh nhận được cuộc gọi, người này tự xưng là nhân viên của chính NH này liên hệ hỗ trợ làm hồ sơ thủ tục.

Tin là nhân viên NH thật, nên anh T. đồng ý kết bạn qua Zalo với người này và cung cấp mọi thông tin qua đó. Hai ngày sau, người này liên hệ thông báo là hồ sơ của anh đã được duyệt vay vốn nhưng để nhanh hơn, yêu cầu anh T. gửi cho người này một chút tiền cà phê (1,5 triệu đồng).

Sau khi anh T. chuyển tiền xong, toàn bộ tin nhắn trên Zalo của anh với người này bị xóa sạch. Biết mình đã bị lừa, anh T. lên tận trụ sở NH để phản ánh nhưng phía NH nói anh phải đi trình báo công an. Anh T. bức xúc đặt câu hỏi vì sao thông tin khách hàng khi liên hệ với NH qua tổng đài lại có thể lọt ra ngoài như vậy?

"Số tiền bị mất không nhiều nhưng thông tin cá nhân, báo cáo tài chính doanh nghiệp, thông tin người thân của tôi đều lộ hết. Tôi sợ kẻ xấu sẽ dùng những thông tin đó vào việc xấu do vậy tôi muốn lên tiếng cảnh báo để cơ quan chức năng có biện pháp ngăn chặn", anh T. nói.

Phản ánh đến Tuổi Trẻ, anh V. (TP.HCM) cho biết có nhận được một bì thư chứa thẻ tín dụng của một NH khá lớn có trụ sở ở Hà Nội. Anh V. rất bất ngờ vì không có nhu cầu mở thẻ tín dụng và cũng chưa bao giờ đăng ký mở thẻ tín dụng ở NH này. Thậm chí trên thư còn để lộ thông tin cá nhân của anh.

Sau đó anh V. có lên chi nhánh của NH để hỏi về việc này thì được nhân viên cho biết đó là thẻ tín dụng NH phát hành cho anh. "Tôi không biết thông tin cá nhân của tôi đã bị lộ như thế nào và bao nhiêu khách hàng giống trường hợp của tôi đã bị lộ thông tin cá nhân?", anh V. nói.

Lừa đảo bủa vây người dùng

Ông Đoàn Thanh Hải, phó cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (NH Nhà nước), cho hay NH luôn là mục tiêu số 1 của tội phạm công nghệ. Dù công nghệ có được đầu tư phát triển đến đâu cũng chỉ ngăn chặn tội phạm mạng ở một mức độ nhất định. Do vậy các NH, cơ quan công an liên tục cảnh báo người dân cảnh giác về các chiêu trò lừa đảo của tội phạm.

"Đối tượng tội phạm đưa ra các tình huống để hù dọa người dân như chưa đóng tiền điện, điện thoại rồi mấy ngày nữa sẽ cắt... Chúng rất nhiều chiêu trò để dụ người dân khai báo thông tin như truy cập vào đường link để đánh cắp thông tin. Nên người dân cảnh giác với những thủ đoạn này của tội phạm", ông Hải nói.

Theo các chuyên gia về an ninh bảo mật, các NH thương mại được nâng cấp, chặt chẽ hơn, tội phạm công nghệ sẽ tấn công vào những lỗi bất cẩn của khách hàng.

Chẳng hạn, người dân cũng mua bán trực tuyến khá nhiều nên khi thanh toán sẽ phải đăng nhập tài khoản NH. Nếu không có các kỹ năng bảo mật, đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc lộ thông tin các tài khoản NH.

NH VPBank vừa khuyến cáo khách hàng về các chiêu lừa đảo mới của các đối tượng tội phạm. Cụ thể, ngoài việc gửi link đăng nhập website giả mạo nhằm chiếm đoạt tài khoản đăng nhập (username/password) NH điện tử hoặc thu thập các thông tin liên quan tới thẻ tín dụng, kẻ gian vừa phát triển thêm phương thức gửi QR code qua mạng xã hội (Zalo, Facebook, Viber...)... để chiếm đoạt tài sản của khách hàng.

Ông Nguyễn Đình Tùng, tổng giám đốc NH Phương Đông (OCB), cho hay các NH đã tăng cường hệ thống phòng thủ nhằm chống gian lận. Với khách hàng, các NH cũng phải truyền thông mạnh kết hợp với đào tạo, hướng dẫn để khách hàng nhận biết các website giả mạo NH được lập ra để lôi kéo và lấy thông tin khách hàng. Ngoài ra, trong các giao dịch có giá trị cao, phương thức xác thực cũng phải phức tạp hơn để phòng chống gian lận.

Chẳng hạn, nếu chuyển khoản món tiền từ 5 triệu đồng trở lên, người thực hiện phải xác thực bằng khuôn mặt mới thực hiện được giao dịch. Do vậy, kẻ gian dù có đánh cắp thông tin khách hàng cũng rất khó lấy tiền.

"Với việc mở tài khoản từ xa eKYC, các NH cũng có những công cụ quét rất mạnh để phát hiện những gian lận. Việc tạo những rào cản như vậy để bảo vệ khách hàng nhưng đôi lúc cũng gây những phiền nhiễu nhất định. Tuy nhiên, khách hàng cũng cần thông cảm vì mục tiêu cao nhất là an toàn cho khách hàng khi giao dịch", ông Tùng nói.