Ngày 2-6, lãnh đạo TAND TP.HCM cho biết trong hai ngày đầu thực hiện giãn cách xã hội (31-5 và 1-6), đơn vị đã tổ chức được bảy phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và đối thoại trực tuyến án hành chính.
Thẩm phán và thư ký tiến hành đối thoại trực tuyến tại đầu cầu TAND TP.HCM. Ảnh: H.YẾN
Việc kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và đối thoại trực tuyến là một khâu tố tụng trong giải quyết án hành chính. Tháng 9-2020, TAND Tối cao đã chấp thuận cho TAND TP.HCM thí điểm đề án này một năm kể từ ngày 1-1-2021.
Lãnh đạo TAND TP.HCM nói hiện TAND Tối cao đang có đề án xây dựng TAND điện tử. Trong hoàn cảnh hiện tại, vừa giải quyết án vừa phòng chống dịch, việc tiến hành các phiên họp trực tuyến (dù chỉ mới ở án hành chính) là phù hợp.
Việc này giúp ổn định được tiến độ giải quyết án hành chính và đảm bảo quyền lợi của các đương sự trong vụ kiện. Trong bảy vụ tiến hành đối thoại trên có một vụ đương sự đang ở khu vực quận Gò Vấp (nơi đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16).
Thẩm phán đang tiến hành chữ ký điện tử tại phiên đối thoại trực tuyến. Ảnh: H.YẾN
Người khởi kiện và bên bị kiện dù đang ở đâu chỉ cần một điện thoại thông minh hay phương tiện điện tử kết nối được mạng internet đã có thể tham gia đối thoại trực tuyến. Đồng thời trong giai đoạn phòng chống dịch COVID-19 hiện nay, đương sự đang là F2, F3 đang thực hiện việc cách ly theo quy định của y tế vẫn có thể tham gia đối thoại.
Trao đổi, chánh Tòa Hành chính TAND TP.HCM Trương Thế Trọng cho biết bảy phiên họp đề cập trên trong các vụ kiện yêu cầu hủy các quyết định hành chính về thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất; hủy quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng; hủy quyết định giải quyết khiếu nại liên quan đến các vấn đề trên. Các quyết định bị kiện được ban hành bởi Chủ tịch UBND, UBND các quận huyện, Chánh Thanh tra Sở xây dựng.
Đáng chú ý, một vụ người khởi kiện đồng ý rút đơn khởi kiện ngay tại phiên họp trực tuyến sau khi được đối thoại được người bị kiện. Đó là vụ người dân kiện chánh thanh tra sở xây dựng về việc không cấp phép xây dựng. Sau khi được đối thoại với phía bị kiện, người dân đã đồng ý rút lại yêu cầu khởi kiện. Nguyên nhân là người bị kiện nhận thấy tại thời điểm đối thoại, hồ sơ cấp phép của người dân đã đủ điều điện để cấp phép. Còn trước đó, tại thời điểm người dân khởi kiện, hồ sơ họ chưa đầy đủ. Từ đó, Sở đồng ý nhận hồ sơ xin cấp phép của dân...
Chánh toà hành chính cho biết có nhiều lợi ích của việc đối thoại trực tuyến mang lại trong quá trình giải quyết án hành chính, nhất là trong giai đoạn phòng chống dịch như hiện nay. Tuy nhiên, ông cũng cho biết quá trình đối thoại trực tuyến toà và đương sự cũng có một số khó khăn nhất định.
Nếu như bên bị kiện các cơ quan hành chính đã quá quen với việc thực hiện phương án họp kỹ thuật số thời đại 4.0 thì người dân có vẻ chưa quen. Họ còn tâm lý e dè đối với chữ ký điện tử mà toà án đã cấp cho họ ngay đầu vào tiến hành thụ lý vụ án. Nhưng theo ông Trọng, đây cũng không phải là trở ngại quá lớn. Vì hiện nay sự hỗ trợ của các luật sư gíup thân chủ mình một cách thành thạo công nghệ khi tham gia các phiên đối thoại trực tuyến.