Theo tạp chí Forbes, lần đầu tiên trong lịch sử Hàn Quốc, người giàu nhất nước này là một tỷ phú tự thân, vị trí vốn thay phiên thuộc về những con ông cháu cha của các tập đoàn gia đình trị (Chaebol) như Samsung hay Hyundai kể từ năm 2005 đến nay.

Với tổng tài sản lên tới 12,5 tỷ USD, tỷ phú Seo Jung Jin của tập đoàn Celltrion đã trở thành người giàu nhất Hàn Quốc, thay thế được những thế hệ thứ 2 của các chaebol nổi tiếng.

Vị tỷ phú tự thân của Hàn Quốc này bắt đầu lọt vào danh sách những người giàu nhất nước kể từ năm 2012 và với sự lây lan của đại dịch Covid-19, doanh số công ty Celltrion đã tăng chóng mặt. Tổng tài sản của tỷ phú Seo đã tăng tới 10% sau khi tập đoàn của ông phát triển thành công kháng sinh điều trị Covid-19 vào năm 2020 và được Hàn Quốc cấp chứng chỉ công nhận vào tháng 2/2021. Doanh thu của Celltrion đã tăng 64% lên 1,6 tỷ USD còn lợi nhuận tăng 74% lên 440 triệu USD vào năm 2020.

Điều đáng ngạc nhiên hơn nữa là dù trở thành người giàu nhất Hàn Quốc nhưng tỷ phú Seo lại từ chức Chủ tịch Celltrion vào tháng 3/2021, nhường lại ghế lãnh đạo cho người con trai cả.

Thế chấp nội tạng lấy tiền kinh doanh

Theo hãng tin Bloomberg, tỷ phú Seo thời kỳ đầu khởi nghiệp đã từng phải đi vay nặng lãi và thế chấp chính nội tạng của mình để có tiền gây dựng công ty. Bên cạnh yếu tố đại dịch khiến mảng kinh doanh dược phẩm phát tài, việc một tỷ phú tự thân như ông Seo trở thành người giàu nhất Hàn Quốc lần đầu tiên trong lịch sử cũng cho thấy sự dịch chuyển của nền kinh tế này.

Trong khi những chaebol vẫn thống trị nhiều mặt của đời sống Hàn Quốc thì ngày càng nhiều tập đoàn được sáng lập bởi các tỷ phú tự thân ở những mảng phi truyền thống như tỷ phú Seo trỗi dậy. Sự bùng nổ đã giúp tỷ phú Seo giàu hơn, nhưng chúng cũng khiến các chaebol Hàn Quốc bị xói mòn ảnh hưởng trong một số lĩnh vực.

"Ngăn cách giữa các ngành nghề hiện nay đang bị xóa mờ. Những người yên phận với các ngành truyền thống không thích nghi kịp với sự thay đổi và đại dịch đang khiến xu thế này ngày càng rõ ràng", Chủ tịch Park Ju Gun của CEOScore nhận định.

Tỷ phú Seo vốn sinh ra trong một gia đình chuyên bán than và ông đã phải làm thêm nghề lái xe taxi để có tiền học đại học. Sau khi tốt nghiệp bằng kỹ sư công nghiệp, ông bắt đầu gây dựng sự nghiệp ở hãng Deawoo Motor trước khi tập đoàn này phá sản vì khủng hoảng cuối thập niên 1990.

Năm 2000, ông Seo bắt đầu đời khởi nghiệp với Nexol khi tập hợp những đồng nghiệp cũ tại Daewoo. Dự án trên là tiền thân của bộ phận marketing toàn cầu cho tập đoàn Celltrion sau này.

Vào đầu thập niên 2000, ông Seo bắt đầu hứng thú với mảng sinh học, dược phẩm khi cho rằng sự lão hóa nhanh chóng của xã hội Hàn sẽ thúc đẩy nhu cầu về chăm sóc sức khoẻ. Năm 2002, tập đoàn Celltrion được thành lập nhưng nhanh chóng gặp thách thức vào năm 2004. Một số thất bại trong thử nghiệm vaccine đã khiến Celltrion gặp rắc rối tài chính, buộc chính bị CEO Seo phải đi vay nặng lãi và thế chấp bằng chính nội tạng của mình.

Chi tiết này từng được đăng trên tờ Financial Times vào năm 2012 và được người phát ngôn Celltrion thừa nhận.

Vượt qua được thách thức, Celltrion bắt đầu phát triển mạnh. Cổ phiếu của tập đoàn này đã tăng gần 5 lần trong 5 năm qua và tiếp tục bùng nổ trước tình hình đại dịch khi toàn xã hội có nhu cầu cao với trang thiết bị y tế, dược phẩm và các sản phẩm chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ.

Dẫu vất vả để khởi nghiệp và nay đã trở thành người giàu nhất Hàn Quốc từ tay trắng, tỷ phú SEO lại quyết định từ chức nhường lại vị trí điều hành cho con trai với lý do không muốn biến tập đoàn thành một vương quốc già cỗi được quản lý bởi những nhà lãnh đạo già nua. Xin được nhắc là ngoài tài sản trong công ty dược, tỷ phú Seo còn nhiều tài sản khác nhưng vị lãnh đạo này từ chối tiết lộ thêm thông tin.

Không muốn thành chaebol

"Chủ tịch chỉ là chức danh chứ không phải một ông vua", tỷ phú Seo từng nhấn mạnh khi không muốn tập đoàn của mình trở thành một chaebol như truyền thống.

Quan điểm của tỷ phú Seo phần nào dễ hiểu khi các chaebol Hàn giờ đây có vẻ đang khó thích nghi với sự thay đổi của nền kinh tế. Tổng tài sản của Lee Jea Yong thuộc Samsung đã suy giảm trong bảng xếp hạng người giàu nhất Hàn Quốc trong khi những cái tên quen thuộc của giới đại gia nước này như Mong Koo Chung của Huyndai, Chey Tae Won của SK hoặc Suh Kyung Bae của Amorepacific đều mất tới hơn 9 tỷ USD thời gian vừa qua vì đại dịch.

Đây đều là những người thuộc top 5 đại gia giàu nhất Hàn Quốc 5 năm trước nhưng dần bị sút giảm vị thế. Trái lại sự trỗi dậy của các tỷ phú tự thân như ông Seo hay các doanh nhân khởi nghiệp công nghệ đang báo hiệu sự thay đổi của nền kinh tế khi những chaebol không kịp thích nghi.

Nhà sáng lập Kim Jung Ju của hãng trò chơi điện tử Nexon đã leo lên thành tỷ phú giàu thứ 3 Hàn Quốc với 10,9 tỷ USD trong khi nhà khởi nghiệp Kim Beom Su của mạng xã hội Kakao ở vị trí thứ 4 với 10,6 tỷ USD. Tỷ phú Kim mới gia nhập bảng xếp hạng vào năm 2020 nhưng đã nhanh chóng lọt top người giàu nhất Hàn Quốc, qua đó cho thấy sự trỗi dậy của các hãng công nghệ trước những chaebol lớn truyền thống.

Huyền Băng