Với ngôn từ rõ ràng, dễ hiểu, bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về Chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là sự trăn trở, suy nghĩ tâm huyết và đã luận giải một cách khoa học, thuyết phục, truyền niềm tin và ý chí cách mạng, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta.
Từ sáng tỏ về bản chất, mục tiêu, động lực, con đường quá độ lên CNXH ở Việt Nam
Trong bài viết của Tổng Bí thư, chúng ta nhận thức sâu sắc hơn bản chất ưu việt của CNXH là tất cả vì con người, hướng đến con người, con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của xã hội, một xã hội "sự phát triển là thực sự vì con người, chứ không phải vì lợi nhuận mà bóc lột và chà đạp lên phẩm giá con người.
Chúng ta cần sự phát triển về kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội, chứ không phải gia tăng khoảng cách giàu nghèo và bất bình đẳng xã hội, một xã hội nhân ái, đoàn kết, tương trợ lẫn nhau, hướng tới các giá trị tiến bộ, nhân văn".
Đây là cách tiếp cận mang tính biện chứng, kế thừa truyền thống nhân nghĩa, nhân văn của dân tộc Việt Nam và các giá trị phổ quát mà toàn nhân loại hướng đến: Hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Tổng Bí thư đã đem chủ nghĩa nhân văn vào quan niệm khoa học về CNXH, nhân tố quan trọng sâu xa nhất của CNXH là con người, đạo đức, văn hóa.
CNXH Việt Nam mang tính nhân dân, tính dân tộc và giá trị nhân văn, trên lập trường, quan điểm của giai cấp công nhân. Chính từ phương diện này, Tổng Bí thư đã làm phong phú, sâu sắc thêm chủ nghĩa Mác - Lênin, chủ nghĩa xã hội khoa học.
Quan điểm của Tổng Bí thư đã giúp chúng ta thêm hiểu rõ CNXH là một chế độ xã hội kiểu mới mà bản chất ưu việt là chế độ dân chủ và làm chủ thực chất, quyền phải được đảm bảo bởi lợi ích, nhu cầu thiết thân của người dân.
Do đó, phải chăm lo xây dựng nhà nước dân chủ - pháp quyền, xây dựng thể chế luật pháp để thực hiện và bảo vệ quyền và lợi ích của nhân dân. Dân chủ không chỉ là mục đích, mục tiêu phấn đấu mà còn là động lực của CNXH, nhất là thực hành dân chủ, vì lợi ích và quyền lực của dân - những người chủ chân chính, đích thực của xã hội, gắn liền dân chủ với pháp quyền, trọng dân phải đi liền với trọng pháp.
Đồng thời, sự nghiệp xây dựng CNXH là trách nhiệm của toàn dân, do đó phải phát huy sức mạnh, trách nhiệm, năng lực của mỗi người dân Việt Nam. Đây là vấn đề mấu chốt để đi tới CNXH. Quan niệm này đặt nền tảng và giữ vai trò chủ đạo trong lý luận xây dựng mối quan hệ giữa Đảng với nhân dân, nhất là trong điều kiện Đảng cầm quyền và lãnh đạo Nhà nước.
Về con đường quá độ lên CNXH ở Việt Nam, Tổng Bí thư thể hiện rõ tinh thần lạc quan, niềm tin khoa học về thắng lợi tất yếu sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng, đồng thời cũng chỉ rõ thách thức, khó khăn mà nhân dân ta phải vượt qua, bởi "xây dựng CNXH là kiến tạo một kiểu xã hội mới về chất, hoàn toàn không hề đơn giản, dễ dàng.
Đây là cả một sự nghiệp sáng tạo vĩ đại, đầy thử thách, khó khăn, một sự nghiệp tự giác, liên tục, hướng đích lâu dài"(1). Cách tiếp cận này là sự kế thừa tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng CNXH ở nước ta: "Đây là một cuộc chiến đấu chống lại những gì đã cũ kỹ, hư hỏng, để tạo ra những cái mới mẻ, tốt tươi"(2). Vì vậy, đã tránh được tư tưởng giáo điều hoặc nóng vội, chủ quan, duy ý chí. Từ đó, gắn đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước với phát triển kinh tế tri thức, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN; xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng con người, nâng cao đời sống nhân dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; bảo đảm vững chắc quốc phòng và an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế.
Điều sâu sắc trong quan điểm của Tổng Bí thư về nhân tố bảo đảm xây dựng thành công CNXH phải "đặc biệt chú trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, coi đây là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và chế độ XHCN"(3), thể hiện bằng quyết tâm ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhằm làm cho tổ chức đảng và bộ máy nhà nước ngày càng trong sạch, vững mạnh, giữ vững bản chất cách mạng, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng.
Đến sức sống mãnh liệt, bước phát triển mới của CNXH Việt Nam
Minh chứng về sức sống, bước phát triển mới của CNXH ở Việt Nam, Tổng Bí thư khẳng định, quá trình xây dựng CNXH của nước ta, nhất là trong 35 năm đổi mới, đất nước đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử.
"Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay"(1). Những thành tựu đó là sản phẩm kết tinh sức sáng tạo, là kết quả của cả một quá trình nỗ lực phấn đấu bền bỉ, liên tục qua nhiều nhiệm kỳ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, tiếp tục khẳng định con đường đi lên CNXH của chúng ta là đúng đắn, phù hợp với quy luật khách quan, với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại.
Đó là minh chứng sống động nhất, thuyết phục nhất, thể hiện niềm tin, quyết tâm của mỗi người dân Việt Nam vào Đảng, vào chế độ, vào con đường mà Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn.
Sức sống mãnh liệt của CNXH ở Việt Nam được thể hiện thông qua tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm, tiếp thu, bổ sung một cách có chọn lọc trên tinh thần phê phán và sáng tạo những thành tựu mới nhất về tư tưởng và khoa học để chủ nghĩa, học thuyết của chúng ta luôn luôn tươi mới, được tiếp thêm sinh lực mới, mang hơi thở của thời đại, không rơi vào xơ cứng, trì trệ, lạc hậu so với cuộc sống. Đây chính là hiện thực khách quan phản bác quan điểm sai trái, thù địch cho rằng CNXH Việt Nam là cứng nhắc, giáo điều, không sáng tạo và đổi mới để phát triển.
Toàn bộ bài viết của Tổng Bí thư thể hiện trí tuệ, tư duy khoa học, sự quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân, một lần nữa khẳng định sự lựa chọn đúng đắn con đường phát triển của cách mạng Việt Nam; cổ vũ, động viên ý chí, tinh thần, khát vọng để xây dựng đất nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất, dân chủ, giàu mạnh, ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.