Theo Wall Street Journal, cuộc đua “đốt tiền” để giành thị phần, đặc biệt trong những phân khúc thị trường mới, đã khiến hàng loạt “đại gia” công nghệ mới nổi Trung Quốc rơi vào tình cảnh thua lỗ triền miên.

Trong đại dịch Covid-19, công ty giao đồ ăn Meituan, tập đoàn thương mại điện tử Pinduoduo và nền tảng chia sẻ video ngắn Kuaishou Technology ghi nhận doanh thu tăng vọt nhờ bùng nổ mua sắm và giải trí trực tuyến. Tuy nhiên, các khoản lỗ ròng của những công ty này không ngừng tăng lên và giá cổ phiếu cũng sụt mạnh.

Quý 1/2021, doanh thu của Meituan - công ty đang niêm yết tại Hồng Kông - đã tăng gấp hơn hai lần so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, tốc độ thua lỗ còn nhanh hơn. Trong quý, công ty này lỗ 4,8 tỷ Nhân dân tệ, tương đương 750,7 triệu USD - tức lỗ 0,13 USD cho mỗi USD doanh thu.

Meituan cũng như nhiều hãng công nghệ Trung Quốc, cả công ty đã và chưa niêm yết, thường tìm cách qua mặt đối thủ bằng cách “đốt tiền” để giành vị thế thống trị thị trường. Đây là chiến lược được nhiều đại gia công nghệ lâu đời Mỹ như Amazon hay những công ty mới nổi như DoorDash áp dụng khi mở rộng sang các mảng kinh doanh mới.

Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư đã bắt đầu tỏ ra thiếu kiên nhẫn. Giá cổ phiếu Meituan và Pinduoduo đã giảm hơn 30% từ mức cao nhất ghi nhận đầu năm nay, còn cổ phiếu Kuaishou cũng sụt 50%. Tất cả đều sụt mạnh so với các đối thủ lớn lâu đời hơn như Tencent hay Alibaba. Cổ phiếu công nghệ Trung Quốc thời gian gần đây chịu áp lực lớn khi nhà đầu tư chuyển trọng tâm sang các lĩnh vực kinh doanh truyền thống, lãi suất tăng cũng như các biện pháp siết chặt giám sát đối với lĩnh vực công nghệ của chính phủ.

Với trường hợp của Meituan và Pinduoduo, thua lỗ lớn bắt nguồn từ tham vọng thống trị mảng mua hàng theo nhóm - hình thức mua sắm trực tuyến đang phát triển nhanh chóng tại Trung Quốc. Lĩnh vực này đang chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt với nhiều đối thủ nặng ký như Alibaba và JD.com.

Kể từ khi niêm yết trên sàn Nasdaq vào năm 2018, quý nào Pinduoduo cũng báo lỗ ròng. Đầu năm nay, công ty này tuyên bố đã vượt qua Alibaba về số lượng người mua hàng trên các nền tảng của mình trong 12 tháng trước đó, đạt 823,8 triệu người vào cuối tháng 3, tăng 31% so với một năm trước.

Trong khi đó, Kuaishou, hoạt động trong một lĩnh vực hoàn toàn khác - nền tảng chia sẻ video ngắn tương tự TikTok, cũng thua lỗ khi bắt đầu lấn sân sang lĩnh vực thương mại điện tử với hoạt động phát video trực tiếp (livestream). Livestream đang dần trở thành phương thức phổ biến để bán nhiều loại hàng hóa từ quần áo, mỹ phẩm cho tới đồ gia dụng. Đối thủ cạnh tranh chính của Kuaishou là ByteDance, startup chưa niêm yết đứng sau TikTok và ứng dụng “anh em” có tên Douyin tại thị trường Trung Quốc.

So với cùng kỳ năm 2020, doanh thu quý 1 của Kuaishou tăng gần 37% lên 2,66 tỷ USD với doanh thu từ các mảng kinh doanh mới, trong đó có thương mại điện tử, tăng gấp gần 7 lần. Tuy nhiên, khoản lỗ của công ty lại tăng tới 13% lên khoảng 769 triệu USD - tức lỗ khoảng 0,29 USD trên mỗi USD doanh thu. Khoản lỗ này chưa tính đến phí bảo lãnh phát hành cho IPO của công ty.

Theo ông Tam Tsz Wang, nhà phân tích tại DBS Bank, so với các đối thủ lớn lâu đời, những công ty mới nổi như Kuaishou, Pinduoduo sẽ phải chi nhiều hơn cho việc trợ giá để đạt được tăng trưởng doanh thu cao hơn, ít nhất trong vài quý tới.

Tuy vậy, một số nhà phân tích dự báo rằng dù thua lỗ, các công ty này sẽ vẫn tiếp tục tập trung đầu tư vào tăng trưởng.

“Họ sẽ tiếp tục mở rộng, sử dụng dữ liệu về hoạt động để thể hiện tăng trưởng tích cực và sau đó các nhà đầu tư sẽ tiếp tục rót tiền cho họ”, Ming Lu, giám đốc bộ phận chứng khoán Trung Quốc tại Aequitas Research ở Thượng Hải, cho biết.

“Chúng tôi sẽ kiên nhẫn để có kết quả dài hạn. Chúng tôi không điều chỉnh chiến lược dài hạn hay tốc độ đầu tư dựa trên những biến động ngắn hạn”, Wang Xing, Giám đốc điều hành của Meituan, khẳng định tại cuộc họp công bố kết quả kinh doanh hôm 28/5.

Đức Anh