Tờ South China Morning Post ngày 10-6 dẫn các nguồn tin thân cận cho biết Trung Quốc đang đẩy nhanh kế hoạch xây dựng luật chống trừng phạt sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định vẫn giữ lập trường cứng rắn đối với Bắc Kinh.
Các nguồn tin cho biết các cuộc thảo luận về dự luật đã bắt đầu vào năm ngoái, trong nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn "chờ" để xem liệu một chính quyền mới ở Washington có áp dụng một cách tiếp cận khác hay không.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc gặp năm 2017. Ảnh: KYODO NEWS
Bộ luật sẽ cung cấp một khuôn khổ pháp lý để đáp trả và cho phép các công ty Trung Quốc đòi bồi thường do các lệnh trừng phạt của nước ngoài. Dự kiến, luật này sẽ được Ủy ban Thường vụ Đại hội Nhân dân Toàn quốc thông qua vào hôm nay (10-6).
"Ý tưởng đã được đề xuất vào năm ngoái và các công tác liên quan việc đưa luật chống trừng phạt đã bắt đầu, nhưng tiến độ không nhanh chóng vì Trung Quốc vẫn đặt hy vọng vào ông Biden" - một cố vấn chính phủ Trung Quốc giấu tên cho biết.
Washington đã áp dụng một số biện pháp trừng phạt đối với Trung Quốc về các chính sách liên quan vấn các vấn đề Hong Kong và Tân Cương. Các lệnh trừng phạt nhắm trực tiếp vào Đặc khu trưởng Hong Kong - bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga và Bí thư Đảng ủy Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương - ông Trần Toàn Quốc, cũng như các quan chức cấp cao khác của Trung Quốc và Hong Kong.
Hiện Bắc Kinh vẫn chưa cung cấp chi tiết về luật, nhưng động thái này sẽ được coi là một tín hiệu cho thấy họ sẽ không né tránh việc đối đầu với Washington.
Một học giả cố vấn cho chính phủ Trung Quốc về quan hệ quốc tế cho biết Trung Quốc đã chờ đợi xem liệu mối quan hệ của họ với Mỹ có được thiết lập lại hay không sau những căng thẳng dưới thời Tổng thống Trump.
Tuy nhiên, căng thẳng vẫn đang gia tăng, khi Canada, Anh và Liên minh châu Âu tiếp bước Washington trong việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Trung Quốc. Ông Biden cũng đã ký một lệnh hành pháp cấm người Mỹ đầu tư vào các công ty Trung Quốc bị cáo buộc có quan hệ với các lĩnh vực công nghệ giám sát hoặc quốc phòng.
Thượng viện Mỹ cũng đã thông qua đạo luật sâu rộng vào ngày 8-6. Đạo luật này cho phép thực hiện các biện pháp trừng phạt mới đối với các quan chức Trung Quốc về các cuộc tấn công mạng, đánh cắp tài sản trí tuệ và vi phạm nhân quyền.
"Hiện phía Trung Quốc đang khá thất vọng. Các biện pháp trừng phạt và hạn chế vẫn được áp đặt và Trung Quốc ngày càng khó tự vệ hơn" - vị cố vấn này nói.
Những lời kêu gọi Trung Quốc nghiên cứu các giải pháp tốt hơn nhằm chống lại các lệnh trừng phạt của nước ngoài đã dần có sức nặng trong những tháng gần đây.
Vào tháng 1, Bộ Thương mại đã ban hành một "quy chế ngăn chặn", yêu cầu các công ty Trung Quốc báo cáo bất kỳ hạn chế nào của nước ngoài đối với các hoạt động kinh tế hoặc thương mại.
Ông Tian Feilong - Phó GS tại trường luật của Đại học Beihang, người tham gia vào các cuộc tham vấn về luật mới, cho biết Bắc Kinh đã xem xét nó vào năm ngoái và cộng đồng học thuật đã đưa ra đề xuất. Hiện bộ phận lập pháp có liên quan đã tiến hành nghiên cứu luật này
"Các chính sách của ông Biden về Trung Quốc sẽ quyết định thời điểm luật này được ban hành" - ông nói.
"Khi đúng thời điểm, luật sẽ nhanh chóng được đưa ra vì chúng tôi đã chuẩn bị xong" - ông nhấn mạnh.
