"Điều tồi tệ nhất chắc chắn đã qua"
Cách đây 2 tháng, Bệnh viện Lok Nayak Jai Prakash Narayan ở thủ đô New Dehli của Ấn Độ không khác gì một chiến trường. Khoảng 1.500 giường bệnh chật kín bệnh nhân và bệnh viện luôn thường trực nguy cơ cạn kiệt oxy.
Tiêm vaccine Covid-19 tại Ấn Độ. Ảnh: The Japan Times
Hiện giờ, bệnh viện này đã có chỗ cho các bệnh nhân phải nhập viện và có đủ nguồn oxy dự phòng. Ritu Saxena, phó giám đốc bệnh viện không còn dành hàng đêm để chờ đợi cuộc gọi của những gia đình tuyệt vọng, thay vì đó, bà tập trung tăng cường năng lực của bệnh viện để ứng phó với khả năng xảy ra làn sóng Covid-19 thứ 3.
“Điều tồi tệ nhất chắc chắn đã qua”, bà Ritu Saxena cho biết.
Dù làn sóng dịch bệnh thứ 2 đã thuyên giảm nhưng Ấn Độ vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức lớn. Nhiều chuyên gia y tế lo ngại, làn sóng Covid-19 thứ 3 có thể tiếp tục bùng phát nếu nước này không thực hiện các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt.
Chìa khóa cho cuộc chiến chống Covid-19 là thúc đẩy chiến dịch tiêm phòng vaccine và nâng cấp cơ sở hạ tầng y tế của Ấn Độ, gia tăng nguồn cung oxy, trang thiết bị y tế, xây dựng mạng lưới chăm sóc sức khỏe từ các khu ổ chuột trong thành phố đến những ngôi làng xa xôi hẻo lánh.
Các nhà sản xuất vaccine của Ấn Độ, đặc biệt là Viện Huyết học, đang chịu sức ép đẩy mạnh năng lực sản xuất để phục vụ nhu cầu cấp thiết trong nước.
Thất bại trong nỗ lực ứng phó có thể dẫn đến hậu quả rất tàn khốc. Trước đó, Ấn Độ dường như bị nhấn chìm trong “trận đại hồng thủy Covid-19”, với số ca tử vong cao kỷ lục hơn 4.500 người/ngày vào thời kỳ đỉnh dịch hồi giữa tháng 5. Hiện tại, mới chỉ 3,5% trong số hơn 1,3 tỷ dân Ấn Độ được tiêm phòng vaccine đầy đủ.
“Chiếc lược ngăn chặn mạnh tay là điều rất cần thiết”
Với Ấn Độ, thời gian không còn nhiều vì làn sóng thứ 3 có thể ập đến bất cứ lúc nào. Phát biểu với báo chí, ông K. VijayRaghavan – cố vấn khoa học của chính phủ Ấn Độ cho biết, làn sóng thứ 3 sẽ là “điều không thể tránh khỏi” khi các biến thể của virus SARS-CoV-2 xuất hiện nhiều hơn. Song chuyên gia này lưu ý, cường độ của dịch bệnh có thể được giảm bớt nhờ vào các biện pháp mạnh.
“Nó phụ thuộc vào việc các quy định phòng chống dịch được thực hiện như thế nào. Dù rất khó khăn nhưng chúng ta cần phải làm điều đó”, ông VijayRaghavan lưu ý.
Ngày 8/6 vừa qua, Ấn Độ ghi nhận gần 86.500 ca mắc Covid-19 – mức thấp nhất trong 2 tháng qua, dù đây vẫn là con số cao nhất thế giới. Trong tuần này, nhiều doanh nghiệp và cửa hàng tại New Delhi and Mumbai –nơi từng là tâm điểm của cuộc khủng hoảng Covid-19, đã mở cửa trở lại.
Trước đó, Ấn Độ đã mất cảnh giác trước sự tấn công của làn sóng Covid-19 thứ 2, chủ yếu do biến thể virus SARS-CoV-2 có khả năng lây nhiễm cao gây ra. Các bệnh viện luôn trong tình trạng quá tải, thiếu thuốc men và xác chết chất đầy tại các lò hỏa táng hay trôi nổi trên sông Hằng. Tất cả là minh chứng cho sự tàn khốc của cuộc khủng hoảng.
Giridhar Babu, nhà dịch tễ học tại Tổ chức Y tế Công cộng của Ấn Độ nhấn mạnh, một “chiếc lược ngăn chặn mạnh tay là điều rất cần thiết”. “Ngay sau khi phát hiện một ổ dịch mới, chúng ta cần phải giải trình tự gen để xem đó là biến thể cũ hay biến thể mới”.
Theo ông, một biện pháp khác để ngăn ngừa làn sóng dịch bệnh mới là tiêm chủng vaccine với tốc độ nhanh hơn và quy mô lớn hơn. Đến thời điểm hiện tại đã có hơn 230 triệu người dân được tiêm ít nhất một liều vaccine Covid-19. Nhưng ở một quốc gia đông dân như Ấn Độ, con số này chỉ chiếm 18% dân số.
Chuẩn bị cho tình huống xấu nhất
Bắt đầu từ ngày 21/6, chính phủ Ấn Độ sẽ chịu trách nhiệm mua 75% nguồn cung vaccine, phần còn lại dành cho khu vực tư nhân. Tất cả những người trưởng thành làm việc trong các cơ quan của chính phủ sẽ được tiêm phòng miễn phí.
Theo các chuyên gia y tế, việc đẩy nhanh tốc độ tiêm chủng là điều rất quan trọng đối với Ấn Độ.
Bác sĩ Lancelot Pinto thuộc Bệnh viện Hinduja tại Mumbai cho biết: “Tiêm chủng nhanh chóng đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các biến thể mới. Virus này sẽ tự biến đổi và lây lan giữa những người không được tiêm phòng. Chúng tôi không muốn rơi vào tình huống luôn bị tụt lại phía sau sự phát triển của virus”.
Nhà dịch tễ học Babu cho biết, mục tiêu của Ấn Độ là tiêm phòng đầy đủ cho tất cả những người dễ bị tổn thương, hoặc những người có bệnh lý nền và cố gắng tiêm ít nhất một liều cho tất cả những người trưởng thành. Để đạt được mục tiêu này, Ấn Độ cần 10 triệu liều vaccine mỗi ngày. Đây là một thách thức lớn khi hiện tại nước này mới chỉ phân phối được khoảng 3 triệu liều mỗi ngày.
Sự bất bình đẳng trong việc tiêm chủng đã xuất hiện trong thời gian gần đây. Trong khi người giàu có thể mua được vaccine tại các bệnh viện tư nhân thì người nghèo phải nỗ lực rất nhiều để đủ tiền chi trả cho việc tiêm phòng hoặc xếp hàng dài để đặt lịch. Còn tại các khu vực nông thôn, tâm lý e ngại tiêm phòng hoặc sự thiếu nhận thức về hiệu quả của vaccine cũng đang tạo ra rào cản lớn.
Chính quyền các bang tại Ấn Độ cũng đang lên những kế hoạch riêng nhằm chuẩn bị với khả năng xảy ra làn sóng dịch bệnh thứ 3 trong những tháng tới. Bang New Maharashtra đã thành lập các lực lượng đặc nhiệm nhi khoa, vì trong làn sóng thứ hai, các bác sỹ cho biết có nhiều bệnh nhân nhỏ tuổi bị mắc bệnh nặng hơn so với làn sóng thứ nhất.
Thủ đô New Dehli cũng đang lên kế hoạch ứng phó khả năng số ca mắc gia tăng đỉnh điểm 37.000 ca trong một ngày. Hiện, New Dehli đã xây dựng hàng chục nhà máy sản xuất oxy nhỏ và gia tăng công suất dự trữ oxy. Ông Arvind Kejriwal, thủ hiến New Delhi cho biết: “Nhiệm vụ của chúng tôi là phải chuẩn bị sẵn sàng trong trường hợp làn sóng thứ ba trở nên cực kỳ nguy hiểm”.