Viện Kiểm sát nhân dân tối cao vừa ban hành Hướng dẫn số 26 về một số kỹ năng của Kiểm sát viên khi kiểm sát thi hành án dân sự về thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế.

Theo Viện Kiểm sát nhân dân tối cao (VKSNDTC), kiểm sát thi hành án dân sự về thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế là một nội dung của công tác kiểm sát thi hành án dân sự và là nhiệm vụ quan trọng được Đảng, Nhà nước quan tâm, giao cho ngành Kiểm sát trách nhiệm theo dõi, báo cáo.

Việc ban hành hướng dẫn về một số kỹ năng của Kiểm sát viên khi kiểm sát thi hành án dân sự về thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế là rất cần thiết.

Theo Hướng dẫn của VKSNDTC, đối với việc thi hành án chủ động quy định tại khoản 2 Điều 36 Luật Thi hành án dân sự, tài sản thu hồi (tài sản để thi hành án) thường là tài sản hiện hữu, đã được Tòa án tuyên kê biên, phong tỏa hoặc duy trì lệnh kê biên, phong tỏa…, được thu hồi cho Nhà nước, thi hành cho: Các khoản thu từ hình phạt tiền (với tư cách là hình phạt chính và hình phạt bổ sung); tịch thu tài sản (hình phạt bổ sung)...

Đối với việc thi hành án theo đơn yêu cầu quy định tại khoản 1 Điều 36 Luật Thi hành án dân sự, tài sản thu hồi (tài sản để thi hành án) thường là “tài sản đảm bảo" được tuyên rõ trong bản án hoặc tài sản do Chấp hành viên “tìm được" thông qua xác minh điều kiện thi hành án, được tuyên “trao trả" cho cơ quan, tổ chức, cá nhân bị thiệt hại (phần dân sự trong bản án, quyết định hình sự) và được tổ chức thi hành theo trình tự, thủ tục thi hành án dân sự nói chung.

Về đối tượng kiểm sát thi hành án dân sự về thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế là việc tuân theo pháp luật của các chủ thể: Tòa án, Cơ quan Thi hành án dân sự, Chấp hành viên, cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan đến hoạt động thi hành án dân sự từ khi bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực thi hành cho tới khi kết thúc việc thi hành án và việc khiếu nại, tố cáo về thi hành án dân sự được giải quyết xong, có căn cứ và đúng quy định của pháp luật.

Cùng với quy định về nội dung, đối tượng, Hướng dẫn của VKSNDTC nêu rõ, khi thực hiện kiểm sát thi hành án dân sự về thu hồi tài sản trong vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế, Kiểm sát viên cần lưu ý đó là phải thực hiện đúng các quy định tại Quy chế công tác kiểm sát thi hành án dân sự, hành chính...

Việc thỏa thuận thi hành án về thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế chỉ được thực hiện đối với việc thi hành án theo đơn yêu cầu (thường là việc thi hành án liên quan đến tội phạm về kinh tế).

Không áp dụng đối với việc thi hành án mà tài sản đã được Tòa án tuyên áp dụng biện pháp kê biên tài sản, tuyên “tịch thu sung vào ngân sách nhà nước" (thường liên quan đến tội phạm về tham nhũng và đã có Lệnh kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản… từ giai đoạn tố tụng)...

Khi thực hiện kiểm sát việc ra quyết định thi hành án, xác định loại việc thi hành án, cần phân biệt “khoản bồi thường cho Nhà nước, cơ quan Nhà nước hoặc doanh nghiệp mà Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ trong các vụ án xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, tham nhũng" thuộc “các khoản thu khác cho Nhà nước" theo quy định tại khoản 3 Điều 6 Nghị định số 33/2020/NĐ-CP ngày 17.3.2020 là việc thi hành án chủ động. Khoản 3 Điều 3 Nghị định số 33/2020/NĐ-CP quy định: Về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có liên quan đối với trường hợp bồi thường... thuộc loại việc thi hành án theo đơn yêu cầu...

Các quyết định áp dụng các biện pháp bảo đảm và biện pháp cưỡng chế thi hành án được cơ quan thi hành án dân sự áp dụng đối với tài sản để thi hành án, đối với đương sự, người liên quan trong quá trình tổ chức thi hành án.