TAND tỉnh Đắk Lắk đang thụ lý, giải quyết phúc thẩm vụ án Lương Vinh Cương (sinh năm 1977) hủy hoại tài sản là vườn tiêu của nhà bên cạnh. Vụ án tưởng chừng đơn giản nhưng quá trình điều tra, các cơ quan tố tụng đã hao công, tổn sức khá nhiều.

Phải giám định tâm thần

Theo cáo trạng, ngày 28-4-2017, Cương ra rẫy thăm vườn tiêu của mình tại xã Cư A Mung, huyện Ea H’Leo, Đắk Lắk. Thấy tiêu nhiễm bệnh, cây chết nhiều, trong khi vườn tiêu nhà ông H. bên cạnh lại xanh tốt nên Cương nảy sinh ý định phá hoại.

Sau đó, Cương lấy búa bổ củi rồi đi sang vườn nhà bên chặt phá bốn trụ tiêu bằng gỗ. Cương dùng thuốc trừ cỏ và bình phun trực tiếp lên 265 trụ tiêu trong vườn nhà bên. Ngày 3-5-2017, chủ vườn đi thăm vườn, phát hiện dấu hiệu phá hoại nên trình báo.

Bị cáo Lương Vinh Cương cùng vợ và mẹ. Ảnh: CTV

Tại cơ quan điều tra (CQĐT), ban đầu Cương thừa nhận hành vi nhưng sau đó im lặng. Từ ngày 29-6 đến 6-7-2020, Cương được đưa đi nhập viện và theo dõi tại BV Tâm thần thuộc Sở Y tế tỉnh Đắk Lắk. Hồ sơ bệnh án có trong bút lục vụ án xác định Cương bị tâm thần phân liệt thể không biệt định. Quá trình bệnh lý ghi nhận: Bệnh nhân bị bệnh tâm thần khoảng năm năm; gần đây có triệu chứng mất ngủ, nói nhảm, đi lang thang.

CQĐT trưng cầu giám định sức khỏe tâm thần của Cương tại Trung tâm Pháp y tâm thần khu vực Tây Nguyên thuộc Bộ Y tế. Theo kết luận giám định, trước và trong khi sự việc xảy ra, Cương có đủ khả năng nhận thức và khả năng điều khiển hành vi. Sau khi xảy ra sự việc, Cương hạn chế khả năng nhận thức và hạn chế khả năng điều khiển hành vi.

Ngày 14-9-2020, CQĐT thông báo kết luận giám định rằng: “Trước và trong khi sự việc xảy ra, Cương có sức khỏe tâm thần bình thường; sau khi sự việc xảy ra và hiện tại bị rối loạn dạng phân liệt”.

Đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự

Tháng 12-2020, Cơ quan CSĐT Công an huyện Ea H’Leo kết luận điều tra, xác định Cương là thủ phạm phá hoại 265 trụ tiêu, gây thiệt hại 27,5 triệu đồng. VKSND huyện Ea H’Leo truy tố Cương tội hủy hoại tài sản.

Ngày 17-3-2021, TAND huyện Ea H’Leo đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm. Tại tòa, Cương không thừa nhận hành vi phạm tội. Luật sư của Cương đề nghị tòa tuyên Cương vô tội.

Sau khi nghị án, HĐXX phạt Cương chín tháng tù về tội hủy hoại tài sản với nhận định: Ban đầu Cương khai nhận hành vi phạm tội. Kết luận giám định thể hiện có tìm thấy thành phần thuốc trừ cỏ Glyphosate gây chết cây tiêu. CQĐT xin ý kiến chuyên môn và Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật xác định trong thuốc trừ cỏ mà Cương sử dụng để phun vào vườn tiêu của bị hại có chứa hoạt chất gây cháy lá, rụng lá, rụng đốt dẫn đến chết cây.

Về sức khỏe tâm thần của bị cáo, HĐXX xác định trước và trong khi xảy ra vụ việc, Cương đủ khả năng nhận thức và điều khiển hành vi. Sau khi xảy ra vụ việc, Cương mới được kết luận là mắc bệnh hạn chế khả năng nhận thức và điều khiển hành vi. Do đó, Cương vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.