Một học sinh ở Q.Gò Vấp, TP.HCM đang học chương trình tiếng Anh online - Ảnh: THẢO THƯƠNG

"Họ điện thoại giới thiệu tặng học bổng cho con tôi là chương trình học online toán, văn, tiếng Anh do các giảng viên của Trường ĐH Sư phạm Hà Nội viết. Chương trình này được tài trợ bởi chính phủ. Nhưng cuối cùng bảo tôi đóng ngay 399.000 đồng để mở tài khoản".

Đó là chia sẻ của chị Anh Đào (TP.HCM) về một khóa học hè online "miễn phí hoàn toàn".

"Nộp nhanh" tiền mở tài khoản

Chị Đào kể: "Khi tôi inbox (nhắn tin - PV) qua fanpage Cổng thông tin giáo dục để hỏi hình thức khóa học thế nào, ngay lập tức họ phản hồi là với chỉ thị số 368 của Bộ Giáo dục và đào tạo, trung tâm họ đang có chương trình hỗ trợ dạy các bé khóa học giỏi ngay tại nhà trên cả nước. Để đăng ký thì chỉ cần cung cấp số điện thoại...

Chưa được một ngày thì có nhân viên điện thoại tư vấn cho tôi, nhưng tôi vẫn đặt dấu hỏi với chương trình hè online miễn phí này".

Chị Đào thắc mắc chương trình được viết bởi đội ngũ giáo viên của một trường đại học lớn sao có thể miễn phí được thì nhân viên giải thích là "chương trình được tài trợ bởi chính phủ!?".

"Họ nhấn mạnh và ra thời gian trong ngày nếu tôi không nộp nhanh tiền mở tài khoản thì họ sẽ nhường suất "học bổng" này cho người khác" - chị Đào nói thêm.

Lo lắng vì nghỉ hè nhiều, sợ con trai lớp 7 (Trường THCS Võ Văn Tần, Q.Tân Bình, TP.HCM) quên bài học, chị Nguyễn Thị Lan tìm khóa học hè tiếng Anh cho con. Trong số những lựa chọn, chị đang phân vân khóa tiếng Anh giao tiếp online của một trung tâm với học phí 800.000 đồng/tháng.

"Với học phí đó, con học 2 buổi/tuần; mỗi buổi 60 phút với giáo viên nước ngoài. Giá đó với tôi không cao nhưng tôi đang phân vân vì học online như một "cực hình" đối với con. Mà con không học thì chơi suốt mùa hè, tôi sốt ruột sợ con quên bài. Tôi chưa biết chọn khóa học như thế nào cho con để hiệu quả".

Hay trường hợp chị Phạm Thị Huyền (Q.7) cho con tham gia khóa trại hè trực tuyến, học hằng ngày 2 buổi sáng và chiều với học phí 6 triệu đồng/6 tuần.

Chị cho biết: "Tôi được bạn bè giới thiệu và chọn đại một khóa hè, với các nội dung như: thám hiểm vũ trụ, kỹ năng STEAM, phát triển kỹ năng tiếng Anh. Mỗi ngày con đăng nhập vào lớp và tương tác trực tiếp với giáo viên, bạn học để con không mải mê game, xem phim".

Tìm hiểu nhiều khóa học hè online, phóng viên cũng bắt gặp rất nhiều khóa học đang mời chào phụ huynh.

Chẳng hạn "khóa học miễn phí" như lời giới thiệu là Quỹ khuyến học trung ương tài trợ, nhưng cũng phải đóng nhanh 400.000 đồng để mở tài khoản; hay những khóa hè online với 1 triệu đồng/8 buổi; thậm chí gần chục triệu đồng/2 tháng với những khóa hè online có nội dung học tập mang hơi hướng nước ngoài.

Cần tỉnh táo với "miễn phí"

Bà Chế Dạ Thảo - chuyên gia tâm lý, thạc sĩ giáo dục học, Trường ĐH Công nghệ TP.HCM (HUTECH) - đánh giá các khóa học hè online xét về khía cạnh nào đó có bổ ích, nhưng tiềm ẩn rủi ro.

Chuyên gia này dẫn chứng các rủi ro như các chương trình không đảm bảo chất lượng, đăng ký sẽ lãng phí tiền bạc, công sức. Thậm chí tác động ngược làm con không hình thành những kỹ năng mong muốn, có những hành vi không phù hợp.

Để lựa chọn khóa học hè online hữu ích và hạn chế được rủi ro, bà Thảo khuyên: "Đầu tiên, xác định mục đích và mức độ yêu cầu, con em luyện kiến thức cũ để không quên hay phát triển kỹ năng mới cho năm học. Cần xác định nhu cầu phụ huynh và con em là mong muốn cái gì.

Tiếp theo, phải kiểm tra được trung tâm đó là ai, có uy tín không, chương trình đào tạo có phù hợp với con mình không, ai là người dạy... Ngoài ra cần chú ý đến chi phí đào tạo cũng như năng lực tài chính của gia đình.

Đặc biệt, cần căn cứ thực tế là con mình có phù hợp với học online hay không, thực tế có những em không muốn học online thì cha mẹ phải điều chỉnh chứ không thể ép con bằng mọi giá"...

Thạc sĩ Châu Thế Hữu, giảng viên Trường ĐH Ngoại ngữ - tin học TP.HCM, đánh giá cao những lợi ích của học online như sự tiện lợi, nhanh chóng, nhưng cha mẹ trước khi tham gia cần cân nhắc kỹ lưỡng để tránh "tiền mất tật mang".

"Khóa học thiếu chất lượng có thể khiến cho học sinh tham gia hiểu sai kiến thức từ mức độ nhẹ đến nghiêm trọng, phát sinh tâm lý nhàm chán. Chẳng hạn như một học sinh theo học khóa học tiếng Anh chưa được đầu tư bài bản, khả năng vận dụng kiến thức ngữ pháp của bé sẽ có thể bị sai lệch, chưa kể phần phát âm cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Nếu không được phát hiện và sửa chữa kịp thời, những lỗi này có thể trở thành thói quen khó sửa, tác động đến kết quả học tập và khả năng vận dụng ngoại ngữ sau này" - ông Hữu phân tích.

Để có thể chọn được khóa học không bị "bẫy" và phù hợp cho con, ông Hữu cho biết phụ huynh cần cân nhắc những yếu tố: xem xét đơn vị tổ chức; tìm hiểu về nội dung chương trình với vai trò là "người mua hàng", yêu cầu bộ phận tổ chức khóa học chia sẻ về nội dung, cách thức giảng dạy và cả các lớp học mẫu (demo) để so sánh với nhu cầu học tập của con, nhằm tránh tình trạng quá tải, hoặc quá nhẹ; tham vấn từ bên thứ ba như thầy cô ở lớp, tìm một người đã tham gia khóa học để tìm hiểu về chất lượng của khóa học.

Fanpage Cổng thông tin giáo dục hướng dẫn phụ huynh đăng ký khóa học online “miễn phí” môn toán, văn, tiếng Anh - Ảnh chụp tin nhắn

Học online thoải mái và hiệu quả: Được chứ sao không?

TTO - Việc học trực tuyến trong bối cảnh hiện tại là cần thiết. Vì vậy cần suy nghĩ về những cách thức khả thi để giải tỏa bớt áp lực cho học sinh.