Minh họa: DAD
Gần đây, ông Bùi Thế L. (55 tuổi, Q.Bình Thạnh, TP.HCM) thấy con trai mặt mũi phờ phạc, da xanh xao, người mệt mỏi, thiếu ngủ. Nghi ngờ, ông cùng vợ theo dõi thì phát hiện mỗi ngày con đều chơi ứng dụng livestream tên B.L đến nửa đêm.
Càng tìm hiểu kỹ, ông càng bàng hoàng về những ứng dụng mà con mình miệt mài "cày" hằng đêm.
Đủ kiểu sexy
Tìm hiểu về app, vợ chồng ông L. "nóng" mặt. Hơn 80% những màn livestream đều gợi dục. Một cô gái hở ngực, vừa tám chuyện với khán giả vừa kéo áo xuống thấp hơn. Một bạn nữ tầm 20 tuổi liên tục đung đưa, trong khi đôi tay và miệng lưỡi luôn làm trò tình tứ. Một tài khoản đặt camera cận cảnh vào bộ áo ngực, đồng thời huyên thuyên những câu chuyện khiêu dâm...
Mỗi ngày, các "người mẫu" này thường lên sóng hai lần vào trưa và tối. Do phát trực tiếp, họ có thể tương tác và chiều theo ý muốn của người xem nên càng có sức lôi cuốn. Ông L. than thở: "Sau khi chất vấn con, tôi biết nó đã chơi hơn 2 tuần qua. Nó còn nói giờ một ngày không coi thì không chịu nổi".
Anh Nguyễn Minh Việt (26 tuổi, TP Thủ Đức), kỹ sư công nghệ thông tin, cho rằng không chỉ B.L mà nhiều ứng dụng livestream đang hoạt động mạnh như Bigo... hay M.L... đều có nhiều biến tướng phản cảm.
Thông thường, để được trải nghiệm tất cả dịch vụ của app, người dùng phải nạp tiền vào tài khoản. Chẳng hạn, để vào được phòng VIP xem nội dung khiêu dâm "cao cấp" thì bạn phải nâng cấp quyền thành viên của mình.
Tiền nạp vào cũng để tặng những "mỹ nữ" các món quà ảo khi livestream. Dù ảo nhưng vẫn có thể rút lại bằng tiền thật nên không ít người đã có thu nhập lên đến vài chục triệu đồng mỗi tháng nhờ chăm chỉ khoe da thịt.
Theo anh Việt, không chỉ livestream hở hang, nhiều bạn trẻ còn chia sẻ trực tiếp cảnh quan hệ tình dục, cảnh thủ dâm... thu hút từ hàng ngàn đến chục ngàn người xem. Khán giả thậm chí có thể ra giá để "diễn viên" làm theo ý mình khi tặng nhiều quà, cho nhiều tiền.
"Lọc sạn" ra sao?
Trao đổi với Tuổi Trẻ, chuyên gia an ninh mạng thuộc một công ty bảo mật ở TP.HCM cho biết không ít app chia sẻ video, livestream "khoe thân", website khiêu dâm hiện hoạt động xuyên biên giới hoặc đặt máy chủ tại Việt Nam. Nhiều phần mềm vận hành theo phương thức mã hóa nội dung và phi định danh nên rất khó xác định những ai đang "gieo rắc" nội dung độc hại.
Trong các phần mềm này, không ít người sáng tạo nội dung lại từ một quốc gia khác hoặc là người Việt sống ở nước ngoài nên thêm phần khó khăn khi truy vết.
"Việc chặn 100% những nội dung này cho con trẻ có một môi trường sạch trên mạng là gần như không thể, tuy nhiên bằng nhiều biện pháp chủ động, các gia đình có thể hạn chế đến mức tối đa. Phương châm trên hết là phòng bệnh hơn chữa bệnh" - chuyên gia này nói.
Bà Nguyễn Phương Thanh Trúc - đồng sáng lập, giám đốc khu vực Cyber Purify, đơn vị cung cấp giải pháp hỗ trợ bảo vệ trẻ trên môi trường mạng - cho rằng trong các nền tảng trực tuyến nguy hại thì đến 40% liên quan đến khiêu dâm. Những nội dung này ngày càng đậm đặc và đang có xu hướng nhắm đến trẻ độ tuổi nhỏ hơn.
Để bảo vệ con trẻ, phụ huynh có thể dùng chính công nghệ để ngăn chặn những nền tảng nguy hại. Ngày nay, nhiều phần mềm sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang được thiết kế để hỗ trợ lọc nội dung. Phụ huynh có thể lựa chọn và cài đặt ứng dụng phù hợp với thiết bị để loại bớt những hình ảnh, video khiêu dâm khi con dùng điện thoại, máy tính của cha mẹ.
Cần tạo một môi trường để cha mẹ và con cái hiểu nhau hơn. Cha mẹ cần tự cập nhật kiến thức về các câu chuyện xoay quanh giáo dục giới tính hay các ứng dụng, các mối nguy tiềm ẩn trên Internet. Từ đó, phụ huynh có thể trò chuyện với con một cách nhẹ nhàng, mỗi ngày một ít. Nhờ vậy, con luôn cảm thấy cha mẹ như một "Google" của mình, để con dễ sẻ chia những điều thầm kín gặp phải.
Phân công nói chuyện giới tính với con
TS Huỳnh Văn Chẩn, trưởng khoa công tác xã hội Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn (ĐH Quốc gia TP.HCM), cho biết trong thời đại công nghệ số, dù cấm đến đâu thì trẻ vị thành niên cũng có cách thỏa mãn sự tò mò. Nhiều phụ huynh sợ con vào web khiêu dâm nên cắt mạng, nhưng trẻ rõ ràng có thể tìm tới những điểm Internet dịch vụ nếu muốn.
TS Chẩn cho rằng trước lúc con đến tuổi dậy thì, gia đình cần chủ động cung cấp kiến thức về giới tính cho con một cách "chính thống". "Chính thống" ở đây là các thông tin được truyền tải một cách đầy đủ, khoa học, tránh việc giải thích mà vẫn còn nhiều chỗ mập mờ, không rõ ràng. Né tránh khi trẻ còn nhiều điều chưa hiểu chỉ khiến con hiếu kỳ khám phá.
Gia đình nên khéo léo khi phân công người giải thích chuyện giới tính cho con. Trong thời đại số, không nên theo lối mòn là "cha dạy con trai, mẹ dạy con gái". Đôi lúc, người cha tâm sự một số chuyện tế nhị với con gái sẽ hữu ích và giúp trẻ dễ tiếp thu hơn. Kinh nghiệm của TS Chẩn cho thấy nếu thiếu bất kỳ sự giáo dục giới tính nào từ cha hoặc mẹ cũng là sự thiệt thòi cho con trẻ, vì thế phụ huynh cần bàn bạc để thống nhất với nhau.
"Nhiễm độc" thụ động, không nên chủ quan
Một số cảnh "nóng" trên những ứng dụng livestream "khoe thân" - Ảnh chụp màn hình
Bà Nguyễn Phương Thanh Trúc từng gặp một trường hợp đứa trẻ 10 tuổi khi chơi game trên điện thoại của cha thì tình cờ nhìn thấy một quảng cáo "khoe thân". Em không dám nói chuyện này với ai vì sợ bị la. Tuy nhiên, những hình ảnh không đàng hoàng đó cứ ám ảnh em nhiều ngày đến khi được ba mẹ phát hiện và trấn an.
"Thông thường, những nội dung khiêu dâm để lại sự lo sợ rất lớn cho trẻ nhỏ. Trong một số trường hợp, chúng còn có thể gây nghiện. Nghĩa là từ chỗ ám ảnh, trẻ sẽ tò mò và không cưỡng lại việc tìm kiếm để xem lại những nội dung này thời gian sau đó" - bà Trúc nói.
Vì vậy, theo bà Trúc, cha mẹ cần tìm hiểu những nguy cơ này để dặn dò con trước khi cho chúng sử dụng thiết bị số. Chẳng hạn, cha mẹ có thể dạy con bấm ngay dấu "X" để tắt hoặc dập máy tính nhanh nhất có thể khi thấy những nội dung khiêu dâm này.
Kế đó, con nên tìm cha mẹ hoặc người lớn gần đó để kể lại sự việc như một cách giải tỏa. Buổi tối, cha mẹ nên "đánh lạc hướng" bằng những câu chuyện vui vẻ để con không lưu lại những nội dung đáng quên ấy nữa.
Cùng con vào thời đại số: Khi con luyện game để... kiếm tiền tỉ TTO - Thể thao điện tử (e-sports) đang trở nên phổ biến trong giới trẻ. Sự hào nhoáng của môn thể thao thời đại số khiến nhiều bạn trẻ thế hệ gen Z ấp ủ ước mơ một ngày trở thành game thủ nổi tiếng, thu nhập hàng tỉ đồng mỗi năm.