Trong tập 8, Shark Tank Việt Nam mùa 4, startup sàn TMĐT dành cho cộng tác viên - Cuccu.vn nhận được sự chú ý từ tất cả các cá mập. 

Cuccu.vn ra đời từ tháng 6/2020, doanh số 3 tháng gần nhất khoảng 1.000 đơn/tháng, GMV đạt 200 triệu đồng. Hiện nền tảng có hơn 40.000 lượt tải và 300 cộng tác viên bán hàng mỗi tháng. Startup này cũng đã trải qua vòng gọi vốn đầu tiên vào tháng 11/2020, với 2,5 tỷ đồng cho 10% cổ phần, tương ứng mức định giá 25 tỷ đồng.

Màn gọi vốn của startup này tạo ra sự cạnh tranh quyết liệt giữa shark Hưng, shark Liên và shark Louis. Tuy nhiên điều thú vị nằm ở chỗ, shark "công nghệ" Nguyễn Hòa Bình - người luôn quan tâm đến các startup công nghệ và chuyển đổi số, lại lựa chọn... đứng ngoài.

Lý giải điều này, ông Bình thừa nhận, ông và nhà sáng lập Đỗ Xuân Thắng của Cuccu đã "biết nhau từ trước".

Dù vậy, những phút đầu chương trình, Shark Bình giữ thái độ bình thường như "không quen biết" nhưng vẫn nhẹ nhàng tung hứng, hỗ trợ Cuccu khi thuyết trình trước các "cá mập" khác.

"Theo tôi hiểu đây là một mô hình kiểu chiến tranh nhân dân trong phân phối hàng hoá. Trước kia các nhãn hàng muốn bán lẻ phải tiêu rất nhiều tiền quảng cáo cho Google, Facebook để bán hàng online. Thay vì trả tiền cho Google, Facebook thì ta chia tiền hoa hồng, chiết khấu cho các cá nhân để họ bán hàng cho các mối quan hệ xung quanh họ. Mỗi người hiện có khoảng 5.000 bạn bè trên mạng xã hội", Shark Bình bày tỏ.

CEO Đỗ Xuân Thắng gật đầu đồng tình ngay tắp lự: "Chính xác ạ. Bản chất hoạt động cộng tác viên bán hàng đang diễn ra rất mạnh mẽ ở Việt Nam, ai cũng thích bán hàng, ai cũng thích làm ông chủ nhỏ… Chỉ cần đăng ký tài khoản là có sẵn website, landing page hoàn toàn có sẵn và tự động, mua tên miền để như một website của mình luôn". 

"Mô hình kinh doanh của em rất hay, đang từ người tí hon thành ông khổng lồ trong ngành thương mại điện tử và giải quyết nỗi đau rất lớn của người bán hàng online. Tôi nghĩ em đi đúng hướng. Tuy nhiên cũng xin chia sẻ thông tin với các Shark, Cuccu có sử dụng công cụ của hệ sinh thái Nexttech rồi, hai anh em cũng đã biết nhau trước đây nên để đảm bảo tính khách quan của chương trình, tôi không đầu tư", ông Bình vừa khen khéo, vừa tiết lộ mối quan hệ với founder Cuccu.vn.

Đã quen thân ít nhất từ 3 năm trước

Thông tin chia sẻ của shark Bình cho biết giữa Cuccu và Nextech là mối quan hệ đối tác. Tuy nhiên với những người từng theo dõi shark Bình hay CEO Đỗ Xuân Thắng, có thể nhận ra hai nhân vật này có mối quan hệ thân thiết cao hơn mức đối tác kinh doanh thông thường.

Năm 2019, Đỗ Xuân Thắng và đội ngũ của mình cho ra đời giải pháp chuyển đổi số cho các doanh nghiệp bán lẻ online Pushsale.vn. Chỉ sau 9 tháng xây dựng hoàn thiện và đưa vào hoạt động, Pushsale.vn đã ra mắt thị trường và giúp nhiều doanh nghiệp tăng gấp 5 lần doanh thu nhờ quản trị tổng thể được toàn bộ hoạt động kinh doanh của mình. Tháng 12/2019, Startup này được Quỹ đầu tư Next100 của Shark Nguyễn Hòa Bình rót vốn 10 tỷ đồng.

Trong một buổi giao lưu trực tuyến trên báo Tuổi trẻ hồi tháng 12 mới đây với có sự tham gia của Shark Bình và Đỗ Xuân Thắng, Chủ tịch Nexttech "đỡ đòn" cho CEO này khá nhiều thông qua việc trả lời thay cho Đỗ Thắng trước các câu hỏi từ độc giả dành cho Cuccu.

Rất nhiều độc giả đặt câu hỏi trực tiếp cho CEO Đỗ Xuân Thắng nhưng người trả lời chi tiết lại là shark Nguyễn Hòa Bình. Trong buổi trao đổi này, những câu hỏi về mô hình kinh doanh, sản phẩm, chính sách CTV, bán hàng, vốn, tiền thưởng của Cuccu đều được shark Bình giải đáp cực kỳ chi tiết.

Mặc dù là founder và là CEO của Cuccu.vn nhưng Đỗ Xuân Thắng chỉ trả lời một câu ngắn gọn về vai trò của Quỹ Nexttech đối với startup gồm: Chủ yếu hỗ trợ về chiến lược, tư vấn về tài chính, không can thiệp về vận hành cũng như làm rõ Cuccu tự chủ về tất cả các hoạt động kinh doanh. Dù là nhà sáng lập và CEO của Pushsale và Cuccu nhưng Đỗ Xuân Thắng lại "lùi lại" để Shark Bình "ra mặt" trước truyền thông đối với các vấn đề của startup.

Chuyện người nhà lên Shark Tank gọi vốn dường như đã có tiền lệ: Từ ViralWorks đến Luxstay?

Tại Shark Tank Việt Nam, đây không phải là lần đầu tiên founder của startup đến gọi vốn lại là "người quen thân" với shark chính.

Trong mùa 2 của chương trình này, startup ViralWorks cũng từng dính nghi vấn "làm game" trên truyền hình.

ViralWorks do Thảo Quyên và 2 người khác cùng sáng lập ra. Trước khi lên Shark Tank, ViralWorks đã nhận đầu tư 70.000 USD cho 15% cổ phần. Đến chương trình, Quyên kêu gọi 50.000 USD cho 5% cổ phần. Startup này ngay lập tức được tới 5 shark cùng ganh đua gọi vốn.

"Chả hiểu sao em ấy nói toàn thứ rất dễ dàng biết, không thấy bất cứ số gì về tình hình kinh doanh, độc model (mô hình kinh doanh - PV), market size (quy mô thị trường - PV) và promissing (hứa hẹn - PV)… Ấy thế mà các anh ấy lao vào như thiêu thân" - CEO MOG Trần Anh Dũng chia sẻ trên Facebook cá nhân ngay sau chương trình phát sóng.

Bình luận trong status này của ông Dũng, ông Trần Chí Hiếu - sáng lập Orion Media cũng cho rằng startup này đã được đầu tư và nghiên cứu từ trước.

Nhiều người xem cũng có cùng suy nghĩ và cho rằng startup này nhận được tiền đầu tư một cách không thuyết phục trong khuôn khổ chương trình. Thời điểm phát sóng, các shark không đặt câu hỏi về các vấn đề về startup hay chất vấn founder như thông lệ, như sản phẩm chưa đánh giá được có tốt hay không, có phù hợp với thị trường hay không hoặc cũng như không thấy shark nào hỏi về khách hàng tiềm năng sắp tới.

Trong mùa 3 của Shark Tank, startup Luxstay - ứng dụng hoạt động trên nền tảng "home-sharing", nhằm kết nối giữa chủ nhà và khách lưu trú, cũng được các shark quan tâm đặc biệt.

Trong chính buổi ghi hình, mối quan hệ thân thiết giữa founder Steven Nguyễn với các shark Dzung đã được hé lộ. Chính Shark Dzung đã đứng lên đi gọi vốn thay cho CEO Steven Nguyễn.

Khi Shark Việt chất vấn câu chuyện lãi lỗ của doanh nghiệp, startup được yêu cầu quy đổi số tiền lỗ 1,1 triệu USD ra tiền Việt, Shark Dzung đã nhanh chóng "nói đỡ" bằng cách trả lời thay, khiến Shark Việt quay sang hỏi: "Sao Dzung thuộc bài thế?"

Tuy nhiên mọi việc không dừng ở đó. Trong một bức ảnh cư dân mạng tìm ra sau khi chương trình phát sóng, có sự xuất hiện của cả ba Shark Dzung, Việt, Hưng tại một sự kiện của Luxstay từ trước đó... 1 năm.

Sau màn ký kết, 3 vị Shark trên còn ngồi chung bàn tiệc với CEO Luxstay. Vậy là founder Luxstay không chỉ quen thân với Shark Dzung, mà vốn đã thân thiết ngồi chung mâm cùng các shark khác.

Kết quả chung cuộc: Các shark tranh giành quyết liệt

Trở lại với trường hợp của Cuccu.vn tại tập 8 Shark Tank mùa 4. Màn gọi vốn giờ đã trở thành cuộc cạnh tranh giữa Shark Hưng và Shark Liên và Shark Louis. Trong khi Shark Hưng nhấn mạnh vào bí quyết giải bài toán con gà – quả trứng, Shark Louis đánh vào yếu tố thanh toán, ngân hàng thì Shark Liên lại đưa ra lợi thế là mạng lưới phụ nữ rộng lớn. Chưa kể, "cá mập" nữ duy nhất còn đồng ý với đề nghị mới của founder Cuccu, trả 3 tỷ cho 12% cổ phần – tức ngang bằng với Shark Louis.

Cuối cùng, CEO Đỗ Xuân Thắng đã chọn Shark Liên do nhận thấy sự đồng điệu về sứ mệnh cũng như muốn tận dụng một cộng đồng có sẵn để phát triển mạng lưới cộng tác viên bán hàng.

Trước lời khích tướng từ Shark Bình, Shark Liên còn đồng ý quẹt thẻ, đặt cọc luôn 10% trong khoảng đầu tư 3 tỷ đồng cho Cuccu.vn, tương ứng 300 triệu đồng ngay trên sóng truyền hình.

Kết quả gọi vốn của 2 dự án ViralWorks và Luxstay cũng khá giống Cuccu.vn: đều thu hút sự tranh chấp quyết liệt giữa các shark.

Nhờ màn "shark gọi vốn" của shark Dzung hỗ trợ founder Steven Nguyễn, Luxstay có thêm 3 Shark Thủy, Hưng, Việt đồng tình mỗi người rót 2 triệu USD vào Luxstay, trong đó 1 triệu USD của mỗi Shark đều là quyền mua cổ phần mới ở vòng sau. Luxstay cũng là thương vụ mở màn mùa 3 với khoản vốn cam kết đầu tư đạt mức kỷ lục trong lịch sử chương trình tới thời điểm đó: 6 triệu USD.

Với ViralWorks, sau quá trình tranh giành giữa các Shark, founder Thảo Quyên chọn Shark Dũng với khoảng đầu tư 300.000USD, trong đó 150.000 USD đổi lấy 15% cổ phần, 150.000 USD là khoản cho vay và chuyển đổi thành cổ phần trong 18 tháng.

Thảo Nguyên