Quản lý tốt môi giới bất động sản sẽ giảm sốt đất ảo

Vân Ly

(KTSG Online) - Hiện Việt Nam có khoảng 300.000 người hành nghề môi giới bất động sản. Nhưng khá nhiều trong số đó chất lượng kém, thiếu chuyên nghiệp, thiếu ý thức tuân thủ pháp luật. Có không ít người hành nghề tay ngang, chớp nhoáng, chộp giật, thậm chí còn có hành vi găm đất, thổi giá tạo sốt ảo, gây lũng loạn thị trường.

Nhiều môi giới còn trực tiếp hoặc tiếp tay cho chủ dự án, lừa đảo khách hàng bằng dự án ma, ảo... Gây hậu quả cho người tiêu dùng…

Ông Nguyễn Văn Đính, Tổng thư ký Hội Môi giới bất động sản Việt Nam, cho rằng việc thiếu quan tâm và buông lỏng quản lý của pháp luật là nguyên nhân tạo ra “mảng tối” của nghề môi giới bất động sản nêu trên.

Không ít môi giới bất động sản đã tung tin giả để tạo sốt đất một số nơi. Ảnh chụp một tỉnh trong cơn sốt đất, người dân các nơi đổ về mua đất. Ảnh minh họa: TTXVN

Bên cạnh những tiêu cực, ông Đính cho rằng không thể phủ nhận những mặt tích cực của nghề môi giới bất động sản như mỗi năm lực lượng này kết nối cung cầu thành công lên tới trăm ngàn sản phẩm bất động sản với giá trị sản lượng ước đạt nửa triệu tỉ đồng. Ngày nay, rất hiếm hoi dự án bất động sản chào bán trên thị trường mà không phải do các đơn vị phân phối, sàn giao dịch bất động sản.

Ông Đính cũng phân tích nguyên nhân tạo ra “mảng tối” của nghề môi giới bất động sản. Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 quy định, khi hành nghề môi giới bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề, nhưng không cần phải qua đào tạo.

“Đây là nguyên nhân bất cập rất lớn, là nguyên nhân môi giới bất động sản Việt Nam có đến 90% không có kiến thức căn bản của người làm môi giới. Đặc biệt là ý thức trách nhiệm với xã hội, cộng đồng và thị trường của môi giới bất động sản rất thấp”, ông Đính nhấn mạnh.

Thêm nữa vị Tổng thư ký Hội Môi giới bất động sản còn cho biết, việc tổ chức sát hạch cấp chứng chỉ cũng rất yếu và thiếu. Một số địa phương không quan tâm thực hiện việc này, một số địa phương khác có tổ chức nhưng cũng chỉ là hình thức cho có.

Sự buông lỏng quản lý này dẫn đến tình trạng hiện nay chỉ có khoảng 10% người làm môi giới bất động sản có chứng chỉ hành nghề. Không ít môi giới bất động sản có chứng chỉ hành nghề nhưng trình độ và năng lực cũng chỉ đạt để tổ chức thực hiện bán hàng. Nhân viên môi giới bất động sản Việt Nam đạt trình độ theo chuẩn quốc tế ước khoảng 10%. Nhóm đối tượng này cơ bản được đào tạo qua các khóa học cơ bản, nâng cao hoặc được đào tạo từ nước ngoài.

“Môi giới bất động sản Việt Nam hoạt động ở đâu, kinh doanh cái gì... đều không báo cáo với cơ quan quản lý nhà nước. Pháp luật có quy định nhưng buông lỏng giám sát nên khó xử lý. Do vậy, rất dễ tạo điều kiện để họ lừa dối, thậm chí lừa đảo khách hàng”, ông Đính nói.

Về sàn giao dịch bất động sản, ông Đính cho hay quy định pháp luật không bắt buộc các dự án bất động sản phải niêm yết công khai, phải giao dịch qua sàn giao dịch. Nên việc thực thi thẩm tra đối với pháp lý, chất lượng của bất động sản nhằm bảo vệ lợi ích cho khách hàng bị xem nhẹ và đùn đẩy trách nhiệm. Rất nhiều trường hợp chủ đầu tư tự ý hoặc tự lập sàn để trực tiếp bán hàng không đúng quy định của pháp luật, thậm chí lập dự án ma như trường hợp Alibaba.

Rất nhiều sàn giao dịch bất động sản khi hoạt động đã không tuân thủ quy định phải đăng ký, phải báo cáo kết quả hoạt động với cơ quan quản lý địa phương. Nhiều sàn giao dịch bất động sản đã trở thành đối tượng chính tạo ra sốt đất, lũng đoạn thị trường bất động sản ở nhiều địa phương, gây hệ lụy xấu cho sự phát triển bền vững của thị trường. Cũng như môi giới bất động sản, sàn giao dịch bất động sản thực sự chuyên nghiệp hiệu quả ở Việt Nam, thực sự tuân thủ pháp luật chỉ chiếm tỷ trọng khoảng 10%, theo ông Đính.

Để môi giới và sàn giao dịch bất động sản Việt Nam hoạt động chuyên nghiệp, ông Đính đề xuất hàng loạt giải pháp.

Theo ông, cần điều chỉnh luật kinh doanh bất động sản theo hướng mọi giao dịch bất động sản đều phải qua sàn giao dịch. Và sàn này phải là cơ sở thẩm định, thẩm tra về bất động sản, phải có trách nhiệm và chịu trách nhiệm trước quyền lợi của khách hàng và pháp luật.

Môi giới bất động sản trước khi được cấp chứng chỉ hành nghề phải qua đào tạo để có đủ kiến thức và hiểu rõ về vai trò của môi giới bất động sản. Môi giới bất động sản sau khi được cấp chứng chỉ hành nghề, sẽ được cấp mã số công nghệ để thuận tiện cho việc quản lý theo công nghệ số.

Sàn giao dịch bất động sản phải là tổ chức hoạt động có điều kiện, đủ năng lực tham gia thẩm tra, thẩm định bất động sản. Khi tham gia trị trường phải có tài chính để đảm bảo chịu trách nhiệm trước pháp luật, đối tác và khách hàng khi để xảy ra sai sót.

Bổ sung vai trò của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam tham gia cùng sở xây dựng các địa phương, tổ chức sát hạch cấp chứng chỉ hành nghề cho môi giới bất động sản. Cần quản lý quy hoạch, dự án và sản phẩm bất động sản bằng công nghệ số. Bổ sung quy tắc dạo đức, văn hóa ứng xử nghề môi giới bất động sản và chương trình đào tạo và thi sát hạch cấp chứng chỉ hành nghề...