TAND Cấp cao tại TP.HCM vừa xử phúc thẩm vụ ông Vương Quốc Biên kiện UBND TP Đồng Xoài (Bình Phước) yêu cầu hủy toàn bộ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) đã cấp đổi cho hộ ông Nguyễn Ngọc Trường.
Tòa sơ thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện
Theo hồ sơ, năm 2017, hộ ông Biên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng thửa đất diện tích 445 m2 và tài sản gắn liền với đất là căn nhà, một số cây trồng, công trình khác tại khu phố 4, phường Tân Đồng, TP Đồng Xoài. Hộ ông đã được UBND tỉnh Bình Phước cấp GCNQSDĐ. Quá trình sử dụng con đường chung để đi lại, ông Biên có sự tranh chấp với hộ ông Trường.
Gần đây, ông Biên mới được biết con đường đi chung này đã được UBND thị xã Đồng Xoài (nay là TP Đồng Xoài) cấp và cấp đổi GCNQSDĐ vào cuối năm 2013 cho hộ ông Trường.
Cho rằng việc cấp và cấp đổi GCNQSDĐ trên cho hộ ông Trường là chồng lên cả đường đi chung mà hộ ông Biên và rất nhiều hộ dân khác đã, đang sử dụng. Việc này gây ảnh hưởng trực tiếp đến việc đi lại và làm ăn sinh sống của họ nên ông Biên đã khởi kiện UBND TP Đồng Xoài yêu cầu hủy toàn bộ GCNQSDĐ đã cấp đổi trên.
Xử sơ thẩm, TAND tỉnh Bình Phước chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Biên, tuyên hủy toàn bộ GCNQSDĐ của UBND thị xã Đồng Xoài cấp cho hộ ông Trường.
Sau đó, người bị kiện là UBND TP Đồng Xoài và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là ông Trường kháng cáo, yêu cầu sửa án sơ thẩm.
Tại phiên phúc thẩm, người kháng cáo cho rằng quy trình cấp GCNQSDĐ cho hộ ông Trường là đúng quy định của pháp luật. Do đó, việc ông Biên yêu cầu hủy GCNQSDĐ cấp cho hộ ông Trường là không có cơ sở.
HĐXX cho rằng tại thời điểm xét duyệt cấp GCNQSDĐ cho hộ ông Trường, cơ quan chức năng đã không tiến hành thẩm tra, xác minh hiện trạng đất sử dụng thực tế, không lập biên bản xác định ranh giới theo quy định của Tổng cục Địa chính dẫn đến việc cấp bị chồng lấn lên lối đi chung của các hộ dân phía trong.
Tòa sơ thẩm nhận định trình tự, thủ tục của việc cấp, cấp đổi GCNQSDĐ cho hộ ông Trường của UBND TP Đồng Xoài có thiếu sót, không đúng quy định của pháp luật là có cơ sở.
Tòa kiến nghị điều chỉnh diện tích đất đã cấp
Những người làm chứng, người hiểu biết sự việc như nguyên tổ trưởng tổ dân phố (sinh năm 1936) và những người sinh sống gần phần đất từ năm 1985 đều xác định đường đi chung mà ông Biên khởi kiện là con đường đất (đường mòn, đường nhỏ nông thôn, con đường xe bò) kéo dài từ đường lớn về đến suối cạn… Đây là ranh phân định giữa khu phố 3 và khu phố 4, thị trấn (nay là TP) Đồng Xoài.
Biên bản thẩm định tại chỗ của tòa sơ thẩm cũng thể hiện thực tế có con đường đi chung đang sử dụng, từ năm 2015 đến 2016 được các hộ dân đổ bê tông, phần lớn nằm trên thửa đất của hộ ông Trường. Bản thân ông Trường cũng xác định từ khi chuyển nhượng đất về cất nhà ở thì đã có con đường đi chung này.
Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) Sở TN&MT tỉnh cũng xác định: Trong tổng diện tích đường bê tông hiện hữu (đang tranh chấp) thì có một phần đất (118,4 m2) chưa được chỉnh lý trên bản đồ địa chính và trên GCN của các hộ dân giáp đường, có 87 m2 của thửa đất đã cấp GCNQSDĐ cho hộ ông Trường.
Như vậy, có đủ cơ sở xác định thực tế có con đường đi chung của cộng đồng dân cư tồn tại trước khi cấp, cấp đổi GCNQSDĐ cho hộ ông Trường, được cơ quan có thẩm quyền tỉnh Bình Phước xác định nằm trên thửa đất đã cấp cho hộ ông Trường.
Người khởi kiện cho rằng việc cấp GCNQSDĐ cho hộ ông Trường có phần chồng lấn lên lối đi chung, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các hộ dân sử dụng con đường đi chung này là có cơ sở.
Theo mảnh trích đo địa chính của Chi cục Quản lý đất đai, VPĐKĐĐ và Sở TN&MT tỉnh, diện tích con đường theo người khởi kiện chỉ ranh có diện tích 372,5 m2. Còn con đường bê tông hiện hữu giáp thửa đã có diện tích 185,5 m2. Trong khi đó, GCNQSDĐ đã cấp cho hộ ông Trường có diện tích lớn gấp nhiều lần diện tích con đường đang tranh chấp.
Tuy nhiên, tòa sơ thẩm tuyên hủy toàn bộ GCNQSDĐ đã cấp cho hộ ông Trường và không kiến nghị cách thức xử lý đối với quyết định hành chính đã bị hủy là chưa đúng với quy định tại điểm b khoản 2 Điều 193 Luật Tố tụng hành chính năm 2015.
Cấp phúc thẩm cần sửa án, bổ sung thêm cho đầy đủ nhằm đảm bảo việc thi hành án. Cụ thể, HĐXX không chấp nhận nội dung kháng cáo nhưng sửa bản án sơ thẩm theo hướng bổ sung cho đầy đủ là hủy một phần GCNQSDĐ cấp cho hộ ông Trường. Đồng thời tòa kiến nghị UBND TP Đồng Xoài điều chỉnh diện tích đất trong GCNQSDĐ đã cấp cho hộ ông Trường theo hướng trừ đi diện tích thực tế con đường đi chung của các hộ dân…