Anh Nguyễn Văn Tuyền, nhà sáng lập kiêm CEO CTCP Haybike, hiện sở hữu các thương hiệu Haybike (mảng xe đạp trợ lực điện khung kim loại), thương hiệu Trevi Bike (mảng xe đạp khung tre), Trevi STEM (mảng giáo dục về STEM) và thương hiệu Trevi Home (mảng đồ nội thất, đồ dùng làm từ tre).

"Nhiều người bảo tôi bị điên vì bỏ hàng triệu USD khởi nghiệp với xe đạp tre"

Trước khi bước chân vào con đường khởi nghiệp, anh Tuyền đã tham gia thị trường chứng khoán, khoảng những năm 2009 - 2010. Sau khi thị trường bão hoà thì anh thử sức ở lĩnh vực điện mặt trời. Công ty Helios ngày ấy là một trong những công ty đi tiên phong trong năng lượng tái tạo ở Việt Nam.

Thế nhưng, bán cả năm doanh thu cũng chỉ được mấy trăm triệu. Sau khi thất bại, anh Tuyền lại tìm với thú vui của bản thân từ trước đó là xe đạp.

"Khi đó, một ý tưởng táo bạo nảy ra trong đầu: Tại sao lại không phải là làm xe đạp? Xe đạp cũng bảo vệ môi trường chứ? Đứng trước ngã ba đường, tôi phải chọn một trong hai. Điện mặt trời bản chất chỉ là nhập vật tư về, lắp ghép trên mái cho khách hàng, chứ Việt Nam chưa sản xuất được tấm pano. Nhưng xe đạp thì tôi nghĩ Việt Nam mình có thể sản xuất được, từ thiết kế đến sản xuất, thương hiệu mọi thứ. Nghĩ là làm, vậy là tôi bén duyên với xe đạp từ đó", anh Tuyền kể lại.

Đầu tư vào những sản phẩm cao cấp đòi hỏi số vốn đầu tư khá lớn. Cho tới thời điểm tạo ra được những sản phẩm hoàn hảo, số tiền đầu tư anh Tuyền cho biết đã lên tới hàng triệu USD.

"Nhiều lúc tôi cũng tự đặt câu hỏi cho bản thân rằng liệu có phải mình đang quá mạo hiểm với hoài bão, ước mơ của mình hay không. Thay vì lựa chọn các con đường dễ dàng hơn theo các mô hình kinh doanh thuần túy, tôi lại chọn con đường hiện tại. Khi bắt đầu cũng có nhiều lời khuyên tới tôi rằng không nên quá mạo hiểm như vậy, thậm chí còn có những lời nhận xét bảo rằng tôi bị điên", vị CEO HayBike tiết lộ.

Phân khúc khách hàng mà HayBike hướng tới là cao cấp, có lối sống xanh. Pin của các dòng xe HayBike cũng được nghiên cứu, thiết kế riêng để đảm bảo độ bền cũng như thẩm mỹ phù hợp với xe đạp. Mỗi lần sạc xe có thể đi được 60 – 70km, tương đương với một chiếc xe điện thông thường.

Thương hiệu Haybike xuất phát từ nhận xét của những khách hàng khi được anh Tuyền ra mắt những sản phẩm đầu tiên, mọi người đều thốt lên một cách ngạc nhiên "Ồ, chiếc xe này hay thế!", bởi lẽ nó là một chiếc xe đạp nhưng không phải đạp. Từ đó, anh Tuyền lấy luôn chữ "hay" trong cảm xúc của khách hàng để đặt tên thương hiệu của mình.

Nâng tầm vị thế cây tre Việt tại thị trường nước ngoài

Đối với thương hiệu Trevi Bike, định hướng thị trường chính của công ty này là tại châu Âu, từ đó anh cũng lấy cảm hứng từ đài phun nước Trevi ở Rome, một biểu tượng của sự may mắn, thịnh vượng. Vì thế, khi nhắc tới Trevi thì người tiêu dùng tại Châu Âu sẽ có một cảm giác rất quen thuộc và có cảm xúc tốt. Đặc biệt, phiên âm của Trevi ra tiếng Việt gần giống như Tre Việt, cũng là cái tên rất thân thuộc, gần gũi với người Việt.

Khi bắt đầu khởi nghiệp, anh Tuyền đã gặp phải rất nhiều khó khăn bởi tất cả các sản phẩm do công ty nghiên cứu và sản xuất đều là những sản phẩm mang tính đột phá về công nghệ và vật liệu, không có những sản phẩm tương tự trên thị trường để học hỏi mà phải tự nghiên cứu, tìm hiểu không có ai chỉ dạy.

Bên cạnh đó, thực tế ngành công nghiệp phụ trợ tại Việt Nam chưa phát triển mạnh cũng là một trong những yếu tố gây khó khăn trong quá trình nghiên cứu và phát triển sản phẩm xe đạp tra. Ngoài ra, việc tìm được những người cộng sự có chung ý tưởng, tầm nhìn để làm những sản phẩm khác biệt là cực kỳ khó.

Nói về lí do chọn khởi nghiệp sản xuất sản phẩm xe đạp khung tre nguyên khối và xe đạp được trợ lực điện thân thiện với môi trường mà không phải là khung gỗ, khung sắt, anh Tuyền cho biết, để làm một khung xe đạp bằng gỗ thì cần sử dụng những loại gỗ quý mới đạt được các tiêu chuẩn về công năng sử dụng cho một chiếc xe đạp, tuy nhiên điều này lại vô tình tiếp tay cho nạn khai thác và tàn phá tài nguyên thiên nhiên, gây ảnh hưởng tới môi trường.

Đối với khung xe làm từ vật liệu kim loại, hàm lượng giá trị chưa cao, so với thế giới họ đã phát triển những vật liệu cao cấp và hiện đại như carbon, titan, Việt Nam lại không có lợi thế cạnh tranh với những vật liệu này.

"Đối với vật liệu tre, chúng tôi nghiên cứu và thấy rằng cây tre Việt Nam có chất lượng hàng đầu thế giới, bởi đặc tính về khí hậu, thổ nhưỡng tại đất nước ta hội tụ đầy đủ những đặc tính vô cùng thuận lợi để tạo ra những thân tre tốt nhất làm khung xe. Tre lại là loài cây có tính tái tạo nhanh, dễ trồng và khai thác, vì thế sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững", anh Tuyền nói.

Vật liệu tre để làm khung xe đạp cần phải đạt được những tiêu chuẩn riêng về độ tuổi cũng như chất lượng. Tre phải đạt được từ 3-5 năm tuổi, thời điểm đạt được độ cứng, tính chịu lực và đàn hồi.

Trevi Bike có quy trình và công thức riêng để xử lý vật liệu giúp cho khung xe có sức chống chịu thời tiết khắc nghiệt, chịu lực tốt, có thể ngang với kim loại, còn độ dẻo dai thì hơn hẳn kim loại.

Bán xe đạp giá tối thiếu 2.000 USD/chiếc, ưu tiên thị trường Châu Âu

Vấn đề đầu ra của sản phẩm là một khó khăn khiến anh Tuyền trăn trở. Do những chiếc xe đạp tre của anh có một lối đi riêng, một thị trường riêng nên không bị cạnh tranh bằng giá. "Sản phẩm của Haybike được rất nhiều khách hàng tin tưởng và yêu thích, đó là điều mà chúng tôi tự hào", anh Tuyền nói.

Đối với các sản phẩm xe đạp trợ lực điện Haybike, mức giá trung bình rơi vào khoảng 10 triệu đồng. Đối với các sản phẩm xe đạp tre Trevi Bike, mức giá tối thiểu là 2.000 USD, không có giá giới hạn cận trên bởi chúng tôi có thể cá nhân hóa theo từng yêu cầu cụ thể, chi tiết của khách hàng.

Hiện nay, Trevi Bike có các showroom tại Việt Nam, một số nước châu Âu và Vancouver (Canada). Hãng này ưu tiên lựa chọn thị trường châu Âu bởi thói quen và văn hóa sử dụng xe đạp của người châu Âu cùng cảm xúc yêu thích những sản phẩm xanh, sống khỏe và bảo vệ môi trường nơi đây cao hơn so với những thị trường khác.

"Hiện tại, từ khi ra mắt doanh thu của chúng tôi ngày một tăng trưởng tốt hơn. Chúng tôi cũng một phần chịu ảnh hưởng tại thị trường châu Âu trong năm 2020 bởi dịch Covid. Tuy nhiên, tổng quan thị trường đang có những dấu hiệu tích cực nhất định. Chúng tôi đã và đang nỗ lực cố gắng để trong tương lai gần sẽ niêm yết trên sàn chứng khoán", anh Tuyền khằng định.

Ngoài những chiếc xe đạp trợ lực điện Haybike, xe đạp tre thương hiệu Trevi Bike, chúng tôi đã và đang sản xuất, thiết kế các chương trình giáo dục STEM (gồm các lĩnh vực Khoa học (Science), Công nghệ (Technology), Engineering (Kỹ thuật) và Toán học (Mathematics)), các đồ chơi thông minh được làm từ tre Việt Nam, giúp các em nhỏ được tiếp cận với nền giáo dục tiên tiến, hiện đại và sớm có những nhận thức về các sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường và sản xuất các sản phẩm đồ nội thất, decor bằng tre với thương hiệu Trevi Home.

"Tôi nghĩ rằng khi bắt đầu khởi sự, khởi nghiệp, kinh doanh, ngoài những ý tưởng thì cần có sự chuẩn bị tốt về nghiên cứu thị trường, quản trị, sản xuất, vốn, đội ngũ đồng hành. Ngoài ra, khởi nghiệp dựa trên các yếu tố mang lại nhiều giá trị cho xã hội và góp phần vào sự phát triển bền vững thì sẽ luôn được người tiêu dùng chào đón. Tôi cho rằng vật liệu tre sẽ là vật liệu thay thế trong tương lai", vị CEO này nhấn mạnh.

Hương Nguyễn