Nhiều nhà đầu tư đang trải qua quãng thời gian đầy đau khổ vì cơn bán tháo tồi tệ nhất trong nửa thế kỷ khiến họ thiệt hại không nhỏ. Tuy nhiên, năm 2022 mới trôi qua một nửa và có lẽ trong 6 tháng còn lại thị trường chứng khoán toàn cầu sẽ còn diễn biến khó lường hơn nữa.

Vừa bước qua 6 tháng đầu năm tệ nhất kể từ 1970 nhưng thị trường lại phải tiếp tục đối mặt với một loạt "cơn gió ngược". Đó là lạm phát, nguy cơ nền kinh tế rơi vào suy thoái và mối đe dọa lợi nhuận của các doanh nghiệp sẽ bị ăn mòn vì niềm tin tiêu dùng sụt giảm. Không chỉ có nguy cơ trì lạm (stagflation), có một loạt yếu tố bất lợi ảnh hưởng đến giá trị của các cổ phiếu.

"Sắp tới thị trường sẽ tiếp tục đi xuống chứ không phải đi lên", Scott Ladner, CIO của Horizon Investments nói. "Thị trường chỉ có thể sớm tạo đáy nếu như Fed đảo ngược chính sách, và điều đó không thể xảy ra trong vài tháng tới".

Các bên đều dự báo Fed sẽ tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát thay vì bơm tiền mặt ngập thị trường như những năm 2008 và 2020. Các biện pháp nới lỏng chính sách tiền tệ của Fed là một trong những nguyên nhân chính giúp thị trường tăng điểm mạnh mẽ trong suốt mấy năm qua và giờ đây đà tăng đó đã chấm dứt.

Bao giờ thị trường mới tạo đáy?

Kể từ đầu năm đến nay chỉ số S&P 500 đã có 14 phiên giảm 2% trở lại, khiến 2022 lọt top 10 năm ghi nhận chỉ số S&P 500 có diễn biến theo ngày tồi tệ nhất. Tuy nhiên chỉ số CBOE Volatility Index, thước đo mức độ sợ hãi trên thị trường, hiện vẫn ở mức thấp hơn so với các thời kỳ giá xuống trước đây. Điều đó có nghĩa là thị trường vẫn chưa giảm đủ mạnh để tạo ra một đợt hồi phục bền vững.

Dựa trên các dữ liệu về những "thị trường con gấu" trước đây, chỉ số S&P 500 sẽ có vài đợt hồi phục trước cuối năm nay. Tuy nhiên trong những năm mà kinh tế suy thoái thì các đợt hồi phục sẽ nhanh chóng bị dập tắt vì nguy cơ suy thoái.

Theo Michael J. Wilson, chuyên gia đang làm việc tại Morgan Stanley, S&P 500 cần phải giảm 15 – 20%, xuống mức 3.000 điểm để phản ánh đầy đủ đà suy giảm của kinh tế Mỹ. Peter Garnry, chiến lược gia của Saxo Bank A/S cũng cho rằng S&P 500 sẽ tạo đáy sau khi giảm thêm 17%, tức giảm khoảng 35% so với mức đỉnh lập hồi tháng 1.

"Trước khi thị trường tạo đáy thì những tài sản mang tính đầu cơ như cổ phiếu Tesla và Nvidia hay các loại tiền số phải trở về đúng giá trị, cơn sốt đầu cơ phải biến mất", Garnry nói.

Ngược lại, vẫn có một số người nhận định lạc quan về triển vọng thị trường trong quý II. Họ dự đoán thị trường sẽ hồi phục dù không thể đủ mạnh để lấy lại được những gì đã mất trong 6 tháng đầu năm. Các chiến lược gia tham gia khảo sát của Bloomberg dự đoán chỉ số Stoxx 600 của thị trường chứng khoán châu Âu sẽ giảm 4% trong năm 2022, so với mức giảm khoảng 17% tính từ đầu năm đến thời điểm hiện tại.

Trong 2 tuần tới nhiều công ty Mỹ và châu Âu sẽ bắt đầu công bố kết quả kinh doanh quý II. Cho đến nay lực cầu vẫn tỏ ra khá vững vàng dù niềm tin tiêu dùng diễn biến tệ đi, tuy nhiên gần đây xuất hiện nhiều dấu hiệu cho thấy sức chi tiêu của người Mỹ sẽ sớm yếu đi.

"Sức chi tiêu vẫn ổn định vì người tiêu dùng có lượng tiền tiết kiệm được tích lũy trong đại dịch. Nhưng rõ ràng điều đó không bền vững", Anneka Treon, giám đốc của Van Lanschot Kempen nhận định.

Ngân hàng Goldman Sachs cũng dự báo lợi nhuận thặng dư của các công ty Mỹ sẽ sụt giảm vào năm 2023, bất chấp nền kinh tế có rơi vào suy thoái hay không.

Hiện một số nhà đầu tư cho rằng cổ phiếu Mỹ và châu Âu đang khá rẻ so với mức trung bình trong dài hạn. Điều này thôi thúc họ bắt đáy và khiến thị trường tăng điểm trong ngắn hạn. Tuy nhiên nếu so với thước đo khác là lợi suất trái phiếu thì cổ phiếu, ít nhất là ở châu Âu, không hề rẻ.

Lạm phát, lạm phát và lạm phát

Trong khi mối nguy suy thoái kinh tế ngày càng hiện ra rõ ràng hơn, mối quan ngại lớn nhất hiện nay chính là lạm phát. Tỷ lệ lạm phát vẫn tiếp tục tăng lên dù các NHTW trên toàn thế giới đã triển khai những biện pháp mạnh mẽ hơn. Mặc dù đã xuất hiện một vài chỉ báo cho thấy lạm phát đã gần đạt đỉnh, các NHTW vẫn tiếp tục siết chặt chính sách tiền tệ sau khi bị chỉ trích là đã đánh giá quá thấp nguy cơ lạm phát ở thời điểm đầu năm 2022.

"Lạm phát đang ở mức mà nhiều người chưa từng được chứng kiến. Các NHTW đang tăng lãi suất lên mức cao chưa từng thấy kể từ trước khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008. Trong hoàn cảnh hiện nay rất dễ đưa ra những chính sách sai lầm và điều này sẽ tác động mạnh đến thị trường", Caroline Shaw, nhà quản lý danh mục tại Fidelity International nhận định.

Tại các thị trường mới nổi, nhà đầu tư cũng cho biết họ chỉ có thể bớt lo lắng sau khi nhìn thấy Fed bớt "diều hâu" hơn. Hiện giá cổ phiếu ở các thị trường này đã xuống đến mức rất rẻ sau khi trải qua 6 tháng đầu năm tồi tệ nhất kể từ năm 1998, thời điểm khủng hoảng tài chính châu Á khiến các thị trường chao đảo và nước Nga vỡ nợ.

Trong bối cảnh chính sách tiền tệ bị thắt chặt trong khi tăng trưởng kinh tế suy giảm, các nền kinh tế tập trung nhiều vào công nghệ và hướng về xuất khẩu như Đài Loan (Trung Quốc) và Hàn Quốc sẽ phải chịu nhiều áp lực nhất. Đây là 2 trong số những thị trường chứng khoán giảm điểm mạnh nhất trong khu vực kể từ đầu năm đến nay.

"Lạm phát lạm phát lạm phát. Đó sẽ là yếu tố quyết định liệu thị trường có thể sớm đảo ngược hay sẽ còn tăm tối hơn trong 6 tháng cuối năm", Ipek Ozkardeskaya, chuyên gia phân tích cao cấp tại Swissquote nói.

Tham khảo Bloomberg

http://tintuc.vdong.vn/07/1411327.htm