Người dân thu dọn thùng xốp có chứa lăng quăng tại khu vực dân cư - Ảnh: THU HIẾN

Các chuyên gia y tế khuyến cáo có thể phòng bệnh sốt xuất huyết bằng cách diệt muỗi, lăng quăng ngay tại nhà bằng những biện pháp hiệu quả.

Tràn lan thuốc diệt muỗi

Chỉ cần gõ từ khóa "thuốc diệt muỗi" trên Google, hàng chục trang rao bán các loại thuốc diệt côn trùng khác nhau và đều được quảng cáo có công dụng nhanh chóng. Tất cả các sản phẩm này đều cam kết diệt muỗi triệt để, được Bộ Y tế chứng nhận và nhập khẩu từ Anh, Nhật Bản, Thái Lan...

Thấy con trai mình có dấu hiệu sốt nhiều ngày, mệt mỏi, đau đầu, chị N.T.K. (39 tuổi, Bình Chánh) liền đưa cháu đến bệnh viện thăm khám. Chẩn đoán cho biết cháu mắc sốt xuất huyết.

"Đến giờ tôi vẫn chưa biết được nguồn lây từ đâu. Cháu có ngủ màn, trạm y tế đã đến phun thuốc tại các khu vực xung quanh nhà. Tôi có ý định mua thêm các loại thuốc diệt muỗi để phun thường xuyên, nhưng không biết có ảnh hưởng đến sức khỏe không", chị K. thắc mắc.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bác sĩ Lê Hồng Nga - phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM - cho biết hóa chất diệt muỗi có rất nhiều loại, tuy nhiên chỉ những loại Bộ Y tế cấp phép mới được sử dụng. Hiện chương trình phòng chống sốt xuất huyết không khuyến cáo người dân sử dụng hóa chất để diệt lăng quăng.

Với diệt muỗi, người dân có thể sử dụng bình xịt côn trùng được cấp phép trong phạm vi hộ gia đình, tuy nhiên phải chú ý thực hiện theo hướng dẫn của nhà sản xuất, sản phẩm có nhãn mác, nhà sản xuất.

"Ngành y tế sẽ có những chỉ định chuyên môn để phun hóa chất diệt muỗi tại các nơi có dịch, nhiều ca bệnh.... Người dân cần chủ động thông tin để hỗ trợ ngành y tế phun, xịt thuốc muỗi, điều tra dịch tễ, khoanh vùng, xử lý hóa chất, chỉ định loại hóa chất. 

Người dân có thể sử dụng nhang muỗi, kem chống muỗi, tuy nhiên chú ý đến hướng dẫn sử dụng, chỉ định của nhà sản xuất", bác sĩ Nga thông tin thêm.

3 lưu ý quan trọng khi diệt muỗi, lăng quăng

Đại diện Phòng kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết hiện biện pháp phòng sốt xuất huyết hiệu quả nhất vẫn là diệt muỗi và lăng quăng, bọ gậy. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng các loại hóa chất diệt muỗi, lăng quăng cần chú ý các vấn đề sau:

1. Lựa chọn hóa chất phun diệt muỗi được cấp phép: Hiện có 3 nhóm thuốc diệt côn trùng là nhóm có gốc clo hữu cơ, nhóm có gốc phốt pho hữu cơ và nhóm có gốc pyrethrine. Trong đó, thuốc diệt muỗi thuộc nhóm pyrethrine được Bộ Y tế sử dụng để phòng ngừa dịch sốt xuất huyết ở cộng đồng. 

Các hóa chất diệt muỗi phải được cơ quan kiểm định cấp phép để đảm bảo an toàn.

2. Thời gian phun diệt muỗi hiệu quả: Hóa chất diệt muỗi cần pha đúng liều lượng của nhà sản xuất, không pha đặc quá hay quá loãng sẽ làm giảm tác dụng của hóa chất.

Yếu tố quan trọng để hóa chất diệt muỗi đạt hiệu quả là liều lượng và thời gian. Diệt muỗi trong nhà nên phun vào sáng sớm đến 10h sáng hoặc khi chạng vạng tối trong điều kiện không mưa, ít gió. Đây là thời gian chúng hoạt động mạnh nhất để việc phun thuốc đạt kết quả tối ưu.

3. Lưu ý khi diệt muỗi: Trước khi phun thuốc diệt muỗi, người, vật nuôi, quần áo, đồ đạc di chuyển ra khỏi nhà, đậy kín các vật dụng sinh hoạt và dụng cụ chế biến thức ăn, đóng kín cửa sổ.

Chỉ vào nhà sau khi phun thuốc diệt muỗi ít nhất 60 phút để đảm bảo thuốc đã khuếch tán trong không gian. Mặc dù thuốc diệt muỗi tương đối an toàn, tuy nhiên một số người có cơ địa nhạy cảm có thể gặp các biểu hiện như: đỏ mắt, ho, buồn nôn, hắt hơi, mẩn ngứa... Khi gặp trường hợp này, có thể rửa bằng nước sạch nhiều lần, nếu không đỡ cần đến cơ sở y tế.

Một chuyên gia phòng chống bệnh truyền nhiễm cho rằng nếu phun hóa chất không đúng liều lượng, không đúng quy trình sẽ không diệt được muỗi và dẫn đến nguy cơ muỗi bị nhờn thuốc, kháng thuốc. Đồng thời, các hóa chất không được kiểm soát nguồn gốc, không pha đúng liều lượng có thể gây tình trạng dị ứng, nhiễm độc... ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng.

"Người dân nếu có nhu cầu phun thuốc nên đến trạm y tế xã, phường hoặc gọi tới đường dây nóng của các sở y tế để được tư vấn đầy đủ. Nếu cụm dân cư nằm trong vùng dịch (tức là có đàn muỗi mang virus sốt xuất huyết) thì đội phòng chống dịch của phường, của trạm sẽ tới phun thuốc dập dịch", vị này cho hay.

Cũng theo vị này, quan trọng nhất là người dân cần diệt lăng quăng, bọ gậy - đây là nguồn gốc gây muỗi. Để diệt chúng, với những bể nước có thể thả cá, với các bể nước ở công trình xây dựng có thể dùng hóa chất diệt. Trong khu vực gia đình, không cần thiết phải dùng hóa chất mà nên thường xuyên lau rửa các chậu chứa nước.

Những lọ hoa, khay kê chân... có thể bỏ muối hoặc dầu vào, không để muỗi đẻ vào. Thu dọn các vật dụng có khả năng chứa nước như máng chăn nuôi, lốp xe, tàu lá... để muỗi không đẻ vào, cần thu gom, tiêu hủy hoặc chôn lấp những vật dụng như vậy.

Bí thư Nguyễn Văn Nên kiểm tra phòng sốt xuất huyết tại quận Bình Tân

TTO - Chiều 19-7, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên kiểm tra công tác phòng, chống dịch COVID-19 và sốt xuất huyết trong các khu dân cư tại quận Bình Tân.