Tướng Mark Milley, chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ - Ảnh: DEFENSE DEPT.
Ngày 20-7, Đài NBC dẫn nguồn các quan chức Mỹ tiết lộ mệnh lệnh từ tướng Mark Milley được đưa ra sau cuộc họp video giữa ông và người đồng cấp, tướng Lý Tác Thành, tham mưu trưởng Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA), hôm 7-7.
Trong cuộc họp, Trung Quốc phản bác quan điểm của Mỹ cho rằng có sự gia tăng hành vi gây hấn của các máy bay và tàu quân sự Trung Quốc, nhằm chống lại quân đội Mỹ và đồng minh đang hoạt động ở vùng biển quốc tế mà Trung Quốc coi là lãnh thổ của họ.
Tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore tháng 6 vừa qua, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết Mỹ đã "chứng kiến sự gia tăng đáng báo động về số vụ đánh chặn và đối đầu trên không không an toàn của các máy bay và tàu của PLA".
Phát biểu tại hội nghị an ninh châu Á này, ông Austin cho biết các máy bay chiến đấu của PLA đã tiến hành "các cuộc đánh chặn nguy hiểm đối với các máy bay đồng minh hoạt động hợp pháp ở biển Hoa Đông và Biển Đông" trong những tuần gần đây, đồng thời cảnh báo về các cuộc đụng độ ở eo biển Đài Loan.
Khi được hỏi về chỉ thị xem xét toàn diện các "tương tác" quân sự giữa Trung Quốc và Mỹ, tướng Milley nói: "Trung Quốc đã trỗi dậy về kinh tế và quân sự trong hơn một thập kỷ. Họ đã trở nên dạn dĩ hơn ở Thái Bình Dương. Duy trì các đường dây liên lạc cởi mở và quản lý sự cạnh tranh sẽ làm giảm rủi ro".
Tướng Milley nói tiếp: "Trọng tâm của quân đội Mỹ là hiện đại hóa và sẵn sàng. Mạng lưới các đối tác và đồng minh của chúng tôi là một nguồn sức mạnh. Thông qua việc răn đe tổng hợp, trật tự dựa trên luật lệ sẽ tiếp tục cho phép mọi quốc gia thịnh vượng".
Bộ Tham mưu liên quân Mỹ hiện đang xem xét lại hàng trăm cuộc đụng độ, thời điểm bắt đầu gia tăng hành vi gây hấn và tần suất các phi công và thủy thủ Trung Quốc có thể gây nguy hiểm cho quân nhân Mỹ.
Ngày 13-7, tàu khu trục USS Benfold của Mỹ đã thực hiện chiến dịch thực thi tự do hàng hải (FONOP) ở Biển Đông, tiến sát quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam nhưng bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép. Quân đội Trung Quốc đã truy đuổi và ra lệnh cho tàu Benfold rời khỏi khu vực.
Hải quân Mỹ phủ nhận mọi hành vi sai trái và khẳng định lời đe dọa của Trung Quốc "không buộc tàu Mỹ ra khỏi khu vực".
Ba ngày sau, hôm 16-7, tàu USS Benfold thực hiện một cuộc FONOP khác gần quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Các hoạt động của tàu USS Benfold ở khu vực quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa của Việt Nam đều bị phía Trung Quốc phản đối.
Các quan chức quân sự và quốc phòng Mỹ đã báo cáo rằng hầu hết các vụ đụng độ giữa quân đội Mỹ và Trung Quốc đều an toàn, chuyên nghiệp.
Họ cũng nói rằng gần như bất cứ khi nào quân đội Mỹ tiến vào "khu vực tranh chấp" trong khi tiến hành FONOP ở Biển Đông và xung quanh các đảo nhân tạo của Trung Quốc, hoặc đi qua eo biển Đài Loan bằng đường hàng không và đường biển, quân đội Trung Quốc đều cử tàu và máy bay theo dõi các hoạt động của Mỹ.
Mỹ lo ngại khả năng Trung Quốc và Solomon ký hiệp ước an ninh TTO - Bộ Quốc phòng Mỹ lo ngại một hiệp ước an ninh nếu có giữa Trung Quốc và Solomon có thể mở đường cho Bắc Kinh đưa quân tới quần đảo Thái Bình Dương, gia tăng bất ổn trong khu vực.