Săn chuột đồng những ngày lúa chín rộ của miền Tây - Ảnh: ĐẶNG TUYẾT

Theo lời kể cuả những người nông dân "ăn ngủ" cùng ruộng đồng miền Tây từ thuở lên chín mười đến nay ngót trên 50 năm, thì chuột đồng vừa đặc sản và là "tiêu sản". Nếu bỏ qua cái khoản nó gặm nhấm cắn phá lúa thì thịt chuột là món ngon trời cho, có quanh năm.

Thịt chuột ngon nhất vào mùa lúa chín vàng mơ, rực rỡ nhất trên đồng, con chuột cũng "được mùa" no lúa. Săn chuột đồng về làm món gì cũng bắt cơm, có thể kể: chuột kho khóm, chuột hấp nước dừa, chuột xào rau răm, chuột chiên nước mắm... và chuột nướng. Trong món nướng người ta còn chia ra các kiểu: quay lu, nướng mọi, nướng sa tế, nướng chao.

Tôi có dịp đến nhà của chú tư vào đầu vụ hè thu, một nông dân tại vùng Tứ Giác Long Xuyên, nổi tiếng sành sỏi tay nghề đánh bắt các loại cá đồng, chuột đồng ngay tại ruộng lúa nhà mình. Ngoài là một nông dân chánh hiệu, chú còn tận dụng nguồn lợi thiên nhiên sẵn có, con cá lá rau tươi ngon bổ dưỡng ăn xoay mùa không hết, còn dư thì đem bán đổi ly cà phê.

Chú tư cho biết chuột đồng có quanh năm, mỗi mùa mỗi cách săn khác nhau. Thí dụ mùa khô mình phải đặt bẫy quanh các đùng (hang) chuột ẩn nấp, mùa lúa thì bẫy chuột theo dấu chân trên đường chúng đi ăn lúa để lại, mùa nước ngập săn theo các bụi cây rậm rạp cách mặt nước.

"Tôi chỉ bắt chuột chủ yếu vào mùa lúa trổ đòng đòng cho tới khi thu hoạch xong cả cánh đồng độ chừng trong khoảng 2 tháng. Đây là thời điểm thịt chuột ngon nhất, vì chúng no lúa béo mềm làm món gì cũng ngon.

Hằng ngày tôi đặt 15 cái rập, trúng cả 15 con chuột, gia đình 4 người ăn một ngày không hết. Mình làm văn nghệ, không bán buôn gì, vì còn công việc khác. Ở ruộng đồng mùa nào thức nấy, cũng có cái hay", chú tư nói.

Tôi đi theo cậu con trai út của chú tư đúng dịp chuẩn bị ra đồng lượm rập chuột về. Từ chiều hôm trước chú tư lần theo dấu chuân chuột chạy, phải kinh nghiệm lắm mới canh me đúng đường đặt rập chờ chuột chui vào.

Chuột ướp sa tế đưa lên vĩ than nướng - Ảnh: ĐẶNG TUYẾT

Lắc lẻo qua cây cầu khỉ trước nhà mới đến cánh đồng, cậu út chân nhanh thoăn thoát men theo đoạn bờ đê rợp bông lúa chín một đoạn khoảng 300m thấy cái rập đầu tiên có con chuột ngồi sẵn tự bao giờ. Những cái tiếp theo đều có chuột, thật bất ngờ khi cả 14/15 cái rập đều "dính", duy chỉ còn sót một cái con ếch chui vào nằm trước, thành ra có thêm món ếch nướng.

Cậu út cầm trên tay "chiến lợi phẩm" khoe hôm nay làm món chuột nướng sa tế, ăn chiên xào hoài cũng ngán. Cậu trai mới 16 tuổi đã thành thục mọi việc kể cả ngoài đồng lẫn bếp núc, mình cậu cân hết bầy chuột trong tít tắt đã sạch trơn chờ ướp để cho lên bếp than nướng.

Đầu tiên để cả rập chuột ngập trong nước khoảng 5 phút cho chúng chết tự nhiên, sau đó cắt đầu và 4 chân, lột da, bỏ ruột, rửa sạch cắt hai khúc là xong. Lấy tỏi, sả, ớt băm nhuyễn bỏ vào chảo, cho ít dầu phi thơm vàng đều rồi ướp vào chuột.

Trong lúc nướng phải trở đều hai mặt cho vàng giòn - Ảnh: ĐẶNG TUYẾT

Lúc nướng, trở hai mặt thường xuyên, thỉnh thoảng quét sa tế lên cho thấm đều. Chỉ chưa đầy 20 phút mùi chuột nướng thơm dậy xóm. Đem nửa chén chao khuấy đều cho mịn, nêm chút đường, bột ngọt, ớt xắt lát mỏng, có thể thêm chút sả cho thơm, có ngay chén nước chấm.

Cậu út lại ra mé ruộng hái lá sen, vài cọng rau mùi, chuối chát thái mỏng, mấy trái chuối hột non vừa bẻ sau hè, lót lên đĩa. Tất cả nằm chờ miếng chuột nướng thơm giòn nứt mùi hăng nồng của sa tế đặt lên là xong. Chỉ tít tắt hơn 2 giờ, món chuột đồng nướng sa tế rặt miền Tây ra lò.

Đĩa chuột nướng cây nhà là vườn - Ảnh: ĐẶNG TUYẾT

Tôi được dịp ăn chực món ngon không thể bỏ lỡ. Cậu út gắp cho tôi nửa con chuột phần đùi sau, nhiều thịt, chấm một miếng chao bỏ vào miệng mới vừa vặn làm sao.

Thịt chuột nướng vừa chín tới, vàng giòn lớp ngoài, ngọt mềm bên trong quyện chút mằn mặn ngọt ngọt cay cay cùng mùi đặc trưng của chao, kèm lát chuối chát nhè nhẹ… là mỹ vị nhân gian mà bạn phải tự mình nếm trải, không có một lời nào tả hết được.

Lúa miền Tây đã rộ rồi, chuột đồng cũng no lúa vàng mơ, chờ bạn về thưởng thức!

Những ngày chẳng biết ăn gì, lại thèm... bún thịt nướng!

TTO - Sợi bún tươi, nhỏ vừa quện một chút mỡ hành sền sệt thơm lừng khiến bún mềm, dễ ăn hơn. Nêm nếm thêm một chén nước mắm mặn ngọt, cay nồng ớt xay đã đủ làm cho món ăn trở nên bắt miệng lạ thường.