Cách làm không giống ai này đã tạo được hiệu quả ngoài mong đợi.

Cát tặc lộng hành

Hoạt động khai thác cát trái phép trên sông Trà Khúc, đoạn phía đông cầu Trường Xuân, khu vực giáp ranh giữa huyện Sơn Tịnh và TP Quảng Ngãi, diễn ra rầm rộ. Thời điểm hoạt động của nạn khai thác cát trái phép diễn ra từ 20h đêm hôm trước đến 7h sáng hôm sau.

Lợi dụng địa bàn giáp ranh, những tàu khai thác cát bằng máy hút di chuyển lên phía thượng nguồn sông Trà Khúc (đoạn qua xã Tịnh Hà, huyện Sơn Tịnh) hút cát, sau đó di chuyển về điểm tập kết cát lậu ở phía đông cầu Trường Xuân để "xuống hàng". Cát lậu nhanh chóng được máy xúc chuyển lên xe tải "núp" ở những bụi tre, vườn chuối dọc đường Tế Hanh chở đi tiêu thụ.

Ông T. (người dân địa phương) cho biết từ 1h đến 4h sáng mỗi ngày là thời điểm xe tải chở cát hoạt động dữ nhất. "Họ có người cảnh giới từ xa, thấy động là lập tức rút hết, thành ra nhiều hôm công an phục bắt nhưng bất thành", ông T. nói.

Tháng 5 vừa rồi, một doanh nghiệp đã "khóc ròng" khi mỏ cát đơn vị bỏ ra hàng tỉ đồng để đấu giá ở xã Tịnh Hà, huyện Sơn Tịnh vừa khoan thăm dò, đánh giá trữ lượng xong đã bị "cát tặc" khai thác ồ ạt. Hàng ngàn mét khối bị "rút ruột" khi đơn vị trúng đấu giá đang hoàn tất thủ tục pháp lý và chưa được cấp quyền khai thác.

Ông Văn Hồng Diệp, phó chủ tịch UBND xã Tịnh Hà, xác nhận có tình trạng khai thác cát trái phép ở sông Trà Khúc đoạn qua xã. Dù tuyên truyền, vận động và nhiều cơ quan vào cuộc truy quét nhưng khi thấy có kiểm tra, cát tặc lập tức "án binh bất động". Khi lực lượng truy quét rút đi, hoạt động khai thác cát trái phép lại tái diễn.

Theo báo cáo của Công an huyện Sơn Tịnh, từ tháng 4 đến nay, đơn vị này đã phát hiện 35 vụ, xử lý 38 người có hành vi tàng trữ, mua bán, vận chuyển cát không có nguồn gốc từ sông Trà Khúc, tạm giữ 14 xe máy đào, 17 xe tải và hàng trăm mét khối cát.

Giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả

Mới đây, UBND huyện Sơn Tịnh đã chôn hàng loạt trụ bê tông nhằm bít đường vận chuyển của cát tặc. 

Khu vực tập kết cát lậu nhiều nhất ở thôn Trường Xuân (xã Tịnh Hà), đoạn bờ sông dài khoảng 300m nhưng có đến năm bãi cát lậu với đường dẫn từ đường Tế Hanh xuống tận bờ sông là nơi cát tặc hoạt động rầm rộ nhất, nay đã bị chặn đứng bởi những trụ bê tông lớn bịt lối đi. Trên các trụ bê tông có dòng chữ "cấm vận chuyển, khai thác cát".

Lãnh đạo UBND huyện Sơn Tịnh cho biết tại các đường mòn dùng để vận chuyển cát trái phép, lực lượng chức năng sử dụng xe cơ giới đào đường, chôn bi và đổ 26 trụ bê tông tại 15 con đường dẫn vào bãi cát và các điểm tập kết, mua bán cát trái phép tại thôn Trường Xuân và thôn Thọ Lộc Tây, xã Tịnh Hà. 

"Những trụ bê tông và biển báo cấm đã ngăn chặn các ô tô vào bãi cát. Tình trạng khai thác cát trái phép không còn diễn ra như trước", lãnh đạo UBND huyện Sơn Tịnh nói.

Theo người dân địa phương, từ khi các trụ bê tông được dựng lên, xe tải không vào được bãi cát và điểm tập kết cát, tình trạng khai thác cát lậu đã ngưng. Tuy vậy, ông H. (xã Tịnh Hà) cho rằng giải pháp dựng các trụ bê tông tại các lối mòn trước mắt đã chặn đứng khai thác cát lậu.

Nhưng lực lượng chức năng cần kiểm tra thường xuyên, tránh việc cát tặc dùng xe đào di chuyển những trụ bê tông này vào ban đêm để xe tải vào bãi lấy cát, đến rạng sáng thì di chuyển những trụ bê tông lại vị trí cũ. 

"Tôi rất ủng hộ việc dựng trụ bê tông chặn cát lậu. Đây là việc làm hiệu quả và cần duy trì, cơ quan chức năng cũng nên tuần tra phát hiện lối mòn mới thì dựng trụ ngăn chặn", ông H. nói.