Ngày 6.7, tại phiên chất vấn kỳ họp HĐND tỉnh Kon Tum khoá 12 (nhiệm kỳ 20221-2026), Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh Kon Tum Dương Văn Trang đặt câu hỏi cho Sở KH-CN tỉnh này về việc bảo vệ thương hiệu sâm Ngọc Linh.
Cụ thể, ông Dương Văn Trang đặt vấn đề, vừa qua, UBND tỉnh Kon Tum đã đầu tư mua hệ thống xét nghiệm sâm, vậy trong thời gian qua hệ thống này đã phát huy hiệu quả hay chưa; trước và sau khi mua máy, tình hình sâm giả thế nào; làm thế nào để khẳng định thương hiệu sâm Ngọc Linh?
Trả lời chất vấn, ông Bùi Thanh Bình, Giám đốc Sở KH-CN tỉnh Kon Tum, cho biết ngày 28.2 vừa qua, sở đã hoàn thành dự án đầu tư, mua sắm trang thiết bị đối với hai hệ thống kiểm định, kiểm tra DNA đối với sâm Ngọc Linh.
Cụ thể, dự án gồm 2 hệ thống. Trong đó hệ thống thứ nhất gồm 25 thiết bị phục vụ công tác tách chiết, nhân bản, kiểm tra DNA.
Hệ thống thứ 2 gồm 11 thiết bị kiểm định thành phần hoạt chất sinh học saponin sâm Ngọc Linh phục vụ công tác chuyên kiểm tra chất lượng sâm Ngọc Linh trên địa bàn tỉnh. Dự án có tổng mức đầu tư 13 tỉ đồng.
Sau quá trình vận hành, Trung tâm Nghiên cứu, ứng dụng dịch vụ khoa học và công nghệ (Sở KH-CN) đã lấy 261 mẫu của 2 đơn vị trồng sâm trên địa bàn để kiểm định. Kết quả tất cả các mẫu đều là sâm Ngọc Linh thật.
Cũng theo ông Bùi Thanh Bình, đến nay chưa có đơn vị, tổ chức, cá nhân nào đến liên hệ, gửi mẫu đến để phân tích, kiểm định sâm Ngọc Linh.
Trong thời gian tới, Sở KH-CN sẽ chỉ đạo Trung tâm Nghiên cứu, ứng dụng dịch vụ khoa học và công nghệ phối hợp với các đơn vị, tổ chức được giao quản lý sâm Ngọc Linh cũng như các đơn vị, tổ chức trồng để tiến hành phân tích kiểm định nhằm phát hiện sâm thật, sâm giả.
Sắp tới, Sở KH-CN sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan như: Sở Y tế, Sở NN-PTNT ban hành tem chỉ dẫn địa lý "sâm Ngọc Linh" trên sản phẩm sâm củ. Một bên dán tem logo chứng nhận, một bên sẽ in mã doanh nghiệp. Sau khi xét nghiệm sẽ cấp mẫu tem cho từng hộ gia đình, doanh nghiệp.
Khi thanh tra, kiểm tra, nếu phát hiện sâm giả nhưng được dán tem có mã của hộ gia đình, doanh nghiệp nào, cơ quan chức năng sẽ tiến hành xử lý.
"Mong rằng trong thời gian tới, khi củ sâm bán ra thị trường phải có tem này và người mua sâm có dán tem này sẽ biết đây là sâm Ngọc Linh thật. Không có tem này thì không phải sâm Ngọc Linh Kon Tum, đó là mục đích cuối cùng. Cho nên, ai muốn bán sâm Ngọc Linh đều phải đến xét nghiệm. Sở KH-CN sẽ dán tem vào đó sau khi xét nghiệm. Không có tem thì người tiêu dùng sẽ không mua với giá như thế." ông Bình nói.