PGS.TS Mai Thanh Phong chia sẻ về lĩnh vực thiết kế vi mạch tại Việt Nam và trên thế giới
Ngày 12-7, Đại học Quốc gia TP.HCM tổ chức tọa đàm bàn cách "Xây dựng chương trình đào tạo, nghiên cứu tiên tiến ngành thiết kế vi mạch tại Đại học Quốc gia TP.HCM".
Ngành thiết kế vi mạch toàn cầu doanh thu 215 tỉ USD
PGS.TS Mai Thanh Phong - hiệu trưởng Trường đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM) - cho rằng chuỗi cung ứng vi mạch bán dẫn trên thế giới có thể được chia thành 4 nhóm: thiết kế vi mạch, sản xuất vi mạch, đóng gói - kiểm tra vi mạch và chế tạo thiết bị.
Trong 4 khâu của chuỗi cung ứng, Việt Nam hiện chưa thể tham gia vào khâu chế tạo thiết bị. Một vài công ty đóng gói và kiểm tra chip đã có ở Việt Nam nhưng đều là công ty nước ngoài. Việt Nam chỉ có thể tham gia khâu thiết kế trong chuỗi cung ứng vi mạch bán dẫn toàn cầu.
Ông Phong thông tin ngành thiết kế vi mạch toàn cầu đạt tổng doanh thu 215,4 tỉ USD năm 2022.
Trong khi đó, ngành công nghiệp điện tử của Việt Nam phát triển qua 40 năm, nhưng chủ yếu vẫn tập trung vào công việc lắp ráp sản phẩm với các linh kiện và chip chính nhập khẩu.
Một trong những nút thắt là về nhân lực. TS Võ Xuân Hoài - phó giám đốc Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư - cho rằng Việt Nam chưa có chiến lược quốc gia về phát triển nguồn nhân lực thiết kế vi mạch.
Chỉ có một số ít trường đại học có chương trình đào tạo chính quy hoặc chuyển đổi từ những nhóm ngành nghề liên quan đến thiết kế vi mạch. Hệ sinh thái còn thiếu các phòng lab và công cụ thiết kế vi mạch.
Hầu hết các trường không đủ năng lực tài chính đầu tư trang thiết bị, phần mềm hỗ trợ thiết kế trị giá triệu USD và thiếu đội ngũ giảng viên sử dụng tốt các công cụ thiết kế.
PGS.TS Trần Mạnh Hà nói về chương trình đào tạo thiết kế vi mạch
Cần gì để đào tạo thiết kế vi mạch?
PGS.TS Trần Mạnh Hà - phó trưởng ban Ban Đào tạo (Đại học Quốc gia TP.HCM) - cho rằng hiện cần có khung chương trình đại học nâng cao và cao học vi mạch. Các chương trình đào tạo nên sớm được thiết kế và thí điểm tại một số trường đại học.
Về Đại học Quốc gia TP.HCM, mục tiêu là có hơn 1.000 kỹ sư thiết kế vi mạch trong giai đoạn 2023-2027, cụ thể thông qua các khóa đào tạo năng lực 200 kỹ sư/năm và 100 sinh viên tốt nghiệp/năm.
Trong giai đoạn 5 năm này, Đại học Quốc gia TP.HCM đặt mục tiêu hình thành từ 4 nhóm nghiên cứu mạnh trở lên trong lĩnh vực thiết kế vi mạch.
PGS.TS Vũ Hải Quân - giám đốc Đại học Quốc gia TP.HCM - cho biết theo dự thảo đề án, chương trình đào tạo tiên tiến về thiết kế vi mạch ở bậc đại học và sau đại học của Đại học Quốc gia TP.HCM sẽ được gắn liền với thực tiễn của các doanh nghiệp, kinh nghiệm từ các quốc gia có thế mạnh và kết nối với định hướng chung từ Chính phủ.
Trong đó ông Quân khẳng định đào tạo và nghiên cứu về thiết kế vi mạch sẽ đi đôi. Đại học Quốc gia TP.HCM sẽ xây dựng các phòng thí nghiệm hiện đại cho đào tạo và nghiên cứu thiết kế vi mạch.
Phòng thí nghiệm này có thể được đặt tại Trung tâm Nghiên cứu tiên tiến và đổi mới sáng tạo - dự án mà Đại học Quốc gia TP.HCM nhận được khoản vay vốn trị giá 100 triệu USD từ Ngân hàng Thế giới và dự kiến sẽ hoàn thành năm 2025.
Phòng thí nghiệm sẽ không chỉ phục vụ cho các chuyên gia, sinh viên từ Đại học Quốc gia TP.HCM, mà có thể sẽ mở rộng ra cho các nhà khoa học, sinh viên quan tâm đến vi mạch, bán dẫn ở khu vực phía Nam.
GS Hsi-Pin Ma - giám đốc Trung tâm công nghệ thiết kế vi mạch, Đại học Quốc gia Thanh Hoa (Đài Loan) - chia sẻ tại sự kiện
Các nước "chạy đua" nhân lực thiết kế vi mạch
GS Lee Hyuk Jae - trưởng khoa điện và kỹ thuật máy tính, Đại học Quốc gia Seoul - cho biết Hàn Quốc cũng "khát" nguồn lực thiết kế vi mạch hay bán dẫn.
Vì vậy những năm gần đây các trường Hàn Quốc xây dựng các trung tâm nghiên cứu bán dẫn "liên đại học" để kết nối nguồn lực, triển khai nhiều chương trình đào tạo, nghiên cứu về thiết kế vi mạch, bán dẫn.
Vườn ươm thuộc các đại học cũng sẽ tham gia hỗ trợ sinh viên, giảng viên, nhà nghiên cứu, đồng thời phối hợp mạnh với doanh nghiệp Hàn Quốc để đem những kinh nghiệm thực tế vào trường đại học.
Đặc biệt, GS Lee Hyuk Jae cho biết đại học sẽ thu hút bằng chương trình đào tạo song bằng. Các trường mở thêm chương trình cho các em từ các chuyên ngành gần có thể học song song thiết kế vi mạch từ năm 2.
GS Hsi-Pin Ma - giám đốc Trung tâm công nghệ thiết kế vi mạch, Đại học Quốc gia Thanh Hoa (Đài Loan) - cho rằng việc xây dựng một cộng đồng thiết kế vi mạch rất quan trọng. Chẳng hạn tại Đài Loan, những sinh viên, giảng viên, nghiên cứu sinh… luôn hỗ trợ nhau và hỗ trợ người đi sau để có thể cạnh tranh được ở tầm quốc tế.
Mỗi năm Đài Loan thường tổ chức các cuộc thi thiết kế vi mạch, giúp sinh viên và các chuyên gia từ các trường đại học có sân chơi tranh tài, qua đó học tập lẫn nhau và cập nhật các xu hướng mới.
Thêm 2,6 tỉ đồng cho đào tạo thiết kế vi mạch bán dẫn Việt NamTTO - Trung tâm Thiết kế vi mạch (SCDC) thuộc Khu công nghệ cao TP.HCM (SHTP) vừa nhận thêm khoản hỗ trợ từ hai doanh nghiệp với tổng kinh phí 2,6 tỉ đồng để phục vụ công tác đào tạo thiết kế vi mạch bán dẫn.